Кореягиҳо дар Ӯзбекистон
Кореягиҳо яке аз ақаллиятҳои миллии Ӯзбекистон мебошанд.
Таърих вироиш
Тибқи барӯйхатгирии соли 1989, дар Ӯзбекистон 183 ҳазор кореягӣ сабти ном шудаанд.[1]
Худномгузорӣ - чосон сэрам (дар ҶХДК) ва хангук-сарам (дар Кореяи Ҷанубӣ). Олимон забони кореягиро ба шохаи тунгус-манчжурии оилаи забонҳои олтойӣ нисбат медиҳанд. Кореягиҳои Осиёи Марказӣ бо лаҳҷаи шимолу шарқӣ ҳарф мезананд, ки бар хилофи лаҳҷаи Корея як қатор хусусиятҳо ва иқтибосҳоро аз забонҳои русӣ, ӯзбекӣ ва қазоқӣ дорад. Ба кореягиҳо эътиқоди гуногун ва парастиши динӣ хос аст [1].
Генерали кореягӣ Гао Сян-Чжи артиши Чинро, ки соли 749 Чачро (Тошканд) штурм кард, роҳбарӣ кард [1]
Аз охири асри нуздаҳум пайдоиши кореягиҳо дар Ӯзбекистон қайд карда мешавад.
Соли 1924 дар Тошканд созмони ҷамъиятии "Иттифоқи кореягиҳои Ҷумҳурии Туркистон" таъсис ёфт. Дар солҳои 1937-1938 депортатсияи маҷбурии кореягиҳо аз Шарқи Дур ба Ӯзбекистон оғоз меёбад. Шумораи аз ҳама зиёди онҳо дар деҳоти Тошканд, вилоятҳои Самарқанд, водии Фарғона, Қарақалпоқистон ҷойгир шудаанд. Аммо, дар солҳои минбаъда, онҳо мустақилона аз Қазоқистон ба Ӯзбекистон кӯчиданд, аз ин рӯ, дар тӯли 20 сол шумораи кореягиҳо дар ҷумҳурӣ ду баробар афзуд [1].
Дар соли 1937, зиёда аз 170 ҳазор кореягиҳо маҷбур шуданд ба қаламрави Осиёи Миёна ва Қазоқистон кӯчонида шуданд. Аз ин, беш аз 74 ҳазор ба Ӯзбекистон, боқимонда ба Қазоқистон расиданд.[2]
Соли 1937 дар вилояти Хоразм театри байниноҳиявии Корея таъсис дода шуд. Соли 1943 он бо театри навтаъсиси вилояти Тошканд муттаҳид карда шуд. Мувофиқи барӯйхатгирии соли 1989, 3,6% кореягиҳо забони ӯзбекиро медонистанд. Кореяиҳо дар иқтисодиёти миллӣ, илм ва фарҳанги Ҷумҳурии Ӯзбекистон саҳми муайян гузоштанд. Машҳуртарини онҳо: А. Шин, В. Ким, рассомон Н. Шин ва Н. Пак, солисти балет В. Югай, бастакор И. Пак ва дирижёр А. Пак, дорандаи Ҷоми ҷаҳонии бокс В. Шин. Ташкилотчии хоҷгии қишлоқ, ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Ким Пен Хва, ходимони ҷамъиятӣ В. Фен ва В. Чжен [1] машҳурияти зиёдро ба даст овардаанд.
Дар солҳои 90-ум Виктор Чжен муовини сарвазири Ҷумҳурии Ӯзбекистон, раиси Кумитаи давлатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон оид ба идораи амволи давлатӣ ва дастгирии соҳибкорӣ буд. Баъдтар ӯ ба Русия муҳоҷират карда, директори Институти алюминий-магнийи умумирусиягии Санкт-Петербург шуд [3]
Аз соли 1995 то 2014 ва сипас, аз соли 2017 то имрӯз, В.Фен ба намояндагии дипломатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар Кореяи Ҷанубӣ роҳбарӣ мекунад. 27 майи соли 2017 Сенати Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Ӯзбекистон В. Фен ҳамчун роҳбари корпуси дипломатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар Кореяи Ҷанубӣ [4][5] таъйин гардид.
