Собиробод (озарбойҷонӣ: Sabirabad) — шаҳр ва маркази маъмурии ноҳияи Собирободи Озарбойҷон.

Шаҳр
Собиробод
озарбойҷонӣ: Sabirabad
40°00′19″ с. ш. 48°28′19″ в. д.HGЯO
Кишвар  [[|]]
Таърих ва ҷуғрофиё
Таъсис 1888
Масоҳат
  • 1 246 км²
Баландии марказ −12 м
Навъи иқлим semi-arid climate[d]
Минтақаи замонӣ UTC+4
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Пешшумораи телефон 21
Нишонаи почта AZ 5400
Коди мошин 54
sabirabad-ih.gov.az
Собиробод дар харитаи
Собиробод
Собиробод
 Парвандаҳо дар Викианбор

Ҷуғрофия вироиш

Собиробод - пироҳани соҳили рости Кура (дар омезиши Аракс ). Дар наздикии шаҳр, деҳаи Суговушан воқеъ аст, ва инҷо дарёи Аракс бо Кура ҳамроҳ мешавад [2].

Қабатҳои антропогенӣ васеъ паҳн шудаанд. Иқлим ҳамчун иқлими мӯътадил гарм, нимбарг ва хушки биёбон тасниф карда мешавад. Асосан хокҳои хокистарранг мебошанд. Дар ин минтақа рустаниҳои нимбиёбон бартарӣ доранд. Дар баъзе минтақаҳо рустаниҳои биёбон низ маъмуланд. Онҳо дар заминҳои шӯр дар минтақаҳои биёбон дучор меоянд. Дар минтақаи нимбиёбон ва нимбиёбонҳои эфемерӣ васеъ паҳн шудаанд. Барои кишти пахта ва зироатҳои ғалладона масоҳати зиёди минтақаи заминҳои Ёвшон истифода мешаванд.[3]

Таърих вироиш

Ҷавод вироиш

Дар наздикии Собирободи муосир, дар соҳили чапи Кура, деҳаи Ҷавод, дар асри XVIII - маркази хонигарии Ҷавод ҷойгир аст.

Ҷавод яке аз нуқтаҳои асосии роҳи тиҷоратти байни Аврупо ва Шарқ буд. Ҷавод як шаҳраки калон дар асрҳои XVII-XVIII буд. Сайёҳон Эвлия Челебӣ, И. Лерикс, И. Горберк дар якҷоягӣ бо дигар нишонаҳои ниҳод Шервон, ҳамчунин «матоъҳо» ва бофандагонро, ки матоъҳои абрешим, қолин ва дигар маҳсулот истеҳсол менамуданд, тавсиф кардаанд. Граф Валериан Зубов 21 ноябри соли 1795, вақте ки бо нерӯҳои подшоҳӣ ба Озарбойҷон омад, дар наздикии Ҷавод урдугоҳе барпо кард. Киштиҳое, ки аз Астрахан меоянд, бори худро дар ин ҷо мефаровардаанд. Онҳо мехостанд, ки ин шаҳрро барои Гурҷистон, Ганҷа, Боку, Салян, Шамаха ва Эрон ҳамчун нуқтаи тамос истифода баранд. Дар давраи подшоҳии Русия, Ҷавод маркази калони ноҳиявӣ буд [4].

Собиробод вироиш

Таърихи шаҳри Собиробод аз соли 1868 сар мешавад. Дар минтақаи байни деҳаҳои қадимии Суговушан ва Галагайини Кура ва Араз бозори анъанавии ҳарҳафтаина баргузор мешуд. Аввалин бинои дуошёна ва як калисои ортодоксии хиштӣ соли 1868 барои бунёди шаҳри Ҷавод сохта шуда буд.

Аммо баъдтар аз нақшаи барқароркунии шаҳр даст кашиданд. Дар охири асри 19 дар ҳудуди Собирободи муосир деҳаи Петропавловка сохта шуд, ки украиниҳо соли 1887 ба он ҷо кӯч бастанд [5]. Соли 1887, вақте ки сокинони украинӣ ба Муган кӯчонида шуданд, дар ин шаҳрак 26 оила ҷойгир карда шуданд ва деҳа Петропавловка ном гирифт. Соли 1901 дар ин ҷо 87 хоҷагӣ мавҷуд буд.

Дар аввали асри XX деҳа ба рушд намудан оғоз намуд ва 8 августи соли 1930 Петропавловка маркази ноҳия гардид. 1 июли соли 1932 ба ифтихори шоир Мирзо Алакбар Собир Петропавловка Собиробод номгузорӣ шуд [6]. Моҳи ноябри соли 1952 деҳа мақоми шаҳрак ва 4 декабри соли 1959 мақоми шаҳрро гирифт [5].

Аҳолӣ вироиш

Тибқи барӯйхатгирии умумииттифоқии аҳолии соли 1989, дар Собиробод 18612 нафар зиндагӣ мекарданд [7].

Фарҳанг вироиш

Варзиш вироиш

Одамони машҳур вироиш

  • Лутфияр Иманов (1928-2008) - сарояндаи опера, Ҳунарпешаи халқии СССР (1977)
  • Зулфугар Мӯсоев - раиси Кумитаи давлатии гидрометеорологияи Ҷумҳурии Озарбойҷон, вакили Шӯрои Олии Ҷумҳурии Озарбойҷон.
  • Элвин Алиев - футболбози Озарбойҷон.

Аксҳо вироиш

Пайвандҳо вироиш

  • Сабирабад — статья из Большой советской энциклопедии. 

Эзоҳ вироиш

  1. http://www.sabirabad-ih.gov.az/page/23.html
  2. Природа Азербайджана
  3. Biomüxtəiiflikvə bitkilərinintroduksiyası.. — 2. — Bakı: CBS, 2009.
  4. АКАК Т.ΙΙ. Издание под редакцией председателя ко- миссии Ад. Берже. 69, c.II, document 455 1868, p. 246.
  5. 5.0 5.1 Административно-территориальное деление
  6. [Собрание законов и распоряжений Рабоче-Крестьянского Правительства СССР. I отдел. № 50. 1932]
  7. Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей.