Мадрасаи Абдулазизхон

Мадрасаи Абдулазизхон, ёдгории меъморӣ дарр асри 17 дар Бухоро. Соли 1652 дар аҳди Абдулазизхон сохта шудааст. Дар он анъана ва комёбиҳои санъати меъмории тоҷик истифода шудааст. Мадрасаи Абдулазизхон аз ҷиҳати бандубаст ва ороиш аз мадрасаҳои анъанавии Бухорост. Мадрасаи Абдулазизхон пештоқи калон, гулдастаҳо, ҳуҷраҳои дуошёнаи пешашон равоқбандӣ, айвонҳои барҳаво ва дарсхонаҳои калон дорад. Барои ҳашаматнок шудани Мадраса пештоқро хеле баланд бардоштаанд, ки таносуби композитсионии он халалдор шудааст. Ду бурчи онро токчаҳои заминашон хо-тамкориву кошикорӣ оро додаанд. Косабағали пештоқ мукарнаокорӣ буда, дар поёнаш се токи даричадор ва поёнтар боз се токи нисбатан калонтар дорад, ки токи марказиаш даромадгоҳ аст. Қоши он бо нақшҳои майдаи печ дар печи рангоранг қошию хошиякорӣ шудааст. Байни нақшҳои мураккаб симуррҳои ба сӯи офтоб парвозкунанда тасвир ёф-таанд, ки ин кӯшиши навоваронаи устоҳои ороишдиҳанда аст. Дохили Мадрасаи Абдулазизхон (махсусан дарсхонаҳо) бо фаровонии нақшунигораш аз дигар мадрасаҳо фарқ мекунад. Дар ин ҷо гулдонҳо бо дастаи гулҳои рангоранг, манзара, борот, каерҳои афсонавӣ тасвир ёфтаанд, гаҷкориву усули наққошии кундал васеъ истифода шудааст. Девори намоҳои ҳавлӣ низ бо тасвири гулдону дастаҳои гул оро ёфтаанд. Дар катибаи Мадрасаи Абдулазизхон номҳои сармеъмор Муҳаммадсолеҳ, кошикор Мимхокон ибни Хоҷа Муҳаммадамин сабт ёфтаанд. Ёдгорӣ дар муҳофизати давлат аст.

Адабиёт

• ПугачеиковаГ. А., Ремпель Л. И., История искусств Узбекистана, Москва., 1965.