Сирдарё: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Сатри 10:
}}
'''Сирдарё''' (ҳамч. ''Сир, Яксарт'' ё ''Сайҳун'') — яке аз артерияҳои бузурги обии сарзамини [[Осиёи Миёна]] буда,
== Ҷуғрофия ==
Тӯли он аз шимол ба ҷануб ба масофаи 800 км ва аз ғарб ба шарқ
Сирдарё аз рӯдҳои Норин ва Қародарё сарчашма мегирад. Дар саробаш ([[Қирғизистон]]) Норин ном дорад. З ахираи обии рӯди Норин
Дарёҳои қаторкӯҳҳои [[Туркистон]], Олой ва Тиёншонн Ғарбӣ, ки оби худро ба Сирдарё мерезанд, пуроб шуда, ба воситаи водии [[Фарғона]] ба пастии Тӯрон ҷорӣ шуда,сипас ба қисми шимоли-ғарби тоб хурда,аз доманаи каторкуҳҳои Каротоғ мегузарад. Баъдан даштҳои ҳамвори Қазокистонро убур карда, ба баҳри Арал мерезад.
Дар ҳавзаи Сирдарё дар маҷмӯъ беш аз 2600 кӯл (кӯлҳо асосан дар болооби дарёи Норин), 29784-дарё бо масоҳати 108634км вуҷуд доранд. Сирдарё дар саршавиаш яке аз [[дарё]]ҳои бузурги кӯҳӣ буда, аз баландиҳои 4000-5000м ҷорӣ мешавад. Сирдарё нисбат ба Амударё захираи обии кам дорад. Агар ҳавзаи оббғундории Сирдарё дар як шабонарӯз 1200м мукааб/сон. бошад, дар Амударё 2500м мукааб/сон. -ро ташкил медиҳад. Сирдарё аз барфу пиряхҳои доимӣ ғизо мегирад, барои он, ки дар қисми кӯҳии Сирдарё пиряҳҳои зиёд мавҷуданд. Аз ин рӯ, ғизогирии Сирдарё ба типи ғизогирии пиряхию барфӣ рост меояд. Танҳо қисми шимолии қаторкӯҳҳои Туркистону Олой зиёда аз 250-пирях доранд. Дар болооби дарёи Норин бошад 200, дар қисми ҷанубӣ-ғарбии қаторкӯҳи Фарғона 57-пирях ба қайд гирифта шудааст. Масоҳати умумии пиряхҳо 2208км² аст.
Миқдори умуми дарёҳое, ки дар ҳавзаи Сирдарё ҷойгиранд аз нигоҳи гидрологӣ то ҳол танҳо 131-
Дар [[вилояти Суғд]]и [[Тоҷикистон]] обанбори сунъии
==Пайвандҳои беруна ==
Сатри 30:
{{Тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Умуми}}
| |||