Википедиа

Хонканди

шаҳри Озарбойҷон
(Тағйири масир аз Хонкандӣ)

Хонканди (озарб. Xankəndi) — шаҳри тобеи ҷумҳуриявист дар Озарбойҷон. Дар поёни нишебии шарқи қаторкӯҳи Қарабоғ, дар водии дарёи Қарқарарҷой (Каркарчай) ҷойгир шудааст. Масоҳаташ 25,6 км² мебошад, аҳолӣ дар соли 2011 53,400 нафарро ташкил медиҳад.

Хонканди, Степанакерт
озарбойҷонӣ: Xankəndi
русӣ: Ханкенди
арманӣ. Ստեփանակերտ
арманӣ. Խանքենդի
укр. Ханкенді
тур. Hankendi
туркманӣ: Hankendi
ӯзбекӣ: Xonkandi
беларусӣ: Ханкэнды
русӣ: Степанакерт
англ. Stepanakert
русӣ: Ханкенды
англ. Khankendi
озарбойҷонӣ: Xankəndi
озарбойҷонӣ: Stepanakert
англ. Stepanakert
англ. Khankendi
Кишвар Озарбойҷон
Роҳбар Elchin Yusubov[d]
Таърих ва ҷуғрофиё
Масоҳат
  • 29,12 км²
Баландӣ
 813 ± 1 м
Вақти минтақавӣ UTC+4
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Рамзи ISO 3166-2 AZ-XA
Хонканди, Степанакерт дар харита
 Парвандаҳо дар Викианбор

Таърих

вироиш

Пештар, он ҷо шаҳраки армании Вараракн ҷойгир буд[2], ки ба номи дарёе, ки аз он ҷорист ном мегирифт[3][4].

Дар охири асри XVIII, зимистонгузаронии хони Қарабоғ – Иброҳим Халил Хон бо номи "Хонабоғ" [5] (озарбойҷонӣ: Xanabağ) дар макони сукунат таъсис ёфт. Аз соли 1822 — таҳти сарварии бевоситаи Империяи Русия (ноҳияи Шушаи губернияи Елизаветпол), пас он ҳам Хонигарии Қарабоғро бекор кард. Дар соли 1847, ин деҳа бо номи Хонканди, ки маънояш "деҳаи Хон" дар ҳудуди Озарбойҷон гузашт [6]. Дар Хонканди аспҳои хушзот, ки ба хонагӣ мансуб буданд, нигоҳ дошта мешуданд.

Бо пешниҳоди роҳбари қисми шаҳрвандӣ дар Қафқоз генерал А.П. Ермолов дар қаламравҳои ба Русия дохилшуда марказҳои доимӣ бо хоҷагиҳо таъсис дода шуданд, ки дар он қисмҳои низомии иборат аз оилаҳои сарбозон ҷойгир буданд. Идораи ба ин монанд дар аввал дар Гурҷистон ва баъдан дар наздикии Эривани, Шуша, Дарбанд ва Қуба пайдо шуд. Яке аз ин шаҳракҳо Хонканди буд. Таҳиягари тавсифи нуқтаҳои аҳолинишини Русия дар музофоти Елизаветпол И. Сегал навиштааст: "Деҳаи Хан-Кенди (на як рисола) аз сарбозони нафақа ва инчунин аз аъзои оилаҳои онҳо, ки пас аз адои хидмат ба ватан баргаштан намехостанд, таъсис ёфтааст." [7]. Пас аз соли 1898, ҳукумати империяи Хонканди ба гарнизони Русия мубаддал гашт (бинобар ин «штаб» зуд-зуд номида мешуд). Деҳаи казакҳо буд, ки таваққуфгоҳи полки сунженский буд. Он казармаҳо, беморхонаҳо, як калисои маъмурӣ, инчунин якчанд хонаҳо, ки дар онҳо оилаҳои афсарон ва аҳолии кам зиндагӣ мекарданд, қисмҳои ҳарбиро бо хӯрок таъмин мекарданд, фаро мегирифт. Аҳолии маҳаллӣ аз арманиҳо ва озарбойҷонҳо иборат буданд [8]. Дар солҳои 1918-1920. дар Хонканди, қисмҳои низомии мусаввитистҳо ҷойгир шуданд.

