Сарнавишт

Сарнавишт (форсӣ: سرنوشت‎) ё тақдир (ар. تقدیر‎) — ишора дорад ба як саре иттифоқоти аз пеш таъйиншуда (аз сар навишташуда), ки маъмулан ишора ба оянда дорад, чӣ куллӣ ва чӣ ҷузӣ. Решаи эътиқод ба сарнавишт дар ин эътиқод аст, ки иттифоқоти ҷаҳон як назми табиъиро дунбол мекунад.

Иборатҳои «сарнавишт» ва «тақдир» агарчи ағлаб ба ҷойи якдигар истифода мешаванд, дорои маъонии муҷаззо мебошанд.

Истифодаи суннати тақдир ба унвони як қудрат таъйинкунанда, ки дастури масири ҳаводисро таъриф мекунад мебошад. Тақдир вақоеъро ба унвонии дастур ё «иҷтинобнопазир» таъриф мекунад. Дар ислом, тақдир ё қадр фармони Аллоҳ аст.

Истифода аз сарнавишт бо таваҷҷуҳ ба қатъият аз вақоеъ ба унвонии инки он худ иттифоқ меуфтад мебошад, пешбинӣ аз оянда барои табдил шудан ба ҷараёни вақоеъ ба унвонии инки онҳо худ кор хоҳанд кард.

Ба ақидаи ҷабргароён чун инсон ба ҷабр офарида шуда ва ба ҷабр аз дунё меравад, тамом аъмолаш ҷабрӣ аст. Зеро так-таки афъол дар тӯли умри инсон дахолат дорад ва ин дар ҳоле аст, ки бар асоси эътиқоди ағлаб фарқ ва макотиби мухолиф ва мувофиқ ҷабргароӣ мавзӯъи марг ва таваллуд навъе ҷабри таквинӣ аст дар натиҷа ҳар ончи бо ҷабр оғоз ва бо ҷабр ба поён расад бо ҷабр дар ҳоли вуқӯъ аст. Ҷабргароён муътақиданд, ки ихтиёри инсон на дар афъоли ӯ, балки дар тафаккур ва ҷаҳонбинии ӯст ва бар пояи ҳамин тафаккур инсонҳо ба биҳишт ё дӯзах мераванд.