Ариан-5

Ариан-5
	Ариан-5
Вазн	777 000 кг
Пеш аз	Ariane 4[d]
Баъдӣ	Ariane 6[d]
Кишвари созанда	Иттиҳодияи Аврупо;
Мабдаи сафар	ELA-3[d]
Оператор	Arianespace[d]
Ихтироъкор	Astrium[d]
Парвози аввал	4 июн 1996
Муҳаррик	Vulcain[d], Aestus[d] ва HM7B[d]
Service retirement	5 июл 2023
Баландӣ	59 м
Диаметр	5,4 м
Хештеги	Ariane5
	Парвандаҳо дар Викианбор

«Ариан 5» (фр. Ariane 5) — мушаки интиқолдиҳандаи якбористифодашавандаи аврупоӣ аз оилаи Арианҳо мебошад, ки барои баровардани бори интиқолӣ ба мадори пасти истинод ё мадори интиқоли геотрансферӣ пешбинӣ шудааст. Истеҳсол аз ҷониби Агентии кайҳонии Аврупо (ESA) ва пудратчии асосӣ Europe Astrium Space Transportation (EADS) мебошад. Мушак аз ҷониби Arianespace ба фурӯш бароварда мешавад. Аз Куру, Гвианаи Фаронса партоб мешавад. МИ "Ariane 5" мушаки асосии партобкунандаи ESA аст ва ҳадди аққал то соли 2021 боқӣ хоҳад монд, вақте ки онҳо бояд ба парвози мушаки "Ariane-6" оғоз кунанд. Танҳо дар тӯли солҳои 1995-2007, Arianspace 43 партоб анҷом дода шуд, ки 39-тои онҳо муваффақ буданд ^[1] . Барои таҳияи Ariane 5 10 сол тӯл кашид, арзишаш 7 миллиард доллари амрикоиро ташкил дод ва ният дошта мешуд, ки мушаки партоби Ariane 4-и ESA-ро иваз кунад. Дар ибтидо, нақшаи истифодаи он барои сар додани киштии кайҳонии идорашавандаи Ҳермес вуҷуд дошт, аммо ин лоиҳа лағв шуд ва ҳоло Ariane 5 танҳо дар версияи бесарнишин истифода мешавад. Мушаки интиқодиҳанда барои таъмини Истгоҳи байналмилалии кайҳонӣ (ISS) бо мошинҳои боркаши бесарнишини ATV истифода мешуд. Дигар мӯшакҳои интиқолдиҳандаи қобили муқоиса: «Протон-М», «Ангара-А5», «Делта IV», «Атлас V», «Чанчжэн-5», GSLV Mk.III, Falcon 9, H-IIB.

