Қарабоғи Кӯҳӣ
Қарабоғи Кӯҳӣ (озарбойҷонӣ: Dağlıq Qarabağ, арманӣ. Լեռնային Ղարաբաղ) — минтақа дар Закавказия, дар қисмати шарқии баландкӯҳи Арманистон [1].
Дар асл, қисми зиёди он аз ҷониби Ҷумҳурии эътирофнашудаи Қарабоғи Кӯҳӣ идора карда мешавад; тибқи тақсимоти маъмурию ҳудудии Ҷумҳурии Озарбойҷон дар қаламрави он ҷойгир аст. Он минтақаҳои кӯҳӣ ва доманакӯҳҳои шарқӣ ва ҷанубу шарқии Қафқози Хурдро ишғол мекунад ва дар якҷоягӣ бо Қарабоғи Ҳамвор минтақаи ҷуғрофии Қарабоғро ташкил медиҳад.
Пайдоиш ва чандмаъноии истилоҳ вироиш
Номи «Қарабоғ» аз калимаи туркии «қара» – сиёҳ, ва калимаи форсии «боғ» пайдо шудааст. Пас аз истилои муғулҳо ин ном ба ҷануби Аррон гузошта шуд[2].
Ин ном бори аввал дар Нусхат ал-кулуб (1340) аз ҷониби Ҳамдуллоҳ Қазвинӣ вомехӯрад ва ба гуфтаи Владимир Минорский, шояд бо қабилаи нобудшудаи туркӣ бо ҳамин ном алоқаманд бошад [3]. Инчунин яке аз қадимтарин зикри ин ном дар Хроникаи садсолаи асри XIV аз маҷмӯаи хроникавии Картлис Тсхореба (Таърихи Гурҷистон) аст [4].
Минтақа ба арманӣ. Լեռնային Ղարաբաղ (Lernain Gharabagh), ба озарбойҷонӣ: Dağlıq Qarabağ ё озарбойҷонӣ: Yuxarı Qarabağ номида мешавад. Барои номгузорӣ кардани қаламрав, арманиҳо низ аксар вақт номи музофоти Арманистони Бузургро (арманӣ. Արցախ), ки минтақаро дар замонҳои қадим фаро гирифтааст, истифода мебаранд.
Аксар вақт истилоҳи Қарабоғи Кӯҳӣ барои истинод ба Ҷумҳурии Қарабоғи Кӯҳӣ истифода мешавад[5][6], гарчанде ки қаламравҳои эъломшуда ва воқеан таҳти назорати он аз ҷиҳати ҷуғрофӣ бо Қарабоғи Кӯҳӣ танҳо қисман мувофиқат мекунанд
Эзоҳ вироиш
- ↑ Лев Семёнович Берг. «Natural regions of the U.S.S.R.», страница 232, издание 1950.:
- ↑ Академик В.В.Бартольд. Сочинения / Ответственный редактор тома А.М.Беленицкий. — М.: Наука, 1965. — Т. III. — С. 335. — 712 с.
- ↑ Vladimir Minorsky. Tadhkirt Al-muluk. — 1943. — С. 174.
- ↑ Картлис Цхореба, с. 366.
- ↑ ИА Лента.ру «Президент Нагорного Карабаха переизбран на новый срок Бойгонӣ шудааст 5 ноябри 2004 сол.» 12 августа 2002
- ↑ ИА Регнум «Президент Нагорного Карабаха подписал ряд законов» 3 Марта 2009