Эдит Пиаф

Эдит Пиаф (фар. Édith Piaf), номи аслиаш Эдит Ҷованна Гассон (фар. Édith Giovanna Gassion; 19 декабри соли 1915 дар шаҳри Париж — 10 октябри соли 1963, шаҳри Грас, Фаронса) — овозхон ва ҳунарпешаи синамои фаронсавӣ, иҷрокунандаи сурудҳои машҳури фаронсавии зерин: «Non, je ne regrette rien», «La Vie en rose», «Hymne à l’amour», «Mon légionnaire», «La Foule, Milord», «Tu es partout», «Mon Dieu» ва «L’Accordéoniste».

Эдит Пиаф
фр. Édith Piaf
Иттилооти асосӣ
Ном ба ҳангоми таваллуд	фр. Édith Giovanna Gassion
Таърихи таваллуд	19 декабр 1915(1915-12-19)[…]
Зодгоҳ	Порис, Фаронса
Таърихи даргузашт	10 октябр 1963(1963-10-10)[…] (47 сол)
Маҳалли даргузашт	Grasse[d]
Солҳои фаъолият	1935 — 1963
Кишвар	Фаронса
Пеша(ҳо)	овозхон, ҳунарпеша, овозхони истудиё, chansonnier, street artist, таронасаро
Навъи садо	contralto[d]
Сабк	шансон[d], chanson réaliste[d] ва ballade[d]
Номи мустаъор	La Môme Piaf
Ношир(он)	Pathé-Marconi[d] ва Polydor Records[d]
Ҷоизаҳо	Ҷоизаи толори шуҳрати «Грэммӣ»[d] (1998) silver record[d] (1977) gold record[d] platinum record[d]
Соядаст
Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

Эдит 19 декабри соли 1915 дар шаҳри Париж, дар оилаи ҳунарпешаи ҳаваскор Анита Майяр, ки дар саҳна таҳти тахаллуси Лина Марса нақш меофарид ва дорбоз Луи Гассон ба дунё омадааст. Падараш солҳои аввали ҷанги дуюми ҷаҳон ихтиёри ба ҷанг рафта буд. Махсусан барои дидорбинии духтари нав тавлид ёфтааш Эдит, аз ҷанг дар охирҳои соли 1915 рухсатномаи дурӯза мегирад. Номи Эдитро ба шарафи ҳамшираи Бритониёи, ки 12 октябри соли 1915 аз тарафи олмониҳо кушта шуда буд гузоштаанд. Пас аз ду сол ба падари Эдит хабар мерасад, ки модари Эдит аз онҳо ҷудо шудааст ва Эдитро ба волидонаш гузоштааст. Дар шароити даҳшатбор Эдит зиндагӣ кардааст. Бибияш умуман ба тарбият ва нигаҳдории Эдити хурдакак хунукназарона рафтор мекард. Сипас Падараш Эдитро ба Нормандия, ба модари худаш мебарад. Шоири фаронсавӣ Раймон Ассо ҳамаҷониба барои машҳурият пайдо кардани Эдит Пиаф кӯшиш кардааст. Ба саҳна гузори, тарҳи овозхони, либос, ороиш, матни сурудҳои Эдит Пиаф пурра аз заҳматҳои шоир Раймон Ассо вобаста буд. Эдит Пиаф 10 октябри соли 1963, дар синни 47 солагӣ, дар шаҳри Граси Фаронса аз дарди ҷигар вафот кард.

