Габриелла ван ден Берг

Габриелла ван ден Берг (ҳол. Gabrielle van den Berg; 16 майи 1967, Лейден, Ҳолланд) — шарқшиноси ҳолландӣ, доктори илмҳои филология.

Зиндагинома

Хатмкардаи факултаи форсии Донишгоҳи Лейден (1991). Коромӯз ва пажӯҳанда дар УДТ (ҳоло ДМТ, солҳои 1988–89), Донишгоҳи Кембриҷ (1998, 2004), Донишгоҳи озоди Бруссел (2002–2003). Аз соли 2003 дар Донишгоҳи Лейден омӯзгор буда, аз фанни забони тоҷикии форсӣ дарс медиҳад, профессор ҳамин донишгоҳ. Дар боби адабиёту забон, фолклор ва вижагиҳои ойину фарҳанги тоҷикону форсизабонҳо таҳқиқот анҷом додааст. Мақолаҳояш пиромуни «Шоҳнома», «Барзунома», муносибати адабиёти тоҷик бо фолклори тоҷик; фолклор ва дигар расму ойинҳои мардумӣ дар китобҳову маҷаллаҳои бонуфуз чоп шудаанд («Барзунома» дар Берлин. Нусхаи хаттии «Шоҳнома», 2004; «Румӣ дар Тоҷикистон», 2007; «Хиради адабӣ дар Сафинаи Табрезӣ – тавзеҳот дар пандномаи Анӯшервон», 2007 ва ғайра). Дар нақдҳои Габриелла ван ден Берг пиромуни ҷойгоҳи осори манзум дар миёни мардум, вижагиҳои забони шуғнонию рӯшонӣ, ғазали классикии форсӣ ва ашъори Мавлоно дар фарҳанги шифоҳии Бадахшон, назму мусиқии мазҳаби исмоилӣ ва сабки хониши маддоҳон дар Бадахшони Тоҷикистон, насиб дар девони Фаррухии Систонӣ ва ғ. мавриди баррасӣ қарор гирифтааст.

Габриелла ван ден Берг пас аз анҷоми пажӯҳишҳое дар Бадахшони Тоҷикистон (1991–93) рисолае бо номи «Назми сарояндагони Кӯҳистони Помир – Пажӯҳише дар бораи сурудҳову манзумаҳои исмоилиёни Бадахшон» (2004, ба забони англисӣ) таълиф кардааст. Дар рисола пиромуни жанрҳои ғазал, рубоӣ, дубайтӣ, қасида, даргилик, ҳикоя ва ғ. сухан рафта, роҷеъ ба тарзу замони иҷрои онҳо ва истифода аз созҳои мусиқӣ дар сурудхонӣ далелҳои ҷолиб оварда шудааст. Габриелла ван ден Берг ҳамчунин бо ҳамкории фолклоршиноси тоҷик Р. Раҳмонӣ китоби «Достони Барзу: нақли ду достон аз Бойсуни Ӯзбакистон»-ро дар матбааи Донишгоҳи Лейден ба забони англисӣ мунташир намудааст.

Осор

• The Classical Persian ghazal and Rumi in the Oral Poetry of the Ismailis of Tajik Badakhshan. In: Ruymbeke C. van (Ed.) "Mais comment peut-on еtre persan?" Elements iraniens en orient & occident. Leuven: Peeters. 2003;
• The Barzunama in the Berlin Shahnama Manuscripts. In: Melville C. (Ed.) Shahnama Studies I (Pembroke Papers Volume 5) (pp. 97–114). Oxford: Cеntrе of Middle Eastern and Islamic Studies, Univ. of Oxford, 2004; Minstrel Poetry from the Pamir Mountains. A Study on the Songs and Poems of the Ismail’s of Tajik Badakhshan. (Iran – Turan, 6)/ Wiesbaden: Reichert Verlag, 2004;
• Berg G.R. van den, Mehr Ali Newid/Peter-Arnold Mumm. Persisches Lesebuch. Fārsī, Darī, Toĵiki – Originaltexte aus zehn Jahrhunderten mit Kommentar und Glossar, Reichert Verlag, Wiesbaden [Review of: (2007).

Сарчашма

• Габриелла ван ден Берг / Р. Раҳмонӣ // Вичлас — Гӯянда. — Д. : СИЭМТ, 2015. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.