Ноҳияи Спитамен
Ноҳияи Спитамен (форсӣ: ناحیۀ اسپيتمن) — яке аз ноҳияҳои идории вилояти Суғд аст. Маркази ин ноҳия шаҳраки Навкат. Аҳолӣ — 128 700 нафар. Масоҳат — 496,7 км². Дар масофаи 28 км ҷанубу ғарбтар аз шаҳри Хуҷанд ҷойгир аст. Аз Спитамен то Душанбе 294 км роҳ аст.
| Ноҳияи маъмурӣ | |
| русӣ: Спитаменский район | |
| Кишвар |
 Тоҷикистон |
| Тобеъи | Вилояти Суғд |
| Шомили | 1 шаҳрак ва 6 ҷамоат |
| Маркази маъмурӣ | Навкат |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Таърихи таъсис | 29 сентябри 1926 |
| Масоҳат | 496,7 км² |
| Вақти минтақавӣ | UTC+05:00 |
| Аҳолӣ | |
| Аҳолӣ | 149 700[2] нафар (2022)(6-ум ҷой) |
| Зичӣ | 321,7 нафар/км² |
| Миллият | тоҷикон |
| Мазҳаб | мусулмонон-суннҳо |
| Забони расмӣ | тоҷикӣ ӯзбекӣ |
| Шиносаҳои ададӣ | |
| Сарвожа | NA |
| Рамзи ISO 3166-2 | TJ.SU.NA |
| Коди телефон | +992 3441 |
| Нишонаи почта | 735800 |
| Домени интернет | tj |
| Коди мошинҳо | 02 TJ |
 |
|
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Ҷойгоҳ вироиш
Ноҳияи Спитамен бо сарзамини 355,7 км² дар водии Фарғона ҷой дорад. Дар шимол бо ноҳияи Масчоҳ, дар шарқ — бо ноҳияи Ҷаббор Расулов, дар ҷануб — бо ноҳияи Деваштич, дар ғарб — бо ноҳияи Зафаробод аз ноҳияҳои вилояти Суғд ҳамсоя ва дар ҷануб бо ноҳияи Лайлаки вилояти Бодканди Қирғизистон ҳаммарз аст.
Иқлим вироиш
Ин зерсаҳифа ҳанӯз нонавишта аст. Мувофиқи фикри яке аз корбарони Википедиа, дар ин ҷо бояд мавзӯъи хусусии зерсаҳифа бошад. Шумо метавонед кӯмак расонед ва ин зерсаҳифаро эҷод кунед. |
Таърих вироиш
Ин ноҳия 29 сентябри 1926 чун ноҳияи Нов дар бахше аз округи Хуҷанд дар Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Ӯзбекистон таъсис ёфта аст. 10 маи соли 1929, бино бар Қарори III анҷумани Шуроҳои ҶШС Ӯзбекистон округи Хуҷанд ба Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон дода шуд ва дар октябри соли 1929 бахше аз Тоҷикистон шуд.
21 ноябри соли 2003 бар асоси Қарори № 460 Маҷлиси Миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ёди Спитамен ноҳияи Спитамен[3] номида шуд.
Мардум вироиш
Мардуми ноҳияи Спитамен бо забонҳои тоҷикӣ ва ӯзбекӣ сухан мегӯянд. Бар пояи омори соли 2015, ноҳияи Спитамен 128 700 тан ҷамъият дошт ва зичии аҳолияш 321,7 кас дар км² буд.
| сол | 2014 | 2015 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|
| шумора (ҳаз. нафар) |
125,6 | ↗128,7 | ↗139,2 | ↗141,6 |
Бахшбандӣ вироиш
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Спитамен 1 шаҳрак ва 5 ҷамоат дорад[4]:
| Ҷамоатҳои ноҳияи Спитамен[5] | |||||||||||
| Ҷамоат | Аҳолӣ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Навкат | 23 578 | ||||||||||
| Куруш | 21 702 | ||||||||||
| Сарбанд | 6 442 | ||||||||||
| Турсун Ӯлҷабоев | 12 910 | ||||||||||
| Истиқлол | 13 879 | ||||||||||
| Тағояк | 12 047 | ||||||||||
| Хуррамзамин | 6246 | ||||||||||
Ҳукумат вироиш
Сарвари ноҳияи Спитамен Раиси Ҳукумати он аст ки вайро Раиси Ҷумҳурии Тоҷикистон таъйин мекунад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Спитамен Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад ки онро раъйдиҳандагони ноҳияи Спитамен барои 5 сол интихоб мекунанд.