Сурудҳо

Рӯйхати қисме аз сурудҳои Эдит Пиаф аз рӯи алифбо бо фаронсавӣ  

À l’enseigne de la fille sans cœur (1951) À quoi ça sert l’amour ? (1962) Adieu mon cœur (1946) Au bal de la chance (1952) Avant l’heure (1951) Avant nous (1956) Avec ce soleil (1954) Bal dans ma rue Boulevard du crime Bravo pour le clown (1953) Browning C’est à Hambourg C’est d’la faute à tes yeux C’est l’amour C’est lui que mon cœur à choisi C’est merveilleux C’est peut-être ça C’est pour ça C’est toi le plus fort C’est un gars C’est un homme terrible C’est un monsieur très distingué C'était pas moi C'était un jour de fête C'était une histoire d’amour Ça fait drôle Carmen’s story Céline Celui qui ne savait pas pleurer 'Chand d’habits Chanson bleue Chanson de Catherine Comme moi Comme un moineau Corrèque et réguyer Coup de grisou Cri du cœur Dans leur baiser Dans ma rue Dans un bouge du vieux port De l’autre côté de la rue Demain (il fera jour) Des histoires Ding din dong Du matin jusqu’au soir Eden blues Elle a dit Elle fréquentait la rue Pigalle Embrasse-moi Emporte-moi Enfin le printemps Entre Saint-Ouen et Clignancourt Escale Et ça gueule ça madame Et moi Et pourtant Exodus Fais comme si Fais-moi valser… Fallait-il Faut pas qu’il se figure Heureuse Hymne à l’amour (1949)

Il a chanté Il fait bon t’aimer Il n’est pas distingué Il pleut Il y avait Inconnu, excepté de Dieu J’m’en fous pas mal J’ai dansé avec l’amour J’ai qu'à l’regarder… J’en ai tant vu J’entends la sirène J’suis mordue Je m’imagine Je me souviens d’une chanson Je n’en connais pas la fin Je sais comment Je suis à toi Je t’ai dans la peau Jean et Martine Jérusalem Jézabel Jimmy c’est lui Johnny, tu n’es pas un ange Kiosque à journaux L’accordéoniste (1940) L’effet qu' tu m' fais L’escale L'étranger L’homme à la moto L’homme au piano L’homme de Berlin L’homme des bars L’homme que j’aimerai L’orgue des amoureux La belle histoire d’amour La demoiselle du cinquième La fête continue La foule (1957) La goualante du pauvre Jean La java de Cézigue La Julie jolie La p’tite marie La petite boutique La rue aux chansons La sérénade du pavé La valse de l’amour La vie en rose (1946) La vie, l’amour La ville inconnue Le ballet des cœurs Le billard électrique Le bleu de tes yeux Le bruit des villes Le brun et le blond Le chacal Le chant d’amour Le chant du pirate Le chasseur de l’hôtel Le chemin des forains Le chevalier de Paris Le ciel est fermé Le contrebandier Le diable de la Bastille

Le disque usé Le droit d’aimer Le Fanion de la Légion Le gitan et la fille Le grand voyage du pauvre nègre Le mauvais matelot Le métro de Paris Le petit brouillard Le petit homme Le petit monsieur triste Le prisonnier de la tour Le rendez-vous Le roi a fait battre tambour Le vagabond Le vieux piano Légende Les amants Les amants d’un jour (1956) Les amants de demain Les amants de Paris Les amants de Teruel Les amants de Venise Les amants merveilleux Les bleuets d’azur Les blouses blanches Les deux copains Les deux ménétriers (galop macabre) Les deux rengaines Les flon-flons du bal Les gars qui marchaient Les gens Les grognards Les hiboux Les marins, ça fait des voyages Les mômes de la cloche (1936) Les mots d’amour Les neiges de Finlande Les prisons du roy Les trois cloches (1946) Madeleine qui avait du cœur Margot cœur gros Mariage Marie la française Marie-trottoir Mea culpa Milord (1959) Miséricorde Mon amant de la coloniale Mon ami m’a donné Mon apéro Mon Dieu Mon homme Mon légionnaire (1937) Mon manège à moi Mon vieux Lucien Monsieur Ernest a réussi Monsieur et madame Monsieur Incognito Monsieur Lenoble Monsieur Saint-Pierre Musique à tout va N’y vas pas, Manuel Non, je ne regrette rien (1960)

Non, la vie n’est pas triste Notre-Dame de Paris On cherche un Auguste On danse sur ma chanson Opinion publique Où sont-ils, tous mes copains ? Ouragan Padam… Padam… (1951) Paris Paris-Méditerranée Pleure pas Plus bleu que tes yeux Polichinelle Pour moi tout' seule Pour qu’elle soit jolie, ma chanson Qu’as-tu fait, John ? Qu’il était triste, cet anglais Quand même Quand tu dors Quatorze juillet Regarde-moi toujours comme ça Reste Retour Rien de rien Roulez tambours Salle d’attente Si si si Si tu partais Simple comme bonjour Soeur Anne Soudain une vallée Sous le ciel de Paris (1954) Sur une colline T’es beau, tu sais T’es l’homme qu’il me faut Tant qu’il y aura des jours Tatave Télégramme Tiens v’là un marin! Toi qui sais Toi, tu l’entends pas Toujours aimer Tous les amoureux chantent Tout fout l’camp Traqué Tu es partout Un coin tout bleu Un étranger Un grand amour qui s’achève Un homme comme les autres Un jeune homme chantait (1937) Un monsieur me suit dans la rue Un refrain courait dans la rue Une chanson à trois temps (1947) Une dame Une enfant Une valse Va danser Y a pas d’printemps Y avait du soleil Y en a un d’trop

Хотира

Ҳайкали Эдит Пиаф дар майдони Пиаф (Place Edith Piaf) дар Порис соли 2003 гузошта шудааст.

Эдит Пиаф ду зиндагинома: «Дар рақси муваффақият» ва «Ҳаёти ман» навиштааст.

Дугонааш Симона Берто оиди зиндагии вай китобе навиштааст.

Маълумоти бештар оиди ин овозхони машҳур аз китоби Пера Дюкло ва Ҷорҷа Мартена «Пиаф», ки соли 1998 чоп шудааст, ёфтан мумкин аст.

Ба шарафи ин овозхон сайёраи хурд (3772) Пиаф, санаи 21 октябри соли 1982 аз тарафи корманди расадхонаи астрофизикии Қрим, Людмила Карачкина гузошта шудааст.

Филмҳо

Филмҳое, ки оиди зиндагӣ ва фаъолияти Эдит Пиаф бахшида шудаанд:

Ном	Сол	Коргардон	Дар нақши Эдит Пиаф	Эзоҳ
«Пиаф»	1974	Ги Казарил	Бриҷит Арел	Дар асоси зиндагиномаи Эдит Пиаф
«Эдит ва Марсел»	1983	Клод Лелуш	Эвелин Буи	Оиди муҳаббати Эдит Пиаф ва муштзан (боксёр) Марсел Сердан
«Ҳаёти садбарг ранг»	2007	Оливе Даан	Марион Котийяр	Дар асоси зиндагиномаи Эдит Пиаф

Китобҳо

• Симона Берто. «Эдит Пиаф», Paris,Laffont, 1969 /Москва, «Искусство»,1991, 320 стр. (Хотираҳои Момон — дугонаи кӯдакиҳои Эдит Пиаф).Édith Piaf, by Édith Piaf and Simone Berteaut, published January 1982; ISBN 2-904106-01-4
• The Wheel of Fortune: The Autobiography of Édith Piaf by Édith Piaf (originally written in 1958, 5 years before her death), Peter Owen Publishers; ISBN 0-7206-1228-4 (originally published 1958 as Au bal de la chance)
• Berteaut, Simone; Boulanger, G. (translator). Au bal de la chance / Robert Laffont. — 1965 (translation). — Paris: Penguin, 1958. — ISBN 978-0140036695. memoirs, written by stepsister
• The Piaf Legend, by David Bret, Robson Books,1988.
• Piaf: A Passionate Life, by David Bret, Robson Books, 1998, revised JR Books, 2007
• "The Sparrow — Edith Piaf, " chapter in Singers & The Song (pp. 23-43), by Gene Lees, Oxford University Press, 1987, insightful critique of Piaf’s biography and music.
• Marlene, My Friend, by David Bret, Robson Books, 1993. Dietrich dedicates a whole chapter to her friendship with Piaf.
• Oh! Père Lachaise, by Jim Yates, Édition d’Amèlie 2007, ISBN 978-0-9555836-0-5. Piaf and Oscar Wilde meet in a pink-tinted Parisian Purgatory.
• No Regrets: The Life of Edith Piaf, by Carolyn Burke, Alfred A. Knopf 2011, ISBN 978-0-307-26801-3. An in-depth and insightful look at Piaf’s life.
• «Edith Piaf Find me a new way to die» // David Bert 2015
• (Ба забони русӣ). Мишел Марли. «Суруде чун умр дароз». Санкт-Петербург, «Аркадия», 2021, 353 саҳ.; ISBN 978-5-907338-60-9. Тарҷумаи Е.Кормилицына.