Бардаъ

(Тағйири масир аз Барда)

Бардаъ (озарбойҷонӣ: Bərdə) — шаҳр дар Озарбойҷон, маркази маъмурии ноҳияи Барда аст. Аҳолии шаҳр дар соли 1969 19,3 ҳазор нафар, соли 2015 39,3 ҳазор нафар буд[1].

Бардаъ
озарбойҷонӣ: Bərdə
Кишвар  [[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Баландӣ
76 ± 1 м
Вақти минтақавӣ UTC+4
Аҳолӣ
Аҳолӣ
  • 38 500 тан (2012)
Шиносаҳои ададӣ
Нишонаи почта AZ 0900
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ҷуғрофия вироиш

Барда дар ҳамвории Қарабоғ 260 км дуртар аз Боку, дар шохоби дарёи Кура дарёи Тартар ҷойгир аст.

Номгузорӣ вироиш

Бардаро ибтидо Перозапат (порсии миёна: Pērōzāpāt) ба номи шоҳи Форс Пероз (Фирӯз) (асри V)[2][3] ном дошт. Дар асрҳои миёна номи шаҳр бо якчанд забон сабт шудааст: арманӣ. Պարտավ / Partav , гурҷӣ: ბარდავი / Bardavi , Barda (Berda’a, Berdaa) (ар. بردعة‎ ‎ ар. بردع‎ .

Таърих вироиш

 
Пули болои дарёи Тертер-чаи асрҳои VI—VII. дар Барда[4]

Асри XXI вироиш

Шаҳри Барда рӯзи 28 октябри соли 2020 дар натиҷаи ҳамлаи нерӯҳои мусаллаҳи Арманистон ба шаҳр, зарари ҷиддӣ дидааст. Дар натиҷаи ҳамла 21 нафар ҳалок шуданд, тақрибан 70 нафар ҷароҳат бардоштанд[5]. Тибқи иттилои Вазорати мудофиаи Озарбойҷон, аз тупи мушакангези «Смерч» ба Барда оташ кушода шудааст.[6]. Гурӯҳи рӯзноманигорони Ню Йорк Таймс, ки дар кӯчаи асосии шаҳр ҳаракат мекарданд, низ аз ҷониби Арманистон ба оташи мушакӣ дучор омада, дар шаҳр «силсилаи таркишҳои гӯшкариро» сабт карданд[7]. Ташкилоти ҳуқуқи башари «Amnesty International» ва «Human Rights Watch» далели истифодабарии Арманистон аз бомбаҳои манъшудаи кастериро тасдиқ карданд[8][9].

Иқтисод вироиш

Барда дар қатори чанд минтақаи дигари Озарбойҷон, ба ноҳияи иқтисодии Аран дохил мешавад[10]. Корхонаҳои саноатӣ: заводҳои пахтатозакунӣ, кремнавор, заводи оҳану бетон, фабрикаи дӯзандагӣ. Касбҳои асосии аҳолӣ кишоварзӣ, парвариши пахта, абрешим ва паррандапарварӣ, истеҳсоли маҳсулоти ширӣ мебошанд.

Ҷойҳои тамошобоб вироиш

 
Мақбараи Барда, соли 1322 сохта шудааст
 
Мақбара-масҷиди Имомзода

Бо вуҷуди зилзилаҳои зеризаминӣ, дар Барда як қатор иншооти меъмории асримиёнагӣ ҳифз шудаанд:

  • мақбараи бурҷии Аҳмад Зочейбани дар соли 1322 (меъмор Аҳмад ибни Айюб ал- Ҳофизи Нахҷувонӣ) бо ду толори хеле ороишёфта ва рӯ ба рӯи хиштҳои оддӣ ва сирдор;
  • боқимондаҳои мақбараи дуюми асри XIV (ба истилоҳ Бобои Ахсадан). Дар наздикии мақбараи бурҷӣ ҷойгир аст, ки ба ҳамон меъмор мансуб аст;
  • Мақбара — масҷиди Имомзода бо чор манора, асрҳои XVII — XIX
  • Масҷиди Угурбейлӣ


Эзоҳ вироиш

  1. Аҳолӣ
  2. А. К. Аликберов. Эпоха классического ислама на Кавказе: Абу Бакр ад-Дарбанди и его суфийская энциклопедия "Райхан ал-хака'ик" (XI-XII вв.). — М.: Вост. лит., 2003. — С. 86.
  3. А. А. Иессен. Труды Азербайджанской (Орен-Калинской) археологической экспедиции. — М.-Л.: Изд-во Академии наук СССР, 1959. — С. 47.
  4. Усейнов М. А. История архитектуры Азербайджана. — М.: Государственное издательство литературы по строительству, архитектуре и строительным материалам, 1963. — С. 39. — 395 с.
  5. Армянские вооруженные силы обстреляли густонаселенную часть города Барда, в результате 21 человек погиб(рус.) (28.10.2020).
  6. ВС Армении вновь обстреляли Барду из РСЗО «Смерч»: есть жертвы
  7. In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood
  8. Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia ‘cruel and reckless’(англ.). www.amnesty.org. 30 октябри 2020 санҷида шуд.
  9. Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan(англ.). Human Rights Watch (30 October 2020). 30 октябри 2020 санҷида шуд.
  10. Официальный сайт Министерства Экономического развития Азербайджана(пайванди дастнорас — таърих). 2 июли 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 май 2013.