Иқтисод вироиш
Ноҳияи Спитамен 288 хоҷагии кишоварзӣ, аз ҷумла 283 хоҷагии деҳқонӣ, дорад. Ҳаҷми умумии заминҳои корами ноҳия 16 425 га, аз ҷумла 15 821 га замини обӣ, аст. Маҳсули аслии кишоварзии ноҳия пахта, сабзавот, ғалла ва качолу аст[6].
Ҷиҳати рушди соҳаи саноат танҳо дар панҷ соли охир дар ноҳия 15 корхонаи нав ба фаъолият оғоз карда, истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ бамаротиб афзоиш ёфтааст. Яке аз иншооти зикршуда Корхонаи муштараки ҶСП «Норд Азия Металл» мебошад.
Бунёди корхонаи мазкур бо ҳамкории соҳибкорони маҳаллӣ ва сармоягузорони Ҷумҳурии Мардумии Чин ду сол пеш оғоз ёфта, барои сохтмони он беш аз 23 миллион сомонӣ равона шудааст. Корхонаи «Норд Азия» баъди бо иқтидори истеҳсолии пурра ба кор даромаданаш дар як сол ба маблағи 50 миллион сомонӣ маҳсулот истеҳсол менамояд ва 120 нафар сокинони маҳаллиро бо ҷойи кори доимӣ таъмин месозад.
Фаъолияти корхонаи ҶДММ «Спитамен Ойл» низ оғоз гардид, ки бо иқтидори коркарди 150 тонна ашёи хом дар як шабонарӯз бунёд гардида, равғани рустанӣ истеҳсол мекунад. Коргоҳ дар як сол метавонад то 30 ҳазор тонна равғани рустании тоза истеҳсол намояд. Илова бар ин, дар корхона дар асоси технологияи замонавӣ хӯроки махсуси ғизоноки паранда истеҳсол мегардад. Дар корхонаи мазкур низ 120 нафар сокинони маҳаллӣ бо ҷойи корӣ таъмин карда мешаванд.[7]
Роҳҳои мошингард вироиш
Дар ҳудуди ноҳия дар самти азнавсозӣ ва обод кардани роҳҳои мошингард танҳо соли 2015 қариб 100 километр роҳҳои дорои аҳаммияти маҳаллӣ ва ҷумҳуриявӣ аз таъмир бароварда шудаанд. Аз ҷумла, роҳи мошингарди Куруш-Спитамен пурра азнавсозӣ гардида, роҳи Спитамен -шаҳраки Бӯстони ноҳияи Мастчоҳ ба масофаи беш аз 50 километр ба маблағи 13 миллион сомонӣ таъмир карда шудааст.
Бо сифати баланд ба истифода додани он имконият фароҳам овард, ки рафтуомади мусофирон ба минтақаҳои дигари кишвар, аз ҷумла барои сокинони ноҳияи Мастчоҳ тавассути ноҳияи Спитамен осон гардида, акнун аҳолии ноҳияи Мастчоҳ барои то пойтахти кишвар расидан 130 километр роҳро камтар тай менамояд.[7]
Маориф ва фарҳанг вироиш
Ин зерсаҳифа ҳанӯз нонавишта аст. Мувофиқи фикри яке аз корбарони Википедиа, дар ин ҷо бояд мавзӯъи хусусии зерсаҳифа бошад. Шумо метавонед кӯмак расонед ва ин зерсаҳифаро эҷод кунед. |
Тандурустӣ вироиш
Ин зерсаҳифа ҳанӯз нонавишта аст. Мувофиқи фикри яке аз корбарони Википедиа, дар ин ҷо бояд мавзӯъи хусусии зерсаҳифа бошад. Шумо метавонед кӯмак расонед ва ин зерсаҳифаро эҷод кунед. |
Ноҳия дар аксҳо вироиш
Эзоҳ вироиш
- ↑ 1.0 1.1 https://web.archive.org/web/20221010195817/https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf
- ↑ Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. ШУМОРАИ АҲОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ТО 1 ЯНВАРИ СОЛИ 2022. 19 ноябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 октябри 2022.
- ↑ Постановление Маджлиси Милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан О переименовании Науского района Согдийской области в район Спитамен
- ↑ Феҳристи ҷамоатҳо. UN Coordination, Tajikistan. 25 марти 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 феврали 2012.
- ↑ Бахшбандии вилояти Суғд. UN Coordination, Tajikistan. 25 марти 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 октябри 2011.
- ↑ Шаҳру ноҳияҳои вилояти Суғд. Спитамен
- ↑ 7.0 7.1 Суханронии Пешвои миллат дар мулоқот бо роҳбарону фаъолон ва сокинони ноҳияи Спитамен. 15 сентябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 14 сентябри 2016.
|
Ин мақолаи нопурра аз ҷуғрофияи Тоҷикистон мебошад. Шумо метавонед бо пурра кардани ин ба Википедия кумак кунед. |