Ҷанги Бузурги Ватанӣ: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш тавассути мурургари телефони ҳамроҳ |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х ислоҳ |
||
Сатри 1:
[[Акс:Осорхонаҳои Тоҷикистон 37.jpg|thumb|300px|Дорандагони унвони олии ИҶШС - Қаҳрамони Иттифоқи Шўравӣ аз ҶШС Тоҷикистон]]
Башарият аз замони пайдоиши олам ин гуна ҷанги хонумонсўз ва фоҷиаи мудҳишро аз сар нагузаронидааст. Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ (1939-1945) аз рўи миқёсу андоза даҳшатноктарин ҷанг дар таърихи башарият буда, дар он беш аз 72 давлати хурду бузурги олам ширкат варзида, доманаи амалиётҳои ҳарбӣ ба ҳудуди 40 давлати ҷаҳон вусъат ёфтанд. Теъдоди сафарбаршуда зиёда аз 110 миллионро ташкил медод. Дар натиҷаи ин ҷанг кишварҳои зиёде хароб гаштанд ва бештар аз 50 миллион нафар қурбон ва садҳо миллион нафар аҳолии
Халқҳои 15 ҷумҳурии собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ баҳри дифои ватани азиз бар зиди истилогарони фашистӣ бар хестанд. ▼
Солҳои [[1941]] - [[1945]] Ҷанги Бузурги Ватании ИҶШС бар зидди таҷовузи [[Олмони Фашистӣ]] рӯй додааст.
▲Халқҳои 15 ҷумҳурии собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ баҳри дифои
::::Ватан!
:Ватан то ман сазовори ту бошам,
Line 12 ⟶ 16:
:Зи ҳар як каҳрамони ҷовидонат.'''
Ҷанги Бузурги Ватанӣ, ходисаи
== Саҳми Тоҷикистон ==▼
Ҳазорон нафар ҷаногварон фиристодагони Тоҷикистон дар
▲Ҷанги Бузурги Ватанӣ, ходисаи ҷамъияти, бо роҳи зури давом додани сиёсат буда, мазмуни онро муборизаи муташаккилонаи мусаллаҳона ташкил медиҳад. Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945), ҷанги одилонаю озодихохонаи халқи собиқ Шӯравӣ барои озодӣ ва [[ҳимояи Ватан]] алайҳи фашизм буд. Рохбарони сиесии Германия бо иттифоқчиёнашон Италия, Венгрия, Финляндия, Руминия, Испания 110 дивизияро зидди ИҶШС ба ҷанг сафарбар намуданд. Мақсади истилогарон дар муддати кутоҳ несту нобуд кардани Армияи Сурх ва шикаст додани ИЧШС буд. Новобаста аз омодагии амик ва бартарӣ аз ҳисоби дороии техникаи ҷангӣ ба мардуми шарафманд ва бо нангу номуси Шурави муяссар шуд, ки зафар ебад. Халки советӣ дар ҳама самтҳои асосии амалиети ҷангӣ: Ленинград, Москва, Сталинград, Курск, Днепр ва ғайра бо курбонии зиёд муқобили душман истодагарӣ намуда, қушунҳои фашистиро маҳв месохт. Неруи тавоноии мардум руҳи «шикастнопазирии» душманро шикаст. 8 майи соли 1945 Германия ба акти таслимшавӣ имзо гузошт. 9 май Рузи иди Ғалаба эълон гардида, анъанаи таърихӣ гардид. Дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945) 27 миллион мардуми шӯравӣ ҳалок шудааст, зиёда аз 1700 шаҳрҳо вайрон карда шуданд, миллионҳо бе хонву хоҷагидорӣ монданд.
▲==Саҳми Тоҷикистон==
▲Ҳазорон нафар фиристодагони Тоҷикистон дар ин муҳорибаҳо ва озод кардани халқҳои Аврупо аз фашистон диловарона иштирок намуда, аз худ қаҳрамониҳои бемислу монанд нишон додаанд. Умуман дар муҳорибаҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ беш аз 260 ҳазор нафар фиристодагони Тоҷикистон иштирок намудаанд. Онҳо барои дифои Ватан ва шарафу номуси мардуми худ дар сангарҳо муборизаи шуҷоатнок ва корнамоиҳои бузург нишон дода, зиёда аз 92 ҳазор нафарашон дар майдонҳои набард ҳалок шуданд. Ба нишони қадрдонии далерию қаҳрамонӣ 54 нафар ҳамватанони мо бо унвони олии ифтихории Ватан - [[Қаҳрамони Иттифоқи Шўравӣ]], 21 нафар бо ҳар се дараҷаи ордени «Шараф» ва зиёда аз 60 ҳазор нафар бо ордену медалҳо сарфароз шуданд. Солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ шумораи умумии фиристодагони Тоҷикистон қариб 300 ҳазор нафарро ташкил медод. Аз ин ҳисоб 49973 нафари онҳо ба баталёнҳои коргарӣ сафарбар шуданд. Дар муҳорибаҳои шадид тоҷикистониён ҷасорату шуҷоати беҳамто нишон доданд. Дар байни онҳо - Қаҳрамонони Иттифоқи Шўравӣ [[Неъмат Қарабоев]], [[Ҳоди Кенҷаев]], [[Тӯйчӣ Эрҷигитов]], [[Сафар Амиршоев]], [[Исмоил Ҳамзаалиев]], [[Эргаш Шарипов]] ва чандин ҷанговарони тоҷикистониро номбар кардан мумкин аст, ки баҳри дифои Ватан дар муҳорибаҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ қаҳрамонӣ нишон додаанд.
Меҳнаткашони Тоҷикистон баробари мустаҳкам кардани ақибгоҳ, инчунин ба қисмҳои ҳарбӣ содиқона ёрӣ мерасонданд. Онҳоро ба сару либос, озуқаворӣ, аслиҳаи ҷангӣ таъмин менамуданд. Дар давраи ҷанг халқи тоҷик барои фронт 151 вагон, 532500 адад либоси гарм, 123800 килограм пашм, бештар аз 25000 метр газвор ва дигар лавозимот фиристониданд. Ба захираи мудофиавии Ватан 30 миллиону 500 ҳазор сўм пули нақд ва 40750 пуд ғалладона ҷамъоварӣ карда супурданд. Барои сохтмони танки «Колхозчии Тоҷикистон» зиёда аз 84 миллион сўм ва барои сохтмони эскадрилияи «Тоҷикистони Советӣ» 35,2 миллион сўм ҷамъоварӣ намуданд. Хотираи неки қаҳрамонии тоҷикистониён дар арафаи таҷлили 70 солагии Ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ дар қалби насли муосир [[абадӣ]] хоҳад монд.
==Адабиёт==
* Раҳмон Э. Иди пирўзии сулҳ бар ҷанг [Матн]:Суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба шарафи 60- умин солгарди Ѓалаба бар фашизм, 7 майи соли 2005 //Ҷумҳурият. – 2005. – 12 маӣ.
* Дар бораи сарфароз намудан бо медали ҷашни «60-
* Бобоҷон, Алӣ. Ҳоди Кенҷаев
* Бобоҷон, Алӣ. Ҳоди Кенҷаев
* Сидқӣ, А. Раҳимбоӣ Раҳматов
* Узоқов, М. Эргаш Шарипов
* Раҳмонов, М. Ҳама ба фронт, ҳама барои ғалаба!
* Сафаров, Р. Сафар Амиршоев
* Бобоҷон, Алӣ. Нахустқаҳрамонони тоҷик
* Ҳеҷ гоҳ фаромўш намешавад
* Фидокорон
* Файзиев, Ҳ. Дар ҷанг ва баъди ҷанг
* Бозорбоева, М., Бобохонов, М. Сарбозони шуҷоъ
* Сафаров,Р. Қаҳрамони Вахш ва Днепр
* Сафаров, Р. Сарбаландон
* Шарифов, Х. Онҳо партизан буданд
* Исҳоқов, Б. Далерон
* Муродов, М. Садоқат ба Ватан
* Абдуллоев, Р. Меҳнаткашони Тоҷикистон дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ
* Сафаров, Р. Ҳазору як корнома
* 1995. – Ҷ.1. – 568 с.
* 1998. – Ҷ.2. – 495 с.
* 2005. – Ҷ.3. – 447 с.
* Файзиев, Ҳ. Мардони майдон
* Шарифов, Х. Мардони
* Исмоилов, И. Шуҷоат ва Зафар ба рўи Ӻалаба
* Раҳимов,С. А. Дар ҷустуҷўи қаҳрамонҳо
*
== Нигаред ==
*[[Ҷанги дуюми ҷаҳон]]
{{таърих-нопурра}}
{{Ҷанг-нопурра}}
[[Гурӯҳ:Ҷангҳо]]
|