Вилояти Лаби Об
Вилояти Лаби Об (форсӣ: لب آب), вилояти Лебап (туркменӣ: Lebap welaýaty) — як аз вилоятҳои Туркманистон аст.
| Lebap | |
| Кишвар |
 Туркманистон |
| Маркази маъмурӣ | Туркманобод |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Таърихи таъсис | 14 декабр 1992 |
| Масоҳат | 93,8 км² |
| Вақти минтақавӣ | UTC+05:00 |
| Аҳолӣ | |
| Аҳолӣ | 1,169,100 нафар |
| Шиносаҳои ададӣ | |
| Рамзи ISO 3166-2 | TM-L |
| Коди телефон | 422 |
| Нишонаи почта | 746100 — Туркменабат |
| Коди мошинҳо | LB |
| Вебгоҳи расмӣ | |
 |
|
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Лебап шакли туркманишудаи ибораи форсии Лаби Об (форсӣ: لب آب) аст, ки ба минтақаи миёнии канораҳои рӯди Омударё гуфта мешавад[1][2][3], ки ин вилоят дар он ҷост.
Таърих
вироишВилоят 14 декабри соли 1992 дар қаламрави собиқ вилояти Чорҷӯй ташкил шуда буд[4] .
25 ноябри соли 2017 Парлумони Туркманистон мақоми шаҳрҳои Маъданли ва Сейдиро тағйир дод, онҳо аз шаҳрҳои бо ҳуқуқҳои этрап (ноҳиявӣ) ба шаҳрҳои мутаносиби этрапҳои Кейтендаг ва Диёнев табдил ёфтанд, ки ба онҳо инчунин генгешликҳо дохил шуданд.
Илова бар ин, дар ҳамон рӯз, этрапи Бейлик Туркманбошӣ (ҳудуди он ба этрапи Довлетли гузаронида шуд), ки этрапи Гарашсизлик (қаламрав ба этрапи Диёнев гузаронида шуд), этрапи Гарабекевул (қаламрав ба этрапи Халач гузаронида шуд), этрапи Сакар (қаламрав ба этрапи Сайат дода шуд) барҳам дода шуд.[5] .
Тақсимоти маъмурӣ
вироишВилояти Лаби Об аз 10 этрап (ноҳия) ва 1 шаҳр бо ҳуқуқи этрап иборат аст.
шаҳрҳо:
- Туркманобод (собиқ Чорҷӯй),
- Газаҷак (собиқ Газ-Ачак, Ачак).
этрапҳо:
- Дарганатин (собиқ Дарган-Ота, Биратин),
- Довлетли (соли 2007 ташкил шудааст),
- Дейанев (собиқ Дейнау, Галкиниш),
- Керкин (собиқ Атамират),
- Куйтендаг (собиқ Чаршангин),
- Сайат,
- Фарап (собиқ Фороб),
- Халач,
- Хоҷамбаз (собиқ Хоҷамбас),
- Чорҷӯй (собиқ Чорҷоу, Сердарабат).
Иқтисод
вироишИқтисоди вилоятро захираҳои калони ашёи хоми минералӣ, инчунин захираҳои бойи замин ва об муайян мекунанд. Нақши пешбаранда ба соҳаҳои маҷмааи сӯзишворию энергетикӣ тааллуқ дорад, ки тақрибан 35,5 фоизи истеҳсоли маҳсулоти саноатии минтақаро ташкил медиҳанд. Соҳаҳои пешрафта коркарди нафт ва истеҳсоли газ мебошанд, ки онҳоро чунин бузургҷуссаҳо, ба монанди корхонаи коркарди нафти Сейдӣ ва маҷмааи Ниап барои истеҳсоли гази моеъ муаррифӣ мекунанд. Саноати химия ба истеҳсоли нуриҳои минералӣ аз ашёи хоми маҳаллӣ тамаркуз мекунад.
Табиат
вироишИқлим континенталӣ мебошад. Дарёи асосӣ Амударё. Мамнӯъгоҳи Репетек ва мамнӯъгоҳи Амударё дар вилоят ҷойгиранд. Дар вилоят кӯҳи Койтендаг мавҷуд аст.
Саноат
вироишСаноати масолеҳи бинокорӣ ба базаи ашёи хоми маҳаллӣ асос ёфтааст. Корхонаҳои соҳа истеҳсоли асосии хишти сохтмониро дар кишвар (39,9 %) ташкил медиҳанд.
Вилоят пас аз вилоятҳои Мари ва Аҳал дар истеҳсоли нахи пахта (34,1 %) ва матоъҳои абрешимӣ (90,2 %) дар ҷои сеюм аст. Дар сохтори маҳсулоти умумии кишоварзӣ, чорводорӣ мавқеи муҳимро ишғол мекунад, ки 67,7 % -ро ташкил медиҳад. Парвариши гӯсфанди карокулӣ тараққӣ кардааст.
Эзоҳ
вироиш- ↑ Abdullaev, Kamoludin. Historical dictionary of Tajikistan. — USA, 2018
- ↑ М. Бобоханов. Таърихи тоҷикони ҷаҳон. — Душанбе: Маориф. — 1999. — С. 170.
- ↑ UNESCO., Ahmad Hasan Dani, and V. M. Masson. 1992. History of civilizations of Central Asia. Vol. V. Paris: Unesco. p.128
- ↑ Межгосударственный совет по геодезии, картографии, кадастру, и дистанционному зондированию земли государств — участников СНГ. Изменения географических названий Туркменистана.(рус.) // Изменения географических названий государств — участников СНГ : Электронный бюллетень. — 2017. — Т. 10. — С. 57. Архивировано из первоисточника 16 апрели 2018.
- ↑ Парламент Туркменистана внёс изменения в административно-территориальное деление Лебапского велаята(рус.). Информационный портал Туркменистана «Turkmenportal» (28 ноябри 2017). 14 апрели 2018 санҷида шуд.