Аҳдномаи никоҳ
Аҳдномáи никóҳ — созишномаи шахсоне, ки издивоҷ мекунанд ё созишномаи зану шавҳар, ки ҳуқуқ ба амвол ва уҳдадориҳои онҳоро дар давраи заношӯӣ ва (ё) дар ҳолатҳои бекор кардани он муайян менамояд[1].
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
вироишАҳдномаи никоҳ мафҳуми нав аст ва он аввалин бор дар Кодекси оилаи ҶТ дохил шудааст. Мутобиқи аҳдномаи никоҳ ҳамсарон имкон пайдо мекунанд, ки ҳуқуқҳои амволии худро дар давраи зиндагии якҷо ва мавриди бекор шудани никоҳ ба таври амалӣ анҷом диҳанд. Аҳдномаи никоҳ аз рӯйи табиати ҳуқуқии худ аҳди дутарафа мебошад. Дар он ду тараф – шахсоне, ки нияти ба никоҳ даромадан доранд, ё ин ки зану шавҳаре, ки дар никоҳи расмӣ ҳастанд иштирок менамоянд. Яъне дар қонун субъектҳои (тарафҳои) аҳдномаи никоҳ махсус нишон дода шудааст. Мард ва зане, ки ба таври воқеӣ бе қайди давлатии никоҳ зиндагӣ доранд ва дар оянда нияти ба расмият даровардани никоҳашонро, ҳамон тавр ки Кодекси оилаи ҶТ пешбинӣ намудааст, надошта бошанд, аҳдномаи никоҳ баста наметавонанд. Ин ҳолат вобаста ба он аст, ки асоси аҳдномаи никоҳ молу мулки якҷояи зану шавҳар ё амволи дар оянда бадастмеовардаи онҳо мебошад. Ғайр аз ин, муносибатҳои амволии шахсони дар никоҳи воқеӣ буда, танҳо дар асоси қонунгузории гражданӣ ба танзим дароварда мешавад. Дар ҳолати набастани аҳдномаи никоҳ муносибатҳои амволии зану шавҳари дар никоҳи расмӣ буда, дар асоси талаботи Кодекси оилаи ҶТ (моддаҳои 34–39) ба танзим дароварда мешавад. Ҳангоми бастани аҳдномаи никоҳ баҳсҳои нисбат ба он пайдошуда аз тариқи қонунгузории оила ва ҳам қонунгузории шаҳрвандӣ ба танзим дароварда мешаванд.
Аҳдномаи никоҳ яке аз навъҳои аҳд ва қонунгузорӣ барои ҳамсарони оянда мебошад, ки ҳамсарон дар давраи никоҳ ҳуқуқи мустақилонаи худро муайян месозанд, лекин дар айни замон онҳоро барои бастани ин навъи аҳд уҳдадор намекунад. Аҳдномаи никоҳ танҳо дар шакли хаттӣ тартиб дода мешавад. Ин аҳднома ба шуъбаи нотариус пешниҳод мешавад. Мувофиқи талаботи Қонуни ҶТ «Дар бораи нотариати давлатӣ» (моддаи 39) сарнотариусҳои давлатӣ, нотариусҳои калони давлатӣ дар идораҳои нотариалии давлатӣ, ки дар шаҳру ноҳияҳо фаъолият доранд, аҳдномаи никоҳро яке аз онҳо бо иштироки ҳатмии тарафҳо тасдиқ менамоянд.
Эзоҳ
вироиш- ↑ Кодекси оилаи ҶТ, Моддаи 40.
Адабиёт
вироиш- Кодекси оилаи Ҷумҳурии Тоҷикистон. Душанбе, 2011
- Фарҳанги истилоҳоти ҳуқуқ / Зери таҳрири Маҳмудов М.А. - Душанбе: ЭР-граф, 2009.
Сарчашма
вироиш- Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — 664 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.