Исмоили Ҷурҷонӣ (форсӣ: زین‌الدین ابوالفضائل اسماعیل بن حسین جرجانی‎; 1040[1], Гургон1136[1], Марв) — пизишк, файласуф, нависанда ва динпажӯҳи форс-тоҷик, муаллифи «Захираи Хоразмшоҳӣ» ва «Китоб фӣ ҳифзу-л-ҳаёт».

Исмоили Ҷурҷонӣ
форсӣ: اسماعیل گرگانی
Таърихи таваллуд 1040[1]
Зодгоҳ
Таърихи даргузашт 1136[1]
Маҳалли даргузашт
Кишвар
Фазои илмӣ пизишкӣ
 Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома вироиш

Аслан аз Исфаҳон буда, дар дарбори султонҳои Хоразм ҳамчун табиб ва мутахассиси илми тиб хидмат мекард.

Осор вироиш

Исмоили Ҷурҷонӣ доир ба бахшҳои мухталифи тиб бисёр асарҳои муфид навиштааст. Асари машҳури ӯ «Захираи Хоразмшоҳӣ» як навъ қомуси тиббӣ буда, ба забони форсӣ-тоҷикӣ таълиф ёфтааст. Исмоили Ҷурҷонӣ ғайр аз китоби мазкур ба забони форсӣ-тоҷикӣ асарҳои дигар низ дорад, чунончи «Ағрози тиббия», «Ал-Мабоҳис-ал-Алоия» ва ғ. Ба забони арабӣ низ асарҳо эҷод менамуд. Худи муаллиф «Захираи Хоразмшоҳӣ»-ро ба забони арабӣ бо иловаи як боб тарҷума кардааст. Аз сарчашмаҳо бармеояд, ки Исмоили Ҷурҷонӣ ин асари машҳури худро маҳз барои беҳтар кардани аҳволи мардуми вилояти Хоразм (ва умуман Осиёи Марказӣ) таълиф карда, ба хотири манфиати умум онро ба забони ба халқ дастраси тоҷикӣ навиштааст. ӯ инчунин дар паи эҷоди асари бештар мукаммали тиббӣ буд, ки эҳтиёҷ ба рисолаю китобҳои дигари тиб набошад.

Эзоҳ вироиш

Адабиёт вироиш

  • Ҳикмати асрҳо, Д., 1975;
  • Ю. Исҳоқӣ, Я. Тоҷиев, Таърихи мухтасари тибби тоҷик, Д., 1993.