 
Деҳаи Хонканди дар харитаи ноҳияи Шушаи губернияи Елизаветпол дар соли 1903

Пас аз таъсиси ҳокимияти шӯравӣ бо қарори Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҷумҳурии Озарбойҷон аз 10 августи соли 1923, деҳаи Хонканди ба номи раиси Коммунаи Боку - Степан Шаумян номи Степанакерт (арманӣ. Ստեփանակերտ) номида шуд. Дар шаҳр маркази нав ташкил шуд -вилояти Мухтори Кӯҳистони Қарабоғи ҶШС Озарбойҷон [9].

Дар замони ВМКҚ, Степанакерт нуқтаи фарсуда буд, ки дар он ҷо шумораи биноҳои наҷотёфта ба 10-15 мерасид. Баъзе биноҳо пурра хароб гардида, дар баъзеи дигар дарҳо ва тирезаҳо набуданд, танҳо деворҳо аз як қатор биноҳо боқӣ монданд. Дар соли аввал, як қисми биноҳо барқарор карда шуданд, инчунин бисёриҳо аз нав сохта шуданд, роҳҳо беҳтар карда шуданд, алоқаҳои барқӣ ва телефонӣ ба шаҳр сохта шуданд [10].

Лоиҳаи аввал барои банақшагирӣ ва ободонии шаҳр дар соли 1926 аз ҷониби меъмор Александр Таманян, дуюмаш соли 1938 аз ҷониби меъмор Слободяник, сеюм дар соли 1968 аз ҷониби меъмор Дадашян таҳия шудааст. Ҳама лоиҳаҳо бо системаи таҳиянамудаи Таманян пайравӣ карданд [3]. Дар шаҳр Боғи фарҳанг ва истироҳат таъсис дода шуд ба номи М. Азизбеков, дар маркази Степанакерт ҳайкали С. Шаумян барпо карда шуд [11]. Степанакерт маркази тамоми саноати вилояти автономӣ, пеш аз ҳама абрешим ва шаробпарварӣ гардид. Дар охири даврони Шӯравӣ дар онҷо якчанд корхонаҳо, аз ҷумла заводҳои барқӣ ва асфалт сохта шуданд. Мактаби техникии кишоварзӣ, як пажӯҳишгоҳи педагогӣ, як мактаби тиббӣ ва мусиқӣ, осорхонаи таърихшиносии маҳаллӣ ва театри драмавӣ мавҷуд буданд. Дар соли 1960, ансамбли майдони марказии Степанакерт бо бинои кумитаи минтақавӣ (ҳукумати ҳозираи ҶҚК) сохта шуд. Ин майдон (бо номи Ленин) дар соли 1988 майдони тазоҳуроти қариб бефосила барои дастгирии талабот оид ба интиқоли ВМҚК ба ҶШС Арманистон гардид. Соли 1968, дар Степанакерт аллакай зӯроварии байни миллатҳо ба амал омада буд. Сипас, дар ин шаҳр мурофиаи директори мактаби шаҳри Озарбойҷон баргузор шуд, ки дар куштори як духтари арманӣ айбдор карда шуд. Арманҳо дар назди суд ҷамъ омада, ҳукми судяи Озарбойҷонро хеле сабук ҳисобиданд ва мошинеро, ки дар он ҷинояткор, судя ва чанд каси дигар ҷойгир буданд, сӯзонданд.

