Александр Виноградов

Алекса́ндр Па́влович Виногра́дов (9 [21] август 1895, Петретсово^[d], губернияи Ярославл^[d] — 16 ноябр 1975, Маскав) — зистшимидони рус, узви пайвастаи АИ ИҶШС (1953; узви вобаста аз 1943), ноиби президенти АИ ИҶШС (1967), ду карат Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1949, 1975).

Александр Виноградов
Таърихи таваллуд	9 (21) август 1895
Зодгоҳ	Петретсово[d], Romanov-Borisoglebsk Uyezd[d], губернияи Ярославл[d], Русияи подшоҳӣ
Таърихи даргузашт	16 ноябр 1975(1975-11-16) (80 сол)
Маҳалли даргузашт	Маскав, ИҶШС
Кишвар	ИҶШС  Русияи подшоҳӣ  ҶШФСР (1917—1922)[d]
Фазои илмӣ	Заминшимӣ
Ҷойҳои кор	Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry[d] Донишгоҳи давлатии Маскав
Дараҷаи илмӣ:	доктори илмҳои химия[d]
Алма-матер	S. M. Kirov Military Medical Academy[d] (1924) Saint Petersburg State University Department of Chemistry[d] (1925)
Роҳбари илмӣ	Владимир Вернадский
Ҷоизаҳо	Нишони зарини Ломоносов[d] (1973) Serge von Bubnoff Medal[d] (1967) Keldysh Gold Medal[d] (1965)
Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

Академияи тибби ҳарбӣ ва факултаи кимиёи Донишгоҳи Ленинград (ҳозира Санкт-Петербург)-ро хатм кардааст (1924). Шогирди Александр Виноградов И. Вернадский. Сарвари озмоишгоҳи масоили геокимиёвӣ (аз соли 1945) ва Институти геокимиё ва кимиёи таҳлилии ба номи Вернадскийи АИ ИҶШС (аз соли 1947), мудири кафедраи геокимиёи Донишгоҳи давлатии Маскав (аз соли 1953). Александр Виноградов тағйироти мавҷудотро вобаста ба таҳаввулот, хусусан дар ҷисми онҳо вуҷуд доштани унсурҳои нодир ва парокандаро омӯхт, мафҳуми мавзеъҳои биогеокимиёиро ба илм дохил кард, таркиби ҷинсҳои асосии Заминро муқаррар сохт, ба равияи нави илмӣ — геокимиёи изотопҳо асос гузошт, таркиби изотопии унсурҳои кимиёиро дар муайян кардани синни ҷинсҳои кӯҳӣ ва пайдоиши конҳо истифода бурд. Ӯ исбот намуд, ки оксигени фотосинтезӣ на аз гази карбонат, балки аз об ҳосил мешавад. Саҳми Александр Виноградов дар ривоҷи илмҳои заминшиносӣ, истифодаи энергияи атом дар рушди радиокимиё, кимиё ва технологияи моддаҳои тамйизӣ, унсурҳои нодир ва ғайра бузург аст. Дар бораи зистшимии уқёнуси Олам, пайдоиши маъдан дар қаъри Замин, геокимиёи Моҳ, Зуҳра ва Миррих ғояҳои ҷадидро ривоҷ дод.

Ҷоизаҳо

Барандаи Мукофоти ба номи Александр Виноградов И. Ленин (1934), Мукофоти давлатии ИҶШС (се маротиба). Бо чандин ордену медал сарфароз гардидааст.

Адабиёт

• Виноградов Александр Павлович‎ // Боз — Вичкут. — Д. : СИЭМТ, 2014. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 3). — ISBN 978-99947-33-46-0.