Википедиа

Хуш омадед ба Википедия,

донишномаи озод, ки ҳама метавонанд онро вироиш кунанд.

Ҷустуҷӯ дар миёни 100,169 мақола

Айни ҳол дар Википедия 100,169 мақола ба забони тоҷикӣ навишта шудааст.

Мақолаи баргузида

Ибни Сино

Муҷассамаи Ибни сино дар назди қароргоҳи СММ

Абӯалӣ Ҳусайн ибни Абдуллоҳ ибни Сино ё Ависенна, машҳур ба Абӯалӣ Сино (форсӣ: ابوعلى سينا‎; (16 августи соли 980, деҳаи Афшана наздики Бухоро — 18 июни соли 1037, Ҳамадон) — яке аз бузургтарин донишмандон ва пизишкони замони худ аст. Ҳамчунин ахтаршинос (астроном), кимиёшинос (химик), геолог, мантиқ, палеонтолог, риёзишинос (математик), табииётшинос (физик), шоир, равоншинос (психолог), файласуф, муаллим ва адиби бузурги форсу-тоҷик.

Вай беш аз 450 рисолаи илмӣ навиштааст, ки то замони мо танҳо 240-то аз он маҳфуз мондаанд. Ин рисолаҳо тамоми соҳаҳои илмро фароҳам гирифта, хусусан, 150-тояшон дар илми фалсафа ва беш аз 40-тои дигар дар илми пизишкӣ ҳастанд. Маъруфтарин асарҳои ӯ китобҳои "Ал-Шифо" ва "Қонун" ҳастанд, ки аз бузуртарин донишномаҳои илмӣ ва фалсафии ҷаҳон буда ва дар донишгоҳҳои Аврупо то асри 19 истифода бурда шудаанд.

Абӯалӣ Сино дар рушди илми тибсаҳми бениҳоят арзандае гузоштааст, ки аз таҷрибаҳои худ, илми пизишкии олими грек Гален, метафизикаи Арасту (Сино яке аз шарҳдиҳандагони асосии Арасту буд), илми пизишкии Форс, Байнаннаҳрайн ва Ҳинди қадима сарчашма гирифта, онҳоро ҳамҷоя андӯхтааст. Сино ҳамчу падари тибби замонавӣ ва фармакологияи клиникӣ ба ҳисоб меравад.

Вай боз асосгузори мантиқи Синоӣ, мактаби фалсафии Синоӣ аст. Ӯ ҳамчу падари мафҳуми фундаменталии физикии моменти ҷисм низ маъруф аст. Вайро ҳамчунин "падари геология" низ мешиносанд, ки дар қонуни суперпозицияи геологӣ саҳми арзанда гузоштааст.

Мақолаи хуб

Абунасри Форобӣ

Тасвири Абунасри Форобӣ дар маркаи Эрон

Абунаср Муҳаммад ибни Муҳаммади Форобӣ (форсӣ: ابونصر محمد بن محمد فارابی‎), маъруф ба — Ал-Форобӣ (ар. الفارابي‎, дар шакли лотинишуда — Alpharabius; 870 ё 872, Фороб, Қазоқистони кунунӣ — мобайни 14 декабри 950 и 12 январи 951, Димишқ, Сурияи кунунӣ) — файласуф, риёзидон, мусиқишинос ва донишманди машриқзамин. Яке аз бузургтарин намояндагони фалсафаи шарқи асримиёнагӣ.

Абӯнаср Муҳаммад ибни Муҳаммад ибни Тархон ибни Узлағи Форобӣ дар ҳудуди соли 257 ҳиҷрии қамарӣ (870 милодӣ) дар Фороби Хуросон (Қазоқистони кунунӣ) ба дунё омадааст. Дар ҷавонӣ барои таҳсил ба Бағдод рафт ва назди Матто ибни Юнус ба фаро гирифтани мантиқ ва фалсафа пардохт. Сипас ба Ҳаррони Сурия сафар кард ва ба шогирдии Юҳанно ибни Ҳилон даромад. Аз оғози кор, ҳуши саршор ва илмомӯзии вай сабаб шуд, ки ҳамаи мавзӯъҳоеро, ки тадрис мешуд, ба хубӣ фаро бигирад. Ба зудӣ номи ӯ ба унвони файласуф ва донишманд шӯҳрат ёфт. Ва чун ба Бағдод бозгашт, гурӯҳе аз шогирдон гирди ӯ ҷамъ омаданд, ки Яҳё ибни Адий, файласуфи масеҳӣ яке аз онон буд. Дар соли 330 ҳиҷрии қамарӣ (941 милодӣ) ба Димишқ рафт ва ба Сайфуддавлаи Ҳамадонӣ, ҳокими Ҳалаб пайваст ва дар зумраи уламои дарбори ӯ даромад.

Форобӣ аз рӯи маълумоти Ибни Халлиқон дар соли 950 - 951 дар Димишқ дар синни 80-солагӣ  дунёро падруд ва дар қабристони «Бобу-с-сағир» дар даврони салтанати Сайфуддавла бо шукӯҳу қадрдонӣ ба хок супорида шудааст.

Нигораи рӯз

[[Акс:Шаблон:Potd/2020-01-20|center|500x500px|Шаблон:Potd/2020-01-20 (tg)]]
Аз мақолаҳои нав

Оё медонед?

Аз мақолаҳои нави Википедия:

  • Ба истифода додани НБО «Сангтӯда — 1» ва «Сангтӯда — 2», Маркази барқу гармидиҳии «Душанбе — 2», хатҳои интиқоли барқи баландшиддати «Ҷануб-Шимол», «Лолазор-Хатлон», «Хуҷанд-Айнӣ», «Сангтӯда — Лолазор», «Сангтӯда – НБО-и Сарбанд», «Қайроққум-Ашт», «Айнӣ –Панҷакент», «НБО-и Роғун» -Зеристгоҳи «Душанбе-500», таҷдид ва иваз намудани зеристгоҳҳо ба зеристгоҳҳои пурқудрат, таҷдид ва барқарорсозии неругоҳҳо ва шабакаҳои барқӣ сабаби таҳкими иқтидору эътимоднокии таъминоти энергияи барқ дар ҷумҳурӣ гардид.
  • Баъди зиёда аз 9 соли ҷудо будани низоми энергетикии Тоҷикистон аз Осиёи Марказӣ додугирифти неруи барқ байни ин ду ҷумҳурии ҳамсоя — Тоҷикистон ва Ӯзбекистон ҳамкории энергетикҳои тоҷику ӯзбек боз барқарор гардид.[1]
  • Дар давраи Истиқлолият иқтидори истеҳсолии соҳаи энергетика, бе назардошти НБО «Роғун», ба миқдори 1520 МВт зиёд шуд. [2]
  • Аз рӯи фоизи истеҳсоли «энергияи сабз» Тоҷикистон дар қатори шаш кишвари пешсафи сайёра қарор дорад. Ин захираҳо имкони истеҳсоли солона то 527 миллиард киловатт-соат неруи барқ-и аз лиҳози экологӣ тозаро медиҳанд ва имрӯз танҳо 5 фоизи онҳо истифода мешавад.[3]
  • Соли 2019 бори нахуст дар таърихи Тоҷикистон дар маҷмӯъ ҳаҷми рекордӣ — 19,8 млрд кВт/соат нерӯи барқ (пеш аз ин 18,6 млрд кВт/соат — соли 1988) истеҳсол шудааст.
  • Масоҳати умумии давлатҳои аъзои Созмони ҳамкории Шанхай (СҲШ) то соли 2014 тахминан 30 млн. 189 ҳазор км. мураббаъ ва ҷамъи аҳолии онҳо зиёда аз 1,5 млрд. нафар ё ¼ аҳолии умумии курраи заминро ташкил медиҳанд. Баъди ҳамроҳ гардидани Ҳиндустон ва Покистон (соли 2017) ба узвияти СҲШ, масоҳати умумии он зиёда аз 34 млн км², яъне 60 % қаламрави АвруОсиёро дар бар гирифтааст ва ҷамъи аҳолии он зиёда аз 3 млрд 40 млн танро ташкил медиҳад (2015), яъне зиёда аз ними аҳолии сайора мебошад. Созмони ҳамкории Шанхай - Созмони байниҳукуматии байналхалқии доимамалкунанда ба ҳисоб меравад. Тибқи ҳуҷҷати асосии оинномавии Созмон – Хартияи СҲШ ки 7 июни соли 2002 қабул шудааст, фаъолият мебарад.
  • Соли 2019 бори нахуст Бонки миллии Тоҷикистон 1 тонна захираҳои тиллои хешро ба ивази 42 млн. доллари амрикоӣ фурухтааст. Соли 2018 Тоҷикистон дар маҷмӯъ 6,4 тонна тилло истеҳсол намудааст хабар медиҳад ASIA-Plus Media Group.
  • Аз 14 январи соли 2017 сар карда, маҳдудияти барқ дар ҷумҳурӣ пурра бардошта шудааст. Алҳол аҳолӣ, муассисаҳои иҷтимоӣ ва корхонаҳои истеҳсолӣ дар тамоми қаламрави мамлакат, ҳатто дурдасттарин деҳот бисту чор соат бо барқ таъминанд.[4]
  • 17 феврали соли 2017 расонаҳои хабарӣ ба ҳамагон маълум намуданд, ки — Сомонаи амрикоии CNN Travel чойхонаи «Роҳат»-ро беҳтарин чойхонаи ҷаҳон номидааст. Чойхонаи «Роҳат» мувофиқи маълумоти сомонаи амрикоӣ аз соли 1956 инҷониб беҳтарин чойхона ба ҳисоб меравад. Мутаассифона дар асоси Генплани Душанбе даҳҳо иншооти пойтахт аз ҷумла биноҳои театри Лоҳутӣ ва чойхонаи "Роҳат” низ дар нақша афтодаанд ва бояд таҳриб шаванд.

Эзоҳ

  1. ↑ Дар давраи Истиқлолият иқтидори истеҳсолии соҳа бе назардошти НБО «Роғун» 1520 МВт зиёд шуд(тоҷ.). www.khovar.tj. 22 Декабри 2019 санҷида шуд.
  2. ↑ Дар давраи Истиқлолият иқтидори истеҳсолии соҳа бе назардошти НБО «Роғун» 1520 МВт зиёд шуд(тоҷ.). www.khovar.tj. 22 Декабри 2019 санҷида шуд.
  3. ↑ Аз рӯи фоизи истеҳсоли «энергияи сабз» Тоҷикистон дар қатори шаш кишвари пешсафи сайёра қарор дорад(тоҷ.). www.khovar.tj. 22 Декабри 2019 санҷида шуд.
  4. ↑ Дар давраи Истиқлолият иқтидори истеҳсолии соҳа бе назардошти НБО «Роғун» 1520 МВт зиёд шуд(тоҷ.). www.khovar.tj. 22 Декабри 2019 санҷида шуд.

Рӯйдодҳои кунунӣ

Мавзуъоти муҳим
Маросими ба кор даровардани агрегати дуюми Неругоҳи барқи обии «Роғун».
Донишномаи тоҷикзабон дар ҷойи 63-ум, бо зиёда аз 100 000 ҳазор мақола дар байни Донишномаҳои забонӣ (299 забонҳо) қарор дорад.
Дар маркази пойтахт ва вилоятҳо арчаҳои соли навӣ қомат афрохтаанд.
  • 20.12.2019 Шумораи мақолаҳои сабтгардидаи Википедияи Тоҷикӣ марраи 100 000 номгӯйро гузаштааст. Дар байни Донишномаҳои забонӣ (299 забонҳо) Донишномаи озоди тоҷикзабон дар ҷойи 63-ум қарор гирифтааст. Нигаред ба Инҷо
  • 6.10.2019 Бино ба фарзияи расмӣ, ҳамла ба дидбонгоҳи "Ишқобод" дар марзи Тоҷикистону Узбекистон дар соати 03:23-и субҳи 6-уми ноябр ба амал омада, дар он як марзбон ва як афсари пулис ва 15 ҳамлавар кушта шудаанд. КДАМ эълон дошт, ҳамлаварон 20 нафар ва марбути гуруҳи ваҳшатафкани "Давлати исломӣ" ё ДОИШ будаанд.
  • 9 сентябри соли 2019 дар Тоҷикистон 28-умин солгарди Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқбол гардид.
  • 9 сентябри соли 2019 Маросими тантанавии ба кор даровардани агрегати дуюми неругоҳи барқи обии “Роғун” бо иштироки Пешвои миллат, Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон баргузор гардид. Дар толори агрегатҳо дар вазъияти тантанавӣ агрегати дуюми нерӯгоҳи барқи обии “Роғун”-ро ба кор дароварда шуд.
  • 6.09.2019 Пешвои миллат, Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон ба ифтихори ба фаъолият оғоз кардани агрегати дуюми Неругоҳи барқи обии “Роғун” ба 42 нафар мутахассисони касбу кори гуногуни иншооти муҳим мукофотҳои давлатӣ супориданд.
  • 30.08.2019 Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон Маркази истироҳативу фароғатӣ ва сайёҳии кӯли «Душанбе»-ро дар ноҳияи Исмоили Сомонии шаҳри Душанбе ифтитоҳ намуданд
Wikimedia-logo black.svg

Википедия ҷойгиршуда дар сервери Бунёди Викимедиа — созмони ғайритиҷорӣ, ки дорои шуморе лоиҳаи чандзабона ва муҳтавиёти озод бо унвонҳои зер аст:

Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Саҳифаи_аслӣ&oldid=1026379"
Забон