|
'''Позитивизм''' (франс. positivis-шр'- аз лот. positivus — мусбат), як равняй [[фалсафа]]и буржуазист, ки фа-цат натиҷаи тахқицоти илмҳои конк-ретиро'дониши аслй (позитивй) ме-донадмедонад; бино ба П.Позитивизм, илм мӯхтоҷи ягон фалсафае нест ва зотан худаш ба худаш фалсафа аст. Ҷихатҳои асо-сииасосии П.Позитивизм феноменализм (вазифаи илм-роилмро аз тавсифи ходисот иборат до-нистан) ва майлест ба Идеалнзмн субъектсубъекти ивай вПозитивизм йҳамчун ҷараёни махсуси фалсафаи солҳои 1930 ташаккул ёфтааст (асосгузораш О. Конт аст, ки худи Нети Лохи II. ба калами ӯ тааллуқ дорад). Аммо ба Позитивизм унсурҳои мате-риалнзмн илмию табиатшиноей низ мансуб аст. Конт ба маорифпарва-рони а. 18 франсавй пайравй карда, ба пнкншофи беинтиҳо қобил буда-ни илм изхорп боварй намуда буд.
П. ҳамчун ҷараёни махсуси фалса-фй с-ҳои 30 а. 19 ташаккул ёфта-аст (асосгузораш О. Конт аст, ки худи нети л ох и II. ба калами ӯ тааллуқ
дорад). Аммо ба П. унсурҳои мате-риалнзмн илмию табиатшиноей низ мансуб аст. Конт ба маорифпарва-рони а. 18 франсавй пайравй карда, ба пнкншофи беинтиҳо қобил буда-ни илм изхорп боварй намуда буд.
П. ба методологияи илмҳои таби-атшилосию ҷамъиятшиносӣ (хусу-сан нимаи дуюми а. 19), аз ҷумла социология, ҳуқуқ, ицтисоди сиёсй, историография, адабиётшиноей ва г. таъсири зиёд расонд. ▼*П. аз се марҳилаи инкишофи таъ-рихй гузаштааст: П-и классики, ки дар асри 19 (намояндагонаш Конт, Литтре, Вырубов, Спенсер) пайдо шуда, дар натиҷаи прогресси донпш-ҳои табиию илмй нуфузи худро аз даст додааст: П.-и эмпириокритицизм ё махизм, ки дар а. 19—20 дар давраи ннқилоб дар илмҳои табиатшиноей ба вуҷуд омадааст. П.*-и махис-тй вазифаи фалсафаро дар ба вуҷуд овардани назарияи маърифати илмй медонад, ки решаҳои гоявии он аз идеалнзмн субъективни Ҷ. Беркли ва Д. Юм гизо гирнфтааст. Минбаъд нн равия инкишоф ёфта, дар сол-ҳои 20 ба неопозитивизм табдил ме-ёбад, ки он зотан марҳилаи сеюми позитивнзмро ташкил медиҳад. ▼
▲П.Позитивизм ба методологияи илмҳои таби-атшилосию ҷамъиятшиносӣ (хусу-сан нимаи дуюми а. 19), аз ҷумла социология, ҳуқуқ, ицтисоди сиёсй, историография, адабиётшиноей ва г. таъсири зиёд расонд.
Ад.: Ленин В. И., Материализм ва эмпириокритицизм. Ас, ҷ. 14; На р-с к и й И. С, Очерки по истории позитивизма, М., 1960; Кон И. С, Позитивизм в социологии, Л., 1964. ▼▲*П. аз се марҳилаи инкишофи таъ-рихй гузаштааст: П-иПозитивизми классики, ки дар асри 19 (намояндагонаш Конт, Литтре, Вырубов, Спенсер) пайдо шуда, дар натиҷаи прогресси донпш-ҳои табиию илмй нуфузи худро аз даст додааст: П.-иПозитивизми эмпириокритицизм ё махизм, ки дар а. 19—20 дар давраи ннқилоб дар илмҳои табиатшиноей ба вуҷуд омадааст. П.*-иПозитивизми махис-тймахисти вазифаи фалсафаро дар ба вуҷуд овардани назарияи маърифати илмй медонад, ки решаҳои гоявии он аз идеалнзмн субъективни Ҷ. Беркли ва Д. Юм гизо гирнфтааст. Минбаъд нн равия инкишоф ёфта, дар сол-ҳоисолҳои 20 ба неопозитивизм табдил ме-ёбадмеёбад, ки он зотан марҳилаи сеюми позитивнзмропозитивизмро ташкил медиҳад.
▲Ад.: Ленин В. И., Материализм ва эмпириокритицизм. Ас, ҷ. 14; На р-с к и йНарский И. С, Очерки по истории позитивизма, М., 1960; Кон И. С, Позитивизм в социологии, Л., 1964.
{{ЭСТ}}
|
