Ёсиҳо
Ёсиҳо (маҷорӣ: jászok) — гурӯҳи қавмӣ дар Маҷористон, аслан яке аз қабилаҳои аланӣ [1][2][3][4], ки дар асри XIII ба Маҷористон омадаанд. Онҳо дар дашти шарқии Дунай маскан гирифтанд. Ин минтақа, дар 70 км шарқи Будапешт, дар пастхамии Дунайи Миёна бо номи Ёсшог ( маҷорӣ: Jászság) буд ва дар тӯли якчанд аср аз имтиёзҳои махсус бархурдор буд.
| Номи қавмии ҳозира | маҷорӣ: Jászok |
|---|---|
| Сукунат | |
| Дин | Catholic Church in Hungary[d] |
| Ҷузъе аз | Hungarians[d] |
.svg){kind=small}
Таърих
вироиш1028 пеш аз милод - Шоҳзода Ярослави Ҳаким "ба назди ҳо биравед ва онҳоро бигиред."
Ҳангоми ҳуҷуми муғул-тоторон, як қисми ёсиҳр ба юғ афтоданд, қисми дигар ба Маҷористон (Паннония) рафтанд.
Хабаре ҳаст, ки мушовирони Мамай дар арафаи ҷанги Куликово ба ӯ гуфтаанд: «Ордаҳои шумо фақир шуданд, қуввати шумо фарсуда шуд; аммо шумо сарвати зиёд доред, рафта генуэиҳо, черкесҳо, ёсиҳо ва дигар халқҳоро киро гиред» [5].
Вазъияти кунунӣ
вироишЁсиҳо бо маҷориҳо ассимилятсия шуданд: аллакай дар асри 17, онҳо комилан забони худро аз даст доданд ва фаъолона ба маҷорӣ гап мезаданд. Аммо, ахиран, дар байни ёсисҳо худшиносии миллӣ боло рафт: фестивалҳои фарҳанги ёсиҳр мунтазам баргузор мешаванд, таваҷҷуҳ ба таърихи шахсии онҳо меафзояд ва байни Ёсшог ва Осетия робита барқарор мешавад [6].
Дар соли 2008 киностудияи "Nart-Art Studio" -и Владикавказ филми мустанади "Аланияи Маҷористон" -и Темина Туаеваро баровард [7].
Моҳи майи соли 2009 ҳайати ёсҳои Маҷористон аз Осетияи Шимолӣ дидан карданд [8]. Аъзоёни ҳайати вакилон баъди ба Маҷористон баргаштан ба намояндаи мухтори Осетияи Шимол-А Александр Тотоонов мактуби миннатдорй фиристоданд.
Ҳамчунин нигаред
вироиш- Ёссӣ (шаҳр)
Эзоҳ
вироиш- ↑ Ясы // Большая Советская Энциклопедия / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Советская Энциклопедия, 1957. — Т. 49. — С. 668.
- ↑ Ясы // Советская Историческая Энциклопедия / Гл. ред. Е. М. Жуков. — М.: Советская Энциклопедия, 1976. — Т. 16. — Стб. 998.
- ↑ Алемань А. Аланы в древних и средневековых письменных источниках. — М.: Менеджер, 2003. — С. 33, 224, 487.
- ↑ Сулимирский Т. Сарматы. Древний народ юга России. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2008. — С. 148.
- ↑ Соловьёв, С. М. История России с древнейших времён. Т. 3 // История России с древнейших времён / С. М. Соловьёв. — 2-е изд. — СПб. : Общественная польза, [1896]. — Кн. 1. — С. 977.
- ↑ Дорогами предков -Венгерская Алания (видео) " Информационное агентство ОСинформ. 9 октябри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 апрели 2009.
- ↑ «Венгерская Алания»
- ↑ «На земле предков мы, венгерские осетины, чувствовали себя комфортно» " Информационное агентство ОСинформ. 9 октябри 2021 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2014.
Адабиёт
вироиш- Абаев В. И. О венгерских ясах// Осетинская филология, №1. — Орджоникидзе, 1977.
- Гадло А. В. Этническая история Кавказа IV-X вв. — Л., 1979.
- Кузнецов В. А. Ясы и куны Венгрии. — Владикавказ: Проект-Пресс, 2015. — 96 с.
- Nёmeth J. Eine Worterliste der Jassen, der ungariandischen Alanen // Abhandlungen der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin. Klasse fiir Sprachen, Literatur und Kunst. — Berlin, 1958.