Абдусалом Деҳотӣ: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary Барчасбҳо: вироиш тавассути телефони ҳамроҳ вироиш тавассути мурургари телефони ҳамроҳ |
Шухрат Саъдиев (баҳс | ҳисса) х навсозии маълумот |
||
Сатри 1:
{{Адиб
|Ном =
|Номи аслӣ = Абдусалом Деҳотӣ
|Акс =
|Тавсифи акс =
|Ном ҳангоми таваллуд =
|Номи пурра =
|Тахаллусҳо =
|Санаи марг =[[31 январ]], [[1962]]▼
|Зодрӯз = 14.03.1911
|Зодгоҳ = деҳаи [[Боғимайдон]]и {{Зодгоҳ|Самарқанд|ноҳияи Самарқанд}}, [[Ӯзбекистон]] {{flag|СССР}}
|Намуди фаъолият =[[шоир]], [[нависанда]], драматург, луғатшинос▼
|Маҳалли вафот = {{МаҳаллиМарг|Душанбе|шаҳри Душанбе}}, [[Тоҷикистон]]
|Табаият = {{Парчам|Тоҷикистон}} [[Тоҷикистон]]
|Солҳои фаъолият =▼
▲|Солҳои фаъолият = 1928—1961
|Самт =
|Жанр = [[шеър]], [[достон]], [[ҳикоя]], очерк, пйеса, драмаи мусиқави, либреттои опера
|Ҷоизаҳо =▼
|Забони осор = [[забони тоҷикӣ]]
|Мукофотҳо = ду ордени байрақи Сурхи Меҳнат, ду ордени “Нишони Фахрӣ” ва чанд Ифтихорномаи Фахрии Раёсати Шӯрои Олии ҶШС Тоҷикистон
}}▼
▲|Ҷоизаҳо =
|Lib =
|Сайт =
▲}}
'''Абдусалом Деҳотӣ''' - ([[14 март]], [[1911]], д. Боғимайдони н. [[Самарқанд]] – [[31 январ]], [[1962]], ш. [[Душанбе]]), [[шоир]], [[нависанда]],
== Зиндагинома ==
'''Абдусалом Деҳотӣ'''
Дар солҳои
шуҳрат пайдо кард. Солҳои [[1946]] – [[1949]] ходими илмии Институти [[забон]], [[адабиёт]] ва [[таърих]]и филиали тоҷикистонии АИ СССР буда, бо Н. Н. Ершов “Луғати русӣ - тоҷикӣ” – ро таҳрир намуд (
▲Дар солҳои ҶБВ (солҳои [[1941]] - [[1945]]) корманди Нашриёти давлатии Тоҷикистон, пас аз ҷанг котиби масъул ва муҳаррири журнали “Шарқи Сурх”, муҳаррири журнали “Тоҷикистон”, котиби иҷроияи ИН ҷумҳурӣ, мудири шуъбаи адабиёти бадеӣ ва [[сармуҳаррир]]и Нашриёти давлатии Тоҷикистон буд ва ба сифати яке аз арбобони барҷастаи матбуоту нашриёти тоҷик
▲шуҳрат пайдо кард. Солҳои [[1946]] – [[1949]] ходими илмии Институти [[забон]], [[адабиёт]] ва [[таърих]]и филиали тоҷикистонии АИ СССР буда, бо Н. Н. Ершов “Луғати русӣ - тоҷикӣ” – ро таҳрир намуд (нашраш соли [[1949]]). Дар таҳрири чанд ҷилди тарҷумаи тоҷикии асарҳои В. И. Ленин иштирок дошт. Аз соли [[1959]] то охири умр корманди илмии Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии [[Фарҳангистони улуми Тоҷикистон|Академияи илмҳои Тоҷикистон]], яке аз [[муҳаррир]]они “Фарҳанги забони тоҷикӣ” (ҷ. 1 – 2, М., 1969) буд. Яке аз донишмандони забону адабиёти тоҷик ва аввалин муҳаррири аксари асарҳои илмии [[Садриддин Айнӣ]] буда, дар таҳияи нахустин маҷмӯаи шеърҳои [[Рӯдакӣ]] (с.1940) бо [[Садриддин Айнӣ]] ҳамкорӣ кардааст. “Ҳафт пайкар” ва “Лайливу Маҷнун” – и Низомӣ, мухтасари
== Эҷодиёт ==
Фаъолияти адабии Деҳотӣ аз соли 1928 сар шуда, дар назм, наср, драматургия, адабиёти бачагона асарҳои зиёде офаридааст. Дар шеър яке аз шогирдони Садриддин Айнӣ буд. Бисёре аз шеърҳои лирикии ӯ ба оҳанг дароварда шуданд. “Манзараҳои сегона” (1934) якумин намунаи достони
Пас аз ҷанг ва дар с – ҳои 50 – ум дар лирикаи Деҳотӣ мавзӯи муҳофизати сулҳ ва муборизаи зидди оташафрӯзони ҷанги нав мавқеи асосӣ ишғол намуд. Насри Деҳотӣ аз ҳикояҳои ҳаҷвӣ, очеркҳо ва мақолаҳои публисистӣ иборат аст. Муҳимтарин хусусияти ҳикояҳои ҳаҷвии ӯ қувват гирифтани ҷанбаи публисистӣ, ба нақл ҳамроҳ шудани андешаву мулоҳизоти публисистона, фаровон истифода гардидани унсурҳои этнографӣ мебошад. Драматургияи Деҳотӣ аз драмаи мусиқавии “Хисраву Ширин” (1936), ки ҳамроҳи [[Мирзо Турсунзода]] дар асоси достони Низомӣ навишта буд, сар шудааст. Драмаи манзуми “Шӯриши Восеъ” (1940), ки низ ҳамроҳи М.Турсунзода навишта шуда буд, асоси либреттои нахустин операи тоҷикӣ қарор ёфтааст (бастакор [[Сергей Баласанян]]). Дар ин дром оҳангҳои фолклорӣ ва иқтибоси фолклор яке аз воситаҳои асосии зоҳир кардани рӯҳи деҳқонони исёнгар ва ба вуҷуд овардани образи пешвои шӯриш мебошад. Дигар драмаи манзуми Деҳотӣ “Комде ва Мадан” (1952, дар асоси як сюжети “Ирфон” – и Бедил) низ либреттои опера шудааст (бастакор [[Зиёдулло Шаҳидӣ]]). “Нур дар кӯҳистон” (1947) драмаи қаҳрамонист дар бораи нахустин муаллимони Ғарм, ки аз дасти босмачиён ҳалок гардида буданд, пйесаи якпардагии “Қиссаи Таърифхӯҷаев” (1953, бо ҳамроҳии [[Боқи Раҳимзода]]) комедияи ҳаҷвӣ мебошад. ▼
Шеърҳои бачагонаи Деҳотӣ асосан аз охири солҳои 40 – ум ба муносибати аз тарафи ӯ тартиб дода шудани китобҳои хониши мактаби ибтидоӣ (синфҳои 1 - 4) ба вуҷуд омадаанд. Содагӣ, равонӣ ва самимияти шеъри ӯ, хусусан, дар ин асарҳо барҷастатар намудор шудааст. Аксари ин шеърҳо ҷилваҳои психологияи кӯдакро нозук ифода намуда, дар адабиёти бачагонаи тозабунёди тоҷик мавқеи муайян ишғол кардаанд. Дар бораи шоирони кӯҳистон, аз ҷумла [[водии Ҳисор]] тадқиқот бурдааст. Тарҷумаи тоҷикии бисёр асарҳои Кирилов, Некрасов, Шевченко, Байрон, Ҷ. Родарӣ ва диг. ба қалами Деҳотӣ тааллуқ дорад. <ref>Донишномаи Ҳисор. - Душанбе: "Ирфон", 2015, - с. 558-560 </ref>▼
▲Пас аз ҷанг ва дар с – ҳои 50 – ум дар лирикаи Деҳотӣ мавзӯи муҳофизати сулҳ ва муборизаи зидди оташафрӯзони ҷанги нав мавқеи асосӣ ишғол намуд. Насри Деҳотӣ аз ҳикояҳои ҳаҷвӣ, очеркҳо ва мақолаҳои публисистӣ иборат аст. Муҳимтарин хусусияти ҳикояҳои ҳаҷвии ӯ қувват гирифтани ҷанбаи публисистӣ, ба нақл ҳамроҳ шудани андешаву мулоҳизоти публисистона, фаровон истифода гардидани унсурҳои этнографӣ мебошад. Драматургияи Деҳотӣ аз драмаи мусиқавии “Хисраву Ширин” (1936), ки ҳамроҳи [[Мирзо Турсунзода]] дар асоси достони Низомӣ навишта буд, сар шудааст. Драмаи манзуми “Шӯриши Восеъ” (1940), ки низ ҳамроҳи
▲Шеърҳои бачагонаи Деҳотӣ асосан аз охири солҳои 40 – ум ба муносибати аз тарафи ӯ тартиб дода шудани китобҳои хониши мактаби ибтидоӣ (синфҳои 1 - 4) ба вуҷуд омадаанд. Содагӣ, равонӣ ва самимияти шеъри ӯ, хусусан, дар ин асарҳо барҷастатар намудор шудааст. Аксари ин шеърҳо ҷилваҳои психологияи кӯдакро нозук ифода намуда, дар адабиёти бачагонаи тозабунёди тоҷик мавқеи муайян ишғол кардаанд. Дар бораи шоирони кӯҳистон, аз ҷумла [[водии
==Осор==
| |||