Меҳаншефтагӣ

(Тағйири масир аз Шовинизм)

Меҳаншефтагӣ[1], шовинизм (фр. chauvinisme) — идеологияест, ки моҳияти он таблиғи бартарии миллӣ бо мақсади асоснок кардани ҳуқуқи табъиз (дискриминатсия), истисмор (эксплуататсия) ва зулми халқҳои дигар мебошад. Шовинизм дар пайдоиш ва паҳншавии душманӣ ва ҳатто нафрат нисбат ба бегонагон, аҷнабиён, афроди дигар мазҳабҳо, аз рӯи принсипи «монанд не — бегона — ғайриоддӣ — душман» мусоидат мекунад. Яке аз шаклҳои гетерономия ва ксенофобия. Инчунин, ин истилоҳ аксар вақт ба маънои маҷозӣ истифода мешавад ва идеологияи иҷтимоӣ, қавмӣ, мазҳабӣ, тамоюли ҷинсӣ, синну солӣ ва ҳама стереотипҳо (кӯҳнанигарӣ), эътиқод ва бовариҳои дигарро дорад, ки «пастӣ» -и як навъи одамонро нисбат ба дигарон тасдиқ мекунанд.

Пайдоиши истилоҳ вироиш

Шовинизм (фр. chauvinisme) аз номи Николас Шовин (фр. Nicolas Chauvin сарбози ним афсонавӣ дар артиши Наполеон Бонапарт. Тахмин меравад, ки вай дар Инқилоби Фаронса ва ҷангҳои Наполеон (1799—1815) иштирок кардааст[2]. Бо вуҷуди он ки маъруф набудани Бонапартизм дар давраи барқарорсозии Бурбон пас аз соли 1815, гуфта мешавад, ки Шовин ҷонибдори сарсахти Наполеон буда, дар тан бунафшаи нишони садоқат ба императори сарнагуншудааш дошт. Мувофиқи афсона, сарфи назар аз қашшоқӣ, маъюбӣ ва сӯиистифода, Шовин ҷонибдори фанатикии вафодори сиёсати империалистии Наполеон боқӣ монд. Вай императорро парастиш кард, ӯро дар ҳама корҳо дуруст мешумурд ва омода буд бо тамоми ҷаҳон бо ӯ мубориза барад.

Нигаред низ вироиш

Эзоҳ вироиш

  1. Вожаҳои мусавваби Фарҳангистони забону адаби форсӣ. Меҳаншефтагӣ чист? Маънии меҳаншефтагӣ(тоҷ.). vazhaju.tj. Вожаҷӯ. 10 июни 2022 санҷида шуд.
  2. Шовен, Николай // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Адабиёт вироиш

  • Локшина С. М. Краткий словарь иностранных слов. — 3-е изд. стереотип. — М.: «Советская энциклопедия», 1971. — 384 с.