Вазъияти аҳолии озаримиллати шаҳр аз сабаби муноқишаҳои шадиди афзоянда дар минтақа мушкил шуд. Институти педагогии Степанакерт ба дарсҳои кафедраи Озарбойҷон оғоз кард, донишҷӯёни озарӣ маҷбур шуданд Степанакертро тарк кунанд [12]. 18-21 сентябр, дар Степанакерт, погромҳои аҳолии Озарбойҷон бо ҳамроҳии латукӯб ва оташсӯзии хонаҳо баргузор мешаванд  ; Озариҳо аз шаҳр хориҷ карда шуданд [13]. 26 ноябри соли 1991, бо қарори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Озарбойҷон, шаҳр Хонканди номгузорӣ шуд [14]. Мақомоти Ҷумҳурии Қарабоғи Кӯҳӣ номи Степанакертро нигоҳ доштанд. Бо авҷ гирифтани низоъ дар атрофи Қарабоғи Кӯҳӣ, мубориза дар атрофи Степанакерт хусусияти торафт шадидтарро ба худ гирифт. Дар зимистони 1991-1992 шаҳр вазъи душвор дошт, аз тарафи шаҳри Шушаи Озарбойҷон тирпарронӣ ба амал омад, ки то ба гузариши он ба зери назорати қувваҳои мусаллаҳи Қарабоғи Кӯҳӣ дар моҳи майи соли 1992 давом мекард[15]. Ҳамзамон, қувваҳои мусаллаҳи Арманистон ва Озарбойҷон дар атрофи шаҳри Степанакерт - Каркиҷахон, ки асосан сокинони озарӣ мезистанд амалҳои ҷангӣ давом мекард (ин сокинон дар тирамоҳи соли 1991 аз шаҳр баромаданд). Дар моҳи январи соли 1992, арманҳо сарбозони Озарбойҷонро аз маҳалҳо берун карданд ва як қатор мавқеъҳои оташнишониро нест карданд, ки аз он ҷо Степанакерт низ оташ кушод, дар ҳоле ки қисмате аз хонаҳои Каркидҷахон сӯхта шуданд [16]. 9 майи 1992 қувваҳои Қарабоғи Арманистон Шушаро забт карданд ва як қатор нуқтаҳои тирандозии Озарбойҷонро дар наздикии он пахш карданд. Ҳамин тавр, тирандозии бераҳмонаи Степанакерт аз Шуша, ки чанд сол тӯл кашид, қатъ гардид, ки дар натиҷа дар Степанакерт ягон бино намонд.[17]

Аҳолӣ

вироиш

Дар замони таъсиси ВМКҚ дар Степанакерт, шумораи сокинон ба 300 нафар мерасид. Барӯйхатгирии аҳолӣ пас аз як сол, дар моҳи декабри соли 1924, аллакай 2467 нафар сокинонро дар шаҳр сабт кард [10]. Мувофиқи барӯйхатгирии тамоми Иттиҳоди Шӯравӣ дар соли 1989 дар Степанакерт 56705 нафар зиндагӣ мекарданд.[18]

Ҷадвал: Аҳолии Хонканди [19]

Рақамҳо аз рӯи шумораи аҳолӣ бо ҳазор нишон дода шудаанд.

2002 сол Соли 2003 2004 сол Соли 2005 2006 сол 2007 сол 2008 сол 2009 сол 2010 сол 2011 сол
Степанакерт 49.7 49.8 49.9 50,0 аст 50,4 аст 51,0 аст 51.6 52.3 53,0 аст 53,4 аст

Таркиби этникӣ

вироиш

Аҳолии Хонканди, ки аз сарбозони нафақа ва наслҳои онҳо ташкил ёфтаанд, аз динҳои православии рус буданд. Соли 1886 дар шаҳрак 52 хона буд. Аҳолӣ ба соҳаи кишоварзӣ ва инчунин ҳунарҳои гуногун, нақлиёт, иҷораи хонаҳо барои артиш ва ғайра машғул буданд.[20] Мувофиқи маълумоти Кумитаи омори Закавказӣе, аз рӯйхати оилаҳо барои соли 1886, 71 хона ва 279 нафар сокинон ба қайд гирифта шудаанд, ки аз онҳо 276 нафар русҳо, 2 арманҳо ва 1 тотор (яъне озарбойҷонӣ) мебошанд, ки динҳои православӣ, арманӣ-григорианӣ ва суннӣ-мусулмонӣ мепарастанд [21]. Мувофиқи маълумоти полис, соли 1908 аҳолии Хонканди танҳо аз русҳо иборат буд, ки онҳо 282 нафарро ташкил медоданд [22] Мувофиқи "тақвими Қафқоз" барои соли 1910, дар деҳаи Хонканди, ноҳияи Шушаи вилояти Елизаветпол дар соли 1908 362 нафар, асосан русҳо буданд[23]. Тақвими Қафқоз барои соли 1912 дар ин ҷо аллакай 1076 нафар, асосан русҳо сабт шудааст[24]. Бо вуҷуди ин, тақвими навбатӣ барои соли 1915 бо 1550 нафар, асосан татарҳо (яъне, озариҳо) қайд карда шуд [25]. Мувофиқи барӯйхатгирии кишоварзии Озарбойҷон дар соли 1921, аҳолии Хонканди 1,208 нафарро ташкил дод[26]. Дар соли 1926, аҳолии Степанпкерт 3.200 нафар буд, (аз он 85,4% арманиҳо ва 10,8% озариҳо ). Барӯйхатгирии соли 1931 дар Озарбойҷон 4,911 нафар сокинонро дар шаҳр нишон дод, ки аз онҳо 4,172 нафар арманҳо, 493 нафар озарбойҷониҳо ва 220 нафарашон русҳо буданд [27]. Тибқи ҳисобҳо, дар соли 1987 озарбойҷониҳо 12,8% аҳолиро (6,8 ҳазор нафар) дар Степанакерт ташкил медоданд.