Валерий Тян аз соли 2002 то 2017 ба ҳайси Директори генералии Ширкати миллии ҳавопаймоии "Узбекистон ҳаво йуллари" кор кардааст. Дар солҳои 2010-2015 ва 2015-2020 сенатори Маҷлиси Олӣ буд. Дар моҳи апрели соли 2020 вай муовини раиси Кумитаи муносибатҳои байни миллатҳо ва робитаҳои дӯстона бо кишварҳои хориҷии назди Кабинети Вазирони Ӯзбекистон таъйин шуд [6]
Д.Ли аз моҳи августи соли 2017 вазифаи муовини директор ва баъдан Агентии миллии идоракунии лоиҳаҳои назди Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистонро ба уҳда дошт.[7] Дар моҳи июни соли 2018, Д. Ли роҳбари Федератсияи шоҳмоти Ӯзбекистон шуд.[8]
Намояндаи маъруфи диаспораи кореягӣ A. Шин аст. Дар соли 2015 ӯ ба Сенати Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Ӯзбекистон аз шаҳри Тошканд таъйин гардид. 19 октябри соли 2017 А. Шин сардори Вазорати маорифи томактабӣ таъйин карда шуд [9]. Аммо, вай узви Сенат боқӣ монд.
Эзоҳ вироиш
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Этнический атлас Узбекистана. Институт "Открытое Общество" — Фонд содействия — Узбекистан, 2002, с.130-136.
- ↑ https://koryo-saram.ru/p-g-kim-korejtsy-respubliki-uzbekistan-istoriya-i-sovremennost/
- ↑ Чжен В.А. — Российский творческий Союз работников культуры — Московское отделение
- ↑ Сообщение о назначении на сайте МИД Узбекистана. 26 ноябри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 сентябри 2018.
- ↑ Назначены новые послы Узбекистана в Бельгии, Индии и Корее. Kommersant.uz (28 май 2017). 2 сентябри 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 сентябри 2018.
- ↑ Валерий Тян назначен замглавы Комитета по межнациональным отношениям – Газета.uz
- ↑ Директор НАПУ Дмитрий Ли: подробности биографии / Новости, события, мнения | Узбекистан
- ↑ Дмитрий Ли назначен директором НАПУ – Газета.uz
- ↑ Агрепина Васильевна Шин назначена на должность министра дошкольного образования Республики Узбекистан. Официальный веб-сайт Президента Республики Узбекистан (20 октябри 2017). 11 Декабри 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 май 2020.
Пайвандҳо вироиш
- Джарылгасинова Р. Ш. Культура и быт корейцев совхоза "Раушан" Кунградского района Каракалпакской АССР // КСИЭ. 1960. Вып. 35. С. 54—63.
- Она же. К вопросу о культурном сближении корейцев Узбекской ССР с соседними народами (Традиционное и новое в хозяйстве и материальной культуре) // СЭ. 1966. № 5. С. 3—14.
- Она же. Традиционное и новое в семейной обрядности корейцев Средней Азии // История, археология и этнография Средней Азии. М.: Наука, 1968. С. 343—349.
- Она же. Антропологические процессы ӯ корейцев Средней Азии и Казахстана // Личные имена в прошлом, настоящем и будущем (Проблемы антропонимики). М.: Наука, 1970. С. 139—149.
- Она же. Новое в культуре и быту корейцев в Средней Азии и Казахстана (На примере сельского населения) // СЭ. 1977. № 6. С. 59—70.
- Этнический атлас Узбекистана. Институт "Открытое Общество" — Фонд содействия — Узбекистан, 2002, с.130-136.