Адели́на Ада́лис (насаби аслиаш Ефрон, дар хурдӣ Аделина Алексеевна Висковатова, аз панҷсолагӣ — Аделина Ефимовна Ефрон (Эфрон)[2][3]; 13 (26) июл 1900, Санкт-Петербург — 13 августи 1969, Москва) — шоира нависанда ва тарҷумони рус.

Аделина Адалис
Ном ба ҳангоми таваллуд: Аделина Алексеевна Висковатова
Тахаллусҳо: Аделина Адалис
Таърихи таваллуд: 13 (26) июл 1900(1900-07-26)
Зодгоҳ:
Таърихи даргузашт: 13 август 1969(1969-08-13) (69 сол)
Маҳалли даргузашт:
Шаҳрвандӣ (табаият):
Навъи фаъолият: шоир, нависанда, тарҷума
Солҳои эҷод: 1913
Забони осор: русӣ[1]
Ҷоизаҳо:
ордени «Нишони Фахрӣ» медали «Барои шуҷоати меҳнатӣ»
 Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома вироиш

Институти олии адабию бадеии ба номи В. Я. Брюсовро хатм намудааст (1923). Дар институти номбурда, Комиссариати маорифи халқ, шуъбаи адабиёти оммавии Нашриёти давлатӣ (1920 — 25) ва редаксияи адабиёт ва санъати «Большая Советская Энсиклопедия» (БСЭ) кор кардааст. Ба Осиёи Миёна, кишварҳои Моварои Кавказ таваҷҷуҳи хосса дошт ва дар таассуроти сафарҳояш ба ин кишварҳо асарҳо офаридааст: маҷмӯаҳои ашъори «Ватан» (1934), «Бародарӣ» (1937), «Уқёнуси Шарқ» (1949), романи саргузаштии «Абҷад, ҳавваз, ҳуттӣ» (1927, ҳамроҳи И. Сергеев), китоби «Сафари регзор» (1929) ва ғайра Адалис ашъори Носири Хусрав, Сайидои Насафӣ, Камоли Хуҷандӣ, Адиб Собири Тирмизӣ, Ҷунайдуллоҳи Ҳозиқро ба русӣ тарҷума кардааст. Нахустин тарҷумаи русии шеъру достонҳои М. Турсунзода «Қиссаи Ҳиндустон» (1947), «Арӯс аз Москва», «Ганҷинаи сурудҳо» (ҳар ду 1957) ба қалами ӯ тааллуқ доранд. Адалис инчунин асарҳои М. Миршакар «Шеърҳо ва достонҳо» (1949, ҳамроҳи И. Сергеев), достонҳои «Қишлоқи тилоӣ» (1947) ва «Ленин дар Помир»-ро (1955) ба русӣ гардондааст.

Ҷоизаҳо вироиш

  • нишони «Нишони Фахрӣ» (31.01.1939)
  • медали «Барои шуҷоати меҳнатӣ» (23.10.1954)

Феҳристи густурдаи кутуб вироиш

Шеърҳо вироиш

  • Власть: Стихи / Худ. Э. Визин. — М.: Сов. писатель, 1934. — 68 с., 5 200 экз.
  • Кирову: Лирическая поэма / Обл. Б. Бажанова. — М.: ГИХЛ, 1935. — 58 с., 15 000 экз.
  • Братство: Стихи 1936 г. / Худ. Г. Рифтин. — М.: Гослитиздат, 1937. — 48 с., 5 000 экз.
  • Богатыри народа: Стихи. — М.: Сов. писатель, 1943. — 36 с.
  • Стихи и поэмы / Худ. И. Николаевцев. — [М.]: Сов. писатель, 1948. — 124 с., 7 000 экз.
  • Восточный океан: Стихи / Худ. Н. Полянский. — М.: Сов. писатель, 1949. — 92 с., 10 000 экз.
  • Новый век: Стихотворения и поэмы. — М.: Сов. писатель, 1960. — 103 с., 4 000 экз.
  • Города: Стихи [и поэма «Баллады о городе Омске»]. — М.: Сов. писатель, 1962. — 139 с., 20 000 экз.
  • До начала: Новые стихи. — М.: Сов. писатель, 1966. — 79 с., 20 000 экз.
  • Январь — сентябрь: Стихи и поэма / Худ. В. Медведев. — М.: Сов. писатель, 1970. — 104 с., 20 000 экз.
  • Бессонница: Избранные стихи / Сост. Ю. Сергеевой и М. Синельникова; Предисл. М. Синельникова. — СПб.: Лимбус Пресс, 2002. — 228 с., 1 000 экз.

Тарҷумаҳо вироиш

  • Алазан В. Век против века: Поэма / Пер. с армян. Адалис и Панченко. — М.: Сов. лит-ра, 1934. 54, [3] с.
  • Переводы: [Стихи]. — М.: Гослитиздат, 1936. — 53, [2] с., 5 000 экз.
  • Турсунзаде, Мирза. Индийская баллада: [Сборник стихов] / Пер. А. Адалис; Послесл. М. Явич. — [Сталинабад]: Гос. изд. Тадж. ССР, [1947]. — 40 с., 7 000 экз.
  • Турсунзаде, Мирза. Индийская баллада: [Стихи] / Вольный пер. с тадж. А. Адалис. — М.: Правда, 1948. — 24 с., 150 000 экз.
  • Камоль Худжанди. Избранная лирика / [Пер. с тадж. А. Е. Адалис; Сост., прим. и ред. И. С. Брагинского]. — Сталинабад: Госиздат Тадж. ССР, 1949. — 72 с., 6 000 экз.
  • Сайидо Насафи. Избранное / [Пер. с тадж. А. Адалис; Ред.-сост. и вступит. статья А. Мирзоева]. — Сталинабад: Гос. изд. Тадж. ССР, 1949. — 100 с., 6 000 экз.
  • Сайидо Насафи. Избранное / [Пер. А. Адалис; Сост. и вступит. статья А. Мирзоева]. — Сталинабад: Таджикгосиздат, 1954. — 99 с., 5 000 экз.
  • Миршакар М. Ленин на Памире: Поэма / [Пер. с тадж. А. Адалис и В. Сергеева; Художник В. Фомин]. — Душанбе: Ирфан, 1970. — 48 с.
  • Поэты Востока: Избр. пер. / [Предисл. Л. Озерова]. — М.: Наука, 1979. — 333 с., 10 000 экз.

Наср вироиш

  • …Абджед хевез хютти… Роман приключений. — М.-Л.: Молодая гвардия, 1927. — 224 с., 4 000 экз. (в соавт с И. Сергеевым)
  • Песчаный поход: Очерки. — М.: Федерация, 1929. — 133, [2] с., 4 000 экз.
  • Вступление к эпохе. [Повесть о начале счастья]. — М.: Сов. лит-ра, 1934. — 164 с., 5 000 экз.
  • Азери. [Повесть]. Для сред. возраста / Рис. Е. Авалиани. — М.-Л.: Детиздат, 1940. — 128 с., 15 000 экз.
  • Любите поэзию. — М.: Знание, 1961. — 112 с., 100 000 экз.

Эзоҳ вироиш

Адабиёт вироиш

  • Каганович С., Голоса поэтов Востока в творчестве Аделины Адалис, дар кит Мастерство перевода, М., 1977.

Пайвандҳо вироиш

Сарчашма вироиш