Қолаби озод

Қолабҳои озод, форматҳои озод (англ. Free format) — ба дастае аз қолабҳои парванда гуфта мешавад, ки матни манбаъ ва мушаххасоти онҳо фориқ аз ҳаргуна ҳаққи нашр ё нишони тиҷорӣ ба сурати комил мунташир шуда бошад ва ҳар касе битавонад ба ройгон онҳоро барои ҳар мақсуди дилхоҳе истифода кунад. Ингуна қолабҳо маъмулан тавассути муассисаҳои стандарти ғайритиҷорӣ нигаҳдорӣ мешаванд.

Қолаби боз ё формат боз (англ. Open format) — дастае дигар аз қолабҳои парванда ҳастанд, ки мумкин аст барои коди манбаъ онҳо ҳаққи ихтироъ ё ҳаққи моликият вуҷуд дошта бошад ва маҳдудиятҳои барои истифода дошта бошанд, аммо бо ин ҳол ҳамчунон матни манбаъ онҳо барои мутолиа дар ихтиёри умум қарор дода шудааст. Ин ду истилоҳ мумкин аст ба ҷойи якдигар истифода шаванд.

Ҷусторҳои вобаста

• Нармафзори озод
• Манобеъи омӯзиши озод
• Матнбоз
• Стандарти боз
• Вобастагӣ ба фурӯшанда