Фортран
Фортран (англ. Fortran) — аввалин забони барноманависии сатҳи боло мебошад, ки татбиқи амалӣ гирифта, тарҷумон дорад ва рушди минбаъдаро аз сар гузаронидааст [3]. Дар байни солҳои 1954 ва 1957 аз ҷониби як гурӯҳи барноманависони таҳти роҳбарии Ҷон Бэксус дар IBM [4] сохта шудааст. Номи Фортран кӯтоҳ карда шуда барои FOR mula TRAN slator (тарҷумони формула) [5] аст. Фортран асосан барои ҳисоббарории илмӣ ва муҳандисӣ васеъ истифода мешавад. Яке аз бартариҳои Фортрани муосир ин шумораи зиёди барномаҳо ва китобхонаҳои зербарномаҳои дар он навишташуда мебошад .
| Таърихи таъсис | 1957 |
|---|---|
 | |
| Кори истеҳсолӣ | GNU Fortran[d], FORMAC[d], SLIP[d] ва Ratfor[d] |
| Нашр(ҳо) ё тарҷума(ҳо) | Fortran 2023[d][1] |
| Пазируфтаи асари | Speedcoding[d] |
| Парадигми барноманависӣ | structured programming[d], барноманависии шайъгаро, procedural programming[d], generic programming[d], imperative programming[d] ва array programming[d] |
| Тавсеъадиҳанда | IBM[2] ва John Backus[d][2] |
| Тарроҳ | John Backus[d] |
| Махзани коди манбаи репозиторӣ | github.com/fortran-lang |
| Нусха | |
| Вебгоҳи расмӣ | fortran-lang.org(англ.) |
| Тавзеҳот дар сомонаи |
tapor.ca/tools/484(англ.) marketplace.sshopencloud.eu/…(англ.) |
| Иҷозатнома | MIT License[d] |
| Ҳаққи таксир | copyrighted[d] |
| Typing discipline | manifest typing[d], static typing[d] ва strong typing[d] |
| Пешванди парванда |
.f, .for ё .f90 |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Таҳаввулоти стандартҳои забон
вироишФортран — забони дурушт (сахт) стандартишуда, бинобар ин он ба осонӣ ба платформаҳои гуногун интиқол дода мешавад.
Эзоҳ
вироиш- ↑ https://wg5-fortran.org/f2023.html
- ↑ 2.0 2.1 History of FORTRAN I, II, and III — Journal of the ACM, 1981.
- ↑ В.Э. Карпов. КЛАССИЧЕСКАЯ ТЕОРИЯ КОМПИЛЯТОРОВ. — Учебное пособие. 2-е изд.. — Москва, 2011. — 91 с. — ISBN 5–230–16344–5.
- ↑ Язык Планкалкюль, претендующий на пальму первенства, был изобретён ещё в 1945 году, но не был реализован вплоть до 2000 года.
- ↑ Словарь иностранных слов. — М.: «Русский язык», 1989. — 624 с. ISBN 5-200-00408-8
Адабиёт
вироиш- Fortran. Programmer's Reference Manual. The Fortran Automatic Coding System for the IBM 704 EDPM. — IBM Corp., 1956. — 51 с.
- Роберт У. Себеста. 2.3. Компьютер IBM 704 и язык Фортран // Основные концепции языков программирования = Concepts of Programming Languages / Пер. с англ. — 5-е изд. — М.: Вильямс, 2001. — С. 63—69. — 672 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-8459-0192-8 (рус.), ISBN 0-201-75295-6 (англ.).
- ISO/IEC 1539-1:2010 Information technology — Programming languages — Fortran — Part 1: Base language
- ISO/IEC 1539-2:2000 Information technology — Programming languages — Fortran — Part 2: Varying length character strings
Пайвандҳо
вироиш- Дар бораи Фортрани кӯҳна як сухан гуфта шудааст...
- Дастури барномасозони касбӣ ба Fortran77(англ.)
- gfortran — Fortran 95/2003/2008 компилятор, қисми коллексияи GNU Compiler(англ.)
- Мақолаи Fortran дар Progopedia - энсиклопедияи забонҳои барномасозӣ(рус.)