Институт
саҳифаи маъноҳои Викимедиа
Феҳристи маъноҳои калима ё ибора бо пайвандҳо ба мақолаҳои дахлдор. Агар шумо ба инҷо аз матни мақолаи дигари Википедия равона шудед, лутфан, баргардед ва пайвандро дақиқ созед, то вай пайванди лозимаро нишон диҳад. |
Институт (лот. institutum – муассиса, ниҳод):
- Институт, донишкада — номи муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ. Дар Тоҷикистон навъи маъмули муассисаи таҳсилоти олии касбӣ мебошад, ки дар соҳаҳои гуногун (илм, санъат, маориф, варзиш ва ғ.) мутахассис тайёр мекунад. Аввалин И.ҳо дар Тоҷикистон Инти давлатии педагогии Сталинобод (1931, ҳоло ДДОТ ба номи С. Айнӣ), Инти давлатии педагогии Ленинобод (1932, ҳоло ДДХ ба номи акад. Б. Ғафуров), Инти давлатии тиббӣ (1939, ҳоло ДДТТ ба номи Абуалӣ ибни Сино), Инти хоҷагии қишлоқ дар ш. Хуҷанд (1932, ҳоло ДАТ ба номи Ш. Шоҳтемур) буданд. Дар баъзе кишварҳо (мас., ИМА) номи мактабҳои олии таълимӣ (махсусан, равияҳои фановариву технологӣ, мас., Инти технологии Калифорния) ё бахше аз он (мас. Инти илоҳиёт шиносии Донишгоҳи Ҳарвард). И. тавассути ректор (дар интҳои илмӣ таҳқиқотӣ — директор) ва дигар узви раёсат идора мешавад ва аз факулта, кафедра, шуъба, китобҳо на, хобгоҳ ва дигар воҳидҳо иборат аст. Дар Тоҷикистон ҳоло интҳои таълимиро «Донишкада» мегӯянд;
- Институт, пажӯҳишгоҳ — ниҳоди илмӣ-таҳқиқотӣ; низоми муташаккил ва ҳадафманде, ки бо мақсади омӯзиш ва пажӯҳиш дар яке аз заминаҳои илм ва маориф аз воҳидҳои илмӣ, идорӣ, таълимӣ, тарбиявӣ ва таҳқиқӣ иборат аст. Ҳар яке аз воҳидҳои тобеъ масъулияти иҷрои бахше аз аҳдофи И.ро ба уҳда доранд. Воҳидҳои илмии И.ро гурӯҳҳои таълимӣ ва марказҳои таҳқиқотии вобаста, ки дар умури омӯзиши донишомӯзон ва пешниҳоди хадамоти илмӣпажӯҳишӣ муваззафанд, ташкил медиҳанд. Дар сохтори АИ Ҷумҳурии Тоҷикистон номи муассисаҳои махсуси илмӣ таҳқиқотӣ: мас., Инти ботаника, физиология ва генетикаи рустаниҳо, Инти таърих, бостоншиносӣ ва мардум шиносии ба номи Аҳмади Дониш, Инти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳоваддинов, Инти иқтисодиёт ва демография, Инти физикаву техникаи ба номи С. У. Умаров ва ғ. Дар Тоҷикистон ҳоло беш аз 20 институти таҳқиқоти илмӣ фаъолият доранд;
- Институт — номи муассисаҳои такмили ихтисос (мас., Инти такмили ихтисоси муаллимон);
- Институт — ин ё он сохтор (ташкилот)и ҷамъиятӣ, маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқ дар ягон соҳаи муносибатҳои иҷтимоӣ (мас., оила, маориф, тандурустӣ, ҳуқуқ, давлат, иқтисод ва ғ.).
Эзоҳ
вироишАдабиёт
вироиш- Институт // Илм — Исҳоқ. — Д. : СИЭМТ, 2019. — С. 239. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 8). — ISBN 978-99947-33-98-9.