Амнияти экологӣ
Амнияти экологӣ — як ҷузви амнияти миллӣ, маҷмӯи шароитҳои табиию иҷтимоӣ барои таъмини ҳаёти бехатару фаъолияти ашхоси дар ҳудуди муайян зиндагикунанда, ҷамъи тадорукоти ҳуқуқӣ, тиббӣ ва биологӣ барои нигаҳдошти тавозун байни биосфера ва барзиёдии антропогению (мудохилаи инсоният ба табиат) дигар фишорҳои воқеӣ.
Амнияти экологӣ беҳдошти вазъи экологии кишвар ва бехатарии экосистемаҳои табиӣ оид ба ҳифзу нигоҳдории намудҳои нодири набототу ҳайвонот, истифодаи оқилонаи сарватҳои табиӣ, пешгирии ҳодисаҳои тағйирёбии иқлим, таъмини бехатарии экологии ҷумҳурӣ ва дигар самтҳои муҳити зистро омӯхта, чораҳои зарурӣ пешниