Аврат (ар. عورة‎ — заъф, шармгоҳ) — андоми ниҳонӣ, андоми шарм; узвҳои сатршавандаи инсон (сатри аврат), ки ҳар як мусулмон вазифадор аст, онҳоро пӯшонад.

Истилоҳ

вироиш

Авратдар луғат ба маънои вуҷуди халал, заъф ва беҳимоятӣ дар марзҳо ва манотиқи ҷангӣ ва низ ҳар ҷое аз бадан аст, ки одамӣ аз рӯи шарму номӯс онро сатр мекунад вадар истилоҳи шаръ ба он ҷое аз бадани одамӣ гуфта мешавад, ки пӯшонидан – сатри он ҳам дар намоз ва ҳам берун аз он фарз ва ҳатмӣ  ва кушода гузоштани он ҳаром аст ва дар форсӣ ба он ҷойҳо ниҳонгоҳ ва шармгоҳ гуфта мешавад.

Ҳадди шаръии аврат

вироиш

Бар асоси омӯзаҳои шаръ ҳад ва ё миқдори аврат дар байни қишри мардону занон бо назардошти латофати ҷисмӣ, ҳусни табиӣ ва вуҷуди ангезанда (ҷозиба)-ҳои неруманди ҷинсӣ дар занон аз ҳам фарқ мекунад.  قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ   وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ   ‎    يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا   ‎  

Аврати мард

вироиш

Миқдори аврати мардон аз зери ноф то зери зону мебошад. Бо вуҷуди он ки пушту шикам ва китфу бозувони мард аврат ба шумор намераванд, вале пӯшидани онҳо дар ҳолатҳои одӣ ва ғайриизтирорӣ маснун ва шаръан матлуб аст.

Аврати зан

вироиш

Миқдори аврати занони озод ҳамаи баданашон, ба ғайр аз рӯ, дастҳоо ва назди имом Абуҳанифа қадамҳояш мебошад.Паёмбари акрам (с) мефармояд:

«(Бадани) зан (батамом) аврат аст. Вақте (аз хонааш) хориҷ шавад, шайтон ӯро зери назар гирад»яъне дар пайи аз роҳ задани ӯ бошад[1].

Миқдори аврати зан ва ҳатмияти сатри он дар авзоъи гуногуни иҷтимоӣ ва нисбат ба дараҷаи маҳрамият ва бегонаии афрод бо ӯ низ фарқ мекунад. Назди ҷумҳури факеҳон бадани зан барои мардони бегона – номаҳрам ва ҳамин тавр занони номусулмон ба тамом аврат аст, вале барои занони мусулмон, ки бо ӯ фарҳанги динии яксоне доранд ва ҳамин тавр барои маҳрамҳояш, ба монанди падар, бародар ва амакаш дар он тахфифе сурат гирифтааст ва метавонад сару гардан ва ё бозувонашро назди онҳо бараҳна ва макшуф бидорад. Ҳеч ҷое аз бадани зану шавҳар барои якдигар аврат ба шумор намеравад. Тафсили ҷузъиёти мавзӯъ дар китобҳои фиқҳ баён гардидааст.

Адабиёт

вироиш
  • Али-заде, А. А. Аурат : [1] 1 октября 2011 // Исламский энциклопедический словарь. М.: Ансар, 2007.
  • ʿAwra // Encyclopaedia of Islam, First Edition (1913—1936). Brill Online

Пайвандҳо

вироиш