Партобҳо вироиш

1996—2009 вироиш

№	Сана ва вақт (UTC]])	Парвоз	Версия	НС	Бор	Натиҷа
1	4 июни 1996, 12:34	V-89	Ариан-5G	501	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Cluster	Шаблон:Bad
2	30 октябри 1997, 13:43	V-101	Ариан-5G	502	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MaqSat H & TEAMSAT, MaqSat B, YES	қисман номуваффақ
3	21 октябри 1998, 16:37	V-112	Ариан-5G	503	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MaqSat 3, ARD	бомуваффақ
4	[[:ru::ru:Список космических запусков в 1999 году\|10 декабри 1999]], 14:32	V-119	Ариан-5G	504	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо XMM-Newton	бомуваффақият
5	21 марти 2000, 23:28	V-128	Ариан-5G	505	INSAT 3B, AsiaStar	бомуааффақ
6	14 сентябри 2000, 22:54	V-130	Ариан-5G	506	Astra 2B, GE 7	бомуваффақ
7	[[:ru::Список космических запусков в 2000 году\|16 ноябри 2000]], 01:07	V-135	Ариан-5G	507	PAS 1R, Amsat P3D, STRV 1C/1D	бомуваффақ
8	20 декабри 2000, 00:26	V-138	Ариан-5G	508	Astra 2D, GE 8 (Aurora 3), LDREX	бомуваффақ
9	8 марти 2001, 22:51	V-140	Ариан-5G	509	Eurobird 1, BSat 2a	бомуваффақ
10	12 июли 2001, 22:58	V-142	Ариан-5G	510	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Artemis, BSat 2b	қисман номуваффақ
11	1 марти 2002, 01:07	V-145	Ариан-5G	511	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Envisat	бомуваффақ
12	5 июли 2002, 23:22	V-153	Ариан-5G	512	Stellat 5, N-Star c	бомуваффақ
13	28 августи 2002, 22:45	V-155	Ариан-5G	513	Atlantic Bird 1, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MSG 1,	бомуваффақ
14	11 декабри 2002, 22:22	V-157	Ариан-5ECA	517	Hot Bird 7, Stentor,	Шаблон:Bad
15	9 апрели 2003, 22:52	V-160	Ариан-5G	514	Insat 3A, Galaxy 12	бомуваффақ
16	11 июни 2003, 22:38	V-161	Ариан-5G	515	Optus C1, BSat 2c	бомуваффақ
17	27 сентябри 2003, 23:14	V-162	Ариан-5G	516	Insat 3E, eBird 1, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо SMART-1	бомуваффақ
18	2 марти 2004, 07:17	V-158	Ариан-5G+	518	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Розетта	бомуваффақ
19	18 июли 2004, 00:44	V-163	Ариан-5G+	519	Anik F2	бомуваффақ
20	18 декабри 2004, 16:26	V-165	Ариан-5G+	520	Helios 2A, Essaim 1/2/3/4, PARASOL, Nanosat 01	бомуваффақ
21	12 феврали 2005, 21:03	V-164	Ариан-5ECA	521	/ XTAR-EUR, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Maqsat B2, Sloshsat	бомуваффақ
22	11 августи 2005, 08:20	V-166	Ариан-5GS	523	Thaicom 4 (iPStar)	бомуваффақ
23	13 октябри 2005, 22:32	V-168	Ариан-5GS	524	Syracuse 3A, Galaxy 15	бомуваффақ
24	16 ноябри 2005, 23:46	V-167	Ариан-5ECA	522	Spaceway F2, Telkom 2	бомуваффақ
25	21 декабри 2005, 22:33	V-169	Ариан-5GS	525	Insat 4A, Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо MSG 2,	бомуваффақ
26	11 марти 2006, 22:32	V-170	Ариан-5ECA	527	Spainsat, Hot Bird 7A	бомуваффақ
27	26 мая 2006, 21:08	V-171	Ариан-5ECA	529	Satmex 6, Thaicom 5	бомуваффақ
28	11 августи 2006, 22:15	V-172	Ариан-5ECA	531	JCSat 10, Syracuse 3B	бомуваффақ
29	13 октябри 2006, 20:56	V-173	Ариан-5ECA	533	Direc-9S, Optus D1, LDREX-2	бомуваффақ
30	8 декабри 2006, 22:08	V-174	Ариан-5ECA	534	WildBlue 1, AMC-18	бомуваффақ
31	11 марти 2007, 22:03	V-175	Ариан-5ECA	535	Skynet-5A, Insat-4B	бомуваффақ
32	4 мая 2007, 22:29	V-176	Ариан-5ECA	536	Астра 1L, Galaxy 17	бомуваффақ
33	14 августи 2007, 23:44	V-177	Ариан-5ECA	537	Spaceway F3, BSAT-3A	бомуваффақ
34	5 октябри 2007, 22:02	V-178	Ариан-5GS	526	Intelsat 11, Optus D2	бомуваффақ
35	14 ноябри 2007, 22:06	V-179	Ариан-5ECA	538	Skynet 5B, Star One C1	бомуваффақ
36	21 декабри 2007, 21:41	V-180	Ариан-5GS	530	Шаблон:Парчами АМА RASCOM-QAF 1, Horizons 2	бомуваффақ
37	9 марти 2008, 04:03	V-181	Ариан-5ES	528	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо ATV-1 «Жюл Верн»	бомуваффақ
38	10 апрели 2008, 22:17	V-182	Ариан-5ECA	539	Star One C2, Vinasat-1	бомуваффақ
39	12 июни 2008, 22:05	V-183	Ариан-5ECA	540	Шаблон:Парчами Турция Turksat 3A, Skynet-5C	бомуваффақ
40	7 июли 2008, 21:47	V-184	Ариан-5ECA	541	BADR-6, Шаблон:Парчами Бермуд ProtoStar I	бомуваффақ
41	14 августи 2008, 20:44	V-185	Ариан-5ECA	542	AMC-21, Superbird 7	бомуваффақ
42	20 декабри 2008, 22:35	V-186	Ариан-5ECA	543	Eutelsat W2M, Hot Bird 9	бомуваффақ
43	12 феврали 2009, 22:09	V-187	Ариан-5ECA	545	Hot Bird 10, NSS-9, Spirale-A и B	бомуваффақ
44	14 мая 2009, 13:12	V-188	Ариан-5ECA	546	Шаблон:Парчами Иттиҳоди Аврупо Гершел, Планк	бомуваффақ
45	1 июли 2009, 19:52	V-189	Ариан-5ECA	547	TerreStar-1	бомуваффақ
46	21 августи 2009, 22:09	V-190	Ариан-5ECA	548	JCSat-12, Optus D3	бомуваффақ
47	1 октябри 2009, 21:59	V-191	Ариан-5ECA	549	Amazonas 2, COMSATBw-1	бомуваффақ
48	29 октябри 2009, 20:00	V-192	Ариан-5ECA	550	NSS-12, Thor-6	бомуваффақ
49	18 декабри 2009, 16:26	V-193	Ариан-5GS	532	Helios-2B	бомуваффақ