Ноҳияи Тулкибос

Ноҳияи Тулкибос (ноҳияи Тулкубос) — ноҳияест дар вилояти Туркистони Ҷумҳурии Қазоқистон, дар қисми ҷанубу шарқии вилоят ҷойгир аст. Пайдоишаш аз калимаҳои «turkіbasy», «turkіbasy auliesi». Бо мурури замон ин ном тахриф шуда, шакли муосир гирифт.

Ноҳияи Тулкибос
қаз.: Түлкібас ауданы
Нишон
Кишвар	Қазоқистон
Маркази маъмурӣ	Деҳаи Турар Рисқулов
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис	17 январ 1928
Масоҳат	2 300 км²
Вақти минтақавӣ	UTC+6:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ	111 286 тан (2019)
Вебгоҳи расмӣ
Парвандаҳо дар Викианбор

Маркази маъмурӣ — деҳаи Турар Рисқулов.

Аҳолиаш — 111286 нафар.

Масоҳати ноҳия — 2300 км².

Дар ноҳияи Тулкибос мамнуъгохи Оқсу-Ҷабоғлӣ ва Боғи миллии Сайрам-Уғом ҷойгиранд.

Таърих

Ноҳия 17 январи соли 1928 ташкил ёфта буд.

Мувофиқи декрет аз 17 декабри соли 1930 Комитети Иҷроияи Қазоқистони Марказӣ аз 23 июли соли 1930 ноҳияи Тулкибос ба ноҳияи Ҷуалин дохил карда шуд. Панҷ сол дар ҳайати вилояти Ҷамбул буд, 9 январи соли 1935 ноҳия ба вилояти Қазоқистони Ҷанубӣ дохил карда шуд, марказаш деҳаи Ванновка буд. Солҳои 1963-1966 қисми ноҳияи Сайрам буд.

Аҳолӣ

Таркиби миллӣ (дар аввали соли 2019):

• қазоқҳо — 91463 нафар (82.19 %)
• узбекҳо — 5657 нафар (5.08 %)
• русҳо — 5556 нафар (4,99 %)
• озарбойҷониҳо — 6640 нафар (5,97 %)
• тоторҳо — 337 нафар (0,30 %)
• олмониҳо — 311 нафар (0,28 %)
• туркҳо — 255 нафар (0,23 %)
• укроинҳо — 185 нафар (0,17 %)
• дигарон — 882 нафар (0,79 %)
• ҷамъ — 111 286 нафар (100.00 %)

Иқтисод

Соҳаи асосии иқтисодиёти вилояти Тюлкубас коркарди маҳсулоти кишоварзӣ, саноати коркард, аз ҷумла истеҳсоли маҳсулоти хӯрокворӣ, истеҳсоли масолеҳи сохтмонӣ мебошад. Ноҳия ба чорводории гушту ширдор, хукпарварӣ ва мурғпарварӣ махсус гардонда шудааст. Маҳсулоти кишоварзии вилоят 11,3 фоизи маҳсулоти умумии кишоварзиро истеҳсол мекунанд. Соҳаҳои афзалиятноки рушди иқтисодиёти ноҳияи Тулкубос саноати коркард, истеҳсоли масолеҳи сохтмонӣ мебошанд.

Дар ноҳия 4345 корхона, аз ҷумла 499 корхонаи хурду миёна, 3181 адад корхона ба қайд гирифта шудааст.

Дар ноҳия 2,3 ҳазор хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ) ба қайд гирифта шудааст, ки 86,7% ё 2,0 ҳазораш фаъол мебошанд.

Ғайр аз ин, дар ноҳия 60 муассисаи таълимӣ, 236 мағоза, 50 нуқтаи хӯроки умумӣ, 4 бозор амал мекунад. [1] Бойгонӣ шудааст 12 августи 2020  сол.

Тақсимоти маъмурӣ

Ҷамоатҳои деҳот (округҳои деҳот):

1. Баликтӣ
2. Ҷабағлӣ
3. Ҷаскешу
4. Камарбастоу
5. Келтемашат
6. Машат
7. Майликент
8. Мичурин
9. Оқбӣ
10. Орис
11. Рисқулов
12. Тастум
13. Чакпак

Ҳокимон

1. Турисбеков Зауитбек
2. Мусабеков Тиллабек
3. Мелдебеков Азимхан
4. Мауленкулов Женисбек (1995—1998)
5. Бейсенбаев Аскар Асанович (1998—2001)
6. Алдабергенов Калибек
7. Минбай Дархан Камзабекулӣ (05.2004—09.2006)
8. Ерхали Сатибалдиевич Сарманов
9. Абдуалиев Кайрат Аманкелдиевич (03.2010)
10. Тургумбеков Ауелхан Елтаевич (август 2016 — ?)
11. Турашбеков Нурбол Абдисаттарович (аз 03.2017)
12. Байгут Нурлан