Таркиби этникии аҳолии Степанакерт, тибқи барӯйхатгирии Иттифоқии ИҶШС дар солт 1939:[28]

  • Арманиҳо - 9079 (86,8%)
  • Озарбойҷониҳо - 672 (6,4%)
  • Русҳо - 563 (5.4%)
  • Украинҳо - 85 (0.8%)
  • Гурҷистониҳо - 9 (0.09%)
  • Юнониҳо - 9 (0.09%)
  • Яҳудиён - 8 (0.08%)
  • Олмониҳо - 6 (0.06%)
  • Лаҳистониҳо - 6 (0.06%)
  • Лезгинҳо - 4 (0.04%)
  • Беларусҳо - 3 (0.03%)
  • Латвиягиҳо - 2 (0.02%)
  • Лакиҳо - 2 (0.02%)
  • Молдавиягиҳо - 1 (0,0009%)

Дар деҳоти ҳамсоя, ки як қисми ноҳияи Степанакерт буданд, мувофиқи ҳамин саршумории соли 1939, 29 321 нафар зиндагӣ мекарданд, ки аз онҳо:[29]

  • Арманиҳо - 26,881 (91,7%)
  • Озарбойҷониҳо - 2 014 (6.9%)
  • Русҳо - 305 (1%)
  • Украинҳо - 60 (0,2%)
  • Чувашҳо - 33 (0.1%)
  • Лезгинҳо - 12 (0.04%)
  • Талишҳо - 4 (0.01%)
  • Яҳудиён - 3 (0.01%)
  • Белоруссиягиҳо - 1
  • Олмониҳо - 1
  • Гурҷистониҳо - 1
  • Курдҳо - 1
  • Латишҳо - 1

Иқлим

вироиш

Иқлими Хонканди субтропикии ним хушк аст. Тобистон нисбатан гарм аст, аммо гармии шадид камёб аст ва бо баландии деҳа мулоим мешавад. Боришоти ҳадди аксар дар баҳор ва аввали тобистон рух медиҳад. Зимистонҳо нарм ва хушк аст, аммо баъзан сардиҳои шадид имконпазиранд. Гармтарин моҳ июл аст ва ҳарорати миёна +24 дараҷа аст. Сардиэтарин ҳарорати миёна дар моҳи январ аст, аммо пасттарин ва баландтаринҳо дар моҳи феврал аст. Бо вуҷуди ин, нури офтобии дарозмуддат дар моҳи феврал аз ҳарорати миёнаи ҳаво гармтар мешавад.

Мақомот

вироиш

Тамоми мақомоти қонунгузорӣ, иҷроия ва судии ҷумҳурӣ дар Хонканди ҷойгиранд.

Хонаи давлатии ҶҚК, қароргоҳи президент, бинои Маҷлиси миллӣ ва бонки Артсахбанк (Бонки марказӣ) дар маркази шаҳр дар майдони Ҷумҳурӣ ҷойгиранд.

Ҳукумати маҳаллӣ

вироиш

Дар интихоботи мэри Степанакерт дар соли 2004, Эдуард Агабекекян дар даври дуввуми интихобот ғолиб омад [30].

Дар интихоботи мэр дар моҳи октябри соли 2007, Вазген Микаелян интихоб шуд [31].

18 сентябри соли 2011, Сурен Григорян мэр интихоб шуд [32]. Дар интихобот, 15 нафар аъзои Шӯрои пирони Степанакерт низ интихоб шуданд [33].

