Кӯдаки нобиға
Кӯдаки нобиға, вундеркинд (аз олмонӣ: Wunderkind — кӯдаки тезҳуш ё фавқулистеъдод) — кӯдаке, ки қобилият ва майли фавқулодаи ӯ ба ин ё он ришта зуд зуҳур кардааст. Кӯдакони нобиға дар баробари доштани истеъдоди барҷаста ба амалкардҳои олӣ қодир ҳастанд ва дар риштаҳои математика, физика, мусиқӣ, шоҳмот ва ғайра маҳорати фавқулода нишон медиҳанд. Аз ин рӯ, онҳо ба парасторию омӯзиши махсус ва фарқкунанда ниёзманданд.
Хусусиятҳои кӯдакони нобиға
вироишБархе аз хусусиятҳои кӯдакони нобиға ин гуна табақабандӣ шудааст:
- нисбат ба омӯзиш ҳарисанд, босуръат ва ҷиддӣ меомӯзанд ва ҳар мафҳуми печида ё ҷузъиётро зуд аз худ мекунанд;
- ба қудрат, тавоноӣ ё қобилияти кории хеш бовари қатъӣ доранд;
- ҳамеша саргарми китобхонианд, аз хондан лаззат мебаранд ва бештар китобҳои иттилоотӣ, монанди донишномаҳо, фарҳангҳо ва зиндагиномаҳоро бармегузинанд;
- луғати бисёреро ҳифз намудаанд ва калимаҳову истилоҳоти хоссеро медонанду ба кор мебаранд, ки фаротар аз синнашон аст;
- дорои рӯҳияи ҳамкорианд ва аз маълумотпазирии баланд бархурдоранд;
- ба арзишҳои маънавию ахлоқӣ пайванданд ва интизоми хосси фардӣ доранд;
- кунҷков ва ҷустуҷӯгаранд;
- ҳофизаи шигифтангезе доранд ва бидуни машқи зиёд ҳар амреро зуд ба хотир мегиранд ва ҷузъиётро ба хотир меоваранд;
- доманаи рағбати васее доранд, ки ғолибан дорои моҳияти фикрӣ аст. Саргармӣ ва шавқҳои онон фаротар аз синнашон аст;
- дорои истеъдоди зебоишиносӣ ҳастанд ва дар баробари зебоиҳо аксуламал нишон медиҳанд.
- эҷодкорӣ ва қувваи тасаввури баланде доранд ва аз ин тариқ барои ҳар масъала роҳи ҳал пайдо мекунанд; ҳаводис ва таҷрибаҳоро ба равишҳои ғайримаъмул шарҳ медиҳанд;
- сахткӯш ҳастанд ва дар расидан ба ҳадафҳояшон талошу пофишорӣ мекунанд.
Табиати кӯдаконии тезҳуш
вироишБузургтарин масъала барои кӯдакони нобиға, бахусус дар солҳои нахусти мактабхонӣ ин аст, ки онҳо нисбат ба синнашон бештар медонанд ва ҳамин амр сабаби аз ҷониби ҳамсолони худ таҳти фишор қарор гирифтани онҳо мегардад. Ин боис мешавад, ки ҳушу кунҷковии онҳо аз рушд бозмонад.
Кӯдакони нобиға ба устодони кордидаву мутахассис эҳтиёҷ доранд, то ки роҳҳои пуршитоби рушди зеҳнӣ, отифӣ ва иҷтимоии ононро бифаҳманд ва битавонанд ба ниёзҳои ғайримаъмулии онҳо посухи муносибе диҳанд. Инчунин онҳо ниёз ба волидайни босабру таҳаммуле доранд, ки пурсишҳову андешаҳои ғайримаъмули онҳоро баррасӣ кунанд.
Эзоҳ
вироишАдабиёт
вироиш- Клименко В. В. Как воспитать вундеркинда Бойгонӣ шудааст 8 апрели 2009 сол. // СПб., «Кристалл», 1996
- Энсиклопедия «Одарённые дети — будущее России». М., 2001.
Сарчашма
вироиш- Вундеркинд // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.