Николай Басов: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
→‎Фаъолият: илова, ислоҳ
илова, ислоҳ
Сатри 1:
{{Orphan|date=ноябр 2018}}
 
{{Ятим}}
{{Олим
|ном =
Line 8 ⟶ 5:
|бар =
|тавсифи тасвир =
|санаи таваллуд = 14/.11.1922
|зодгоҳ = {{Зодгоҳ|Воронеж}}, [[СССР]]
|санаи марг = 1.07.2001
Line 27 ⟶ 24:
|викитека =
|викианбор =
}}
'''Басов Николай Геннадиевич Басов''' (14.12.1922, Воронеж – 1.7.2001, Маскав), физикадони шӯравӣ, яке аз асосгузорони радиофизикаи квантӣ, доктори илмҳои математика ва физика(1956), акададемики Академияи илмҳои ИҶШС (1966) ва узви Раёсати Академияи илмҳои ИҶШС (1967), Узви хориҷии Академияи илмии як қатор мамлакатҳо. Ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969, 1982). Барандаи [[Ҷоизаи Нобел]] дар бахши физика (1964), Мукофоти ленинӣ (1959) ва давлатии ИҶШС (1989).
 
==Зиндагинома==
БÁСОВ Николай Геннадиевич (14.12.1922, Воронеж – 1.7.2001, Маскав), физикадони шӯравӣ, яке аз асосгузорони радиофизикаи квантӣ, д. и. физика ва математика (1956), акад. Академияи илмҳо ИҶШС (1966) ва узви Раёсати Академияи илмҳо ИҶШС (1967), ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969, 1982).
Узви хориҷии Академияи илмии як қатор мамлакатҳо.
 
== Зиндагинома ==
Николай Геннадиевич Басов баъди хатми Инистути инженерию физика (1950) дар Иниститути физикаи Академияи илмҳо ИҶШС кор мекунад (аз с. 1972 директор). Профессор Иниститути инженерию физикаи Маскав (1963), сармуҳаррири маҷҳои «Наука», «Квант», «Квантовая электроника», «Природа» (1967), раиси Раёсати ҷамъияти умумииттифоқии «Знание» (1978–1990) буд.
== Фаъолияти илмӣ ==
Бо ҳамкории А.М. Прохоров усули нави бо ёрии системаҳои квантӣ ҳосил кардани лапишҳои электромагнитиро ба вуҷуд овард ва аввалин генератори молекулавӣ (мазер)-ро бо дастаи молекулаҳои аммиак сохт (1954). Якҷоя бо Ю.М. Попов ва Б.М. Вуд ақидаи татбиқи нимноқилҳоро дар генераторҳои ҳудуди оптикӣ (лазерҳо) пешниҳод намуд, усули сохтани лазерҳои нимноқилиро такмил дод. Басов оид ба лазерҳои пуриқтидори газӣ ва кимиёӣ таҳқиқот анҷом дода, лазерҳои фторию ҳидрогенӣ, йодӣ ва эксимериро сохт. Як қатор корҳои илмии Басов ба масъалаҳои паҳншавӣ ва таъсири мутақобили импулсҳои лазерӣ бо модда, истифодаи лазерҳо барои идора кардани синтези термоядроӣ, усулҳои лазерии гармкунии плазма, равандҳои тезонидани реаксияҳои кимиёӣ бо афканишоти лазерӣ, асосҳои физикавии ташкил додани стандартҳои квантии басомад, истифодаи лазерҳо дар оптикаи электронӣ ва ба оптикаи ғайрихаттӣ бахшида шудаанд.
== Мукофоту ҷоизаҳо ==
Барандаи [[Ҷоизаи Нобел]] дар бахши физика (1964), Мукофоти ленинӣ (1959) ва давлатии ИҶШС (1989). Ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1969, 1982).
Бо 5 ордени Ленин ва дигар ордену медалҳо сарфароз гардидааст.
 
== Сарчашма ==
* {{ЭМТ||2|муаллиф=}}
{{ПБ}}
 
{{Олим-нопурра}}
[[Гурӯҳ:Олимони асри XX]]
 
[[Гурӯҳ:Олимони Иттиҳоди Шӯравӣ]]
[[Гурӯҳ:Энсиклопедияи Миллии Тоҷик]]