Маориф

вироиш
  • Донишгоҳи давлатии Артсах

Дар айни замон донишгоҳ 9 факултет дорад ва дар 29 ихтисос мутахассис тайёр мекунад, дар ин ҷо 4700 нафар донишҷӯён ва магистрантҳо таҳсил мекунанд, 338 омӯзгор кор мекунанд (110 нафари онҳо дар як соат кор мекунанд). Донишгоҳ 21 кафедра, китобхонаи электронӣ, марказҳои илмӣ, дандонпизишкӣ, толори муосир, обсерватория, шунавандагони таҳсили фосилавӣ дорад [34]

  • Мактаби мусиқӣ ба номи Саят Новӣ

Иқтисод

вироиш

Сайёҳӣ

вироиш

Ҷойҳои сайёҳон

вироиш
  • Ёдгории “ Мо - кӯҳҳои мо ”, ки маъмулан “Папик-Татик” номида мешавад (бобою бибӣ), дар даромадгоҳи Хонканди ҷойгир шудааст ва нишонаи фарқкунандаи шаҳр аст.
  • Калисои Сент Ҷеймс - калисои нав, ифтитоҳи он 6 майи 2007 баргузор шудааст.

Нақлиёт

вироиш

Нақлиёти ҷамъиятӣ

вироиш

Нақлиёти ҷамъиятӣ аз автобус, Газел, Мерседес, ПАЗ, Хёнде Каунти, Икарус ва ғ. иборатаст. Парки автобус доимо бо мошинҳои нав таҷдид карда мешавад. Шабакаи нақлиёти ҷамъиятӣ дар Степанакерт бемайлон кор мекунад ва бо хатсайрҳои доимӣ ба тамоми шаҳрҳои ҷумҳурӣ парвоз мекунад.

Ҳаракати ҳавоӣ

вироиш

Фурудгоҳи Хонканди, дар Хоҷалӣ 10 км аз шимоли Хонканди воқеъ мебошад ва аз соли 2011 дар раванди бозсозӣ аст. 1 октябри соли 2012 Фурудгоҳи Байналмилалии Степанакерт расман мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифт [35].

Фарҳанг

вироиш
Акс:Степанакертский Драм. театр.jpg
Театри драмавии Степанакерт

Аксҳо

вироиш
  •  
    Кӯчаи асосии шаҳр
  •  
    Намоиши Степанакерт аз ҷониби Шуша
  •  
    Панорамаҳои шаҳр
  •  
    Дар канори Степанакерт
  •  
    Парк дар маркази Степанакерт

Эзоҳ

вироиш
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 https://web.archive.org/web/20170329064143/http://stat-nkr.am/files/publications/joxovrdagrakan_vichak_2011.pdf
  2. ↑ Levon Chorbajian, Patrick Donabédian, Claude Mutafian. The Caucasian knot: the history & geopolitics of Nagorno-Karabagh, p.139
  3. ↑ 3.0 3.1 Армянская советская энциклопедия. — Ереван, 1985. — том 11, стр. 124—125, ст. «Степанакерт»
  4. ↑ Краткая Армянская энциклопедия в 4-х томах(арм.). — Ереван: «Армянская энциклопедия», 2003. — том 4, стр. 508, ст. «Степанакерт»
  5. ↑ Мкртчян Ш. М. Историко-архитектурные памятники Нагорного Карабаха. — Ереван: Парберакан, 1989. — С. 152.
  6. ↑ Архитектура Советского Азербайджана. стр. 76
  7. ↑ Исмаил-Заде Д. Русские поселения в Закавказье в 30-х — 80-х годах XIX века. — Вопросы истории. — М.: Изд-во «Правда», 1976. — С. 20.
  8. ↑ Кочарян Г. А. Нагорный Карабах. — Общество обследования и изучения Азербайджана. — B., 1925. — С. 46.
  9. ↑ Ханкәнди / Под ред. Дж. Кулиева. — Азербайджанская советская энциклопедия: Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии, 1987. — Т. X. — С. 49.
  10. ↑ 10.0 10.1 Кочарян Г. А. Нагорный Карабах. — Общество обследования и изучения Азербайджана. — B., 1925. — С. 67—68.
  11. ↑ Азербайджан (Исторические и достопримечательные места). — B.: Изд-во АН Азербайджанской ССР, 1960. — С. 87.
  12. ↑ Заключение комитета Верховного Совета РСФСР по правам человека по итоғам слушаний, посвященных нарушению прав человека в районе вооружённого конфликта в ряде районов Азербайджанской Республики и Республики Армения (конец апреля – май 1991 года). — 1991.
  13. ↑ Карабах: хронология конфликта. BBC Russian.
  14. ↑ РОМАН Ъ-ГЛЕБОВ, ГЕОРГИЙ Ъ-ЛЕССКИС. Азербайджан — Армения: военные приготовления к переговорам(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Журнал «Коммерсантъ» (02.12.1991).
  15. ↑ СССР после распада // Армения на рубеже веков // Карабаҳская война
  16. ↑ ДОКЛАД ПРАВОЗАЩИТНОГО ЦЕНТРА «МЕМОРИАЛ» О МАССОВЫХ НАРУШЕНИЯХ ПРАВ ЧЕЛОВЕКА, СВЯЗАННЫХ С ЗАНЯТИЕМ НАСЕЛЕННОГО ПУНКТА ХОДЖАЛЫ В НОЧЬ С 25 НА 26 ФЕВРАЛЯ 1992 г. ВООРУЖЕННЫМИ ФОРМИРОВАНИЯМИ(рус.). Мемориал. 26 октябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 22 июни 2014.
  17. ↑ Uhlig M.A. The Karabakh war / World Policy Journal, Vol. 10, No. 4 (Winter, 1993/1994), pp. 47-52 Published by: Duke University Press The sources of this hardened outlook are not difficult to discover. In the battered Karabakh capital of Stepanakert, a surprisingly large city of once-handsome avenues and imposing Soviet-style buildings, resi- dents no longer cower underground to es- cape relentless Azeri shelling, which ceased when Karabakh commandos captured Azeri gun positions on a mountaintop overlooking the city in May 1992. In the wake of recent battlefield gains, there is even a mood of grim optimism on the streets, as military jeeps and civilian construction teams hurry by. But years of bombardment from Azeri aircraft and long-range guns have left scarcely a building unscarred or a window intact. Refugees pack every available dwelling, and shortages of even basic goods serve as a constant reminder of the enclave’s long-standing vulnerability
  18. ↑ Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. 5 Декабри 2017 санҷида шуд.
  19. ↑ Статистическая служба НКР(пайванди дастнорас — таърих).(пайванди дастнорас)
  20. ↑ А. Г. Деконский. Экономический быт государственных крестьян в Шушинском и Джебраильском уездах Елизаветпольской губернии // Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края. — Тифлис, 1886. — С. 232.
  21. ↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 г.. — Тифлис, 1893.
  22. ↑ Памятная книжка Елисаветпольской губернии на 1910 год. Отдел III. — Елисаветполь, 1910. — С. 90—91.
  23. ↑ Кавказский календарь на 1910 год. Часть 1. — Тифлис. — С. 393.
  24. ↑ Кавказский календарь на 1912 год. Отдел статистический. — Тифлис, 1911. — С. 215.
  25. ↑ Кавказский календарь на 1915 год. Отдел статистический. — Тифлис, 1914. — С. 195.
  26. ↑ Азербайджанская сельскохозяйственная перепись 1921 года. Итоги. Т. I. Вып. VIII. Шушинский уезд.. — Баку: Издание Аз. Ц.С.У., 1922. — С. 12—13, 21.
  27. ↑ Перепись населения Азербайджана 1931 года. Вып II: Народность, пол, возраст, грамотность. — Баку: Азернешр, 1932. — С. 88—89.
  28. ↑ http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr_nac_39_ra.php?reg=761
  29. ↑ http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr_nac_39_ra.php?reg=765
  30. ↑ Новым мэром Степанакерта стал Эдуард Агабекян, 23.08.2004
  31. ↑ Премьер-министр представил нового мэра, 23 Октябрь 2007. 26 октябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 июли 2014.
  32. ↑ Сурен Григорян избран мэром Степанакерта — предварительные результаты ЦИК НКР, News.am.
  33. ↑ Новости — Армения: ЦИК Карабаха обобщил итоги муниципальных выборов(пайванди дастнорас)
  34. ↑ Официальный сайт Бойгонӣ шудааст 21 май 2013  сол. Арцахского государственного университета
  35. ↑ Степанакертский аэропорт официально сдан в эксплуатацию

Пайвандҳои берунӣ

вироиш

Эзоҳ

вироиш
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Хонканди&oldid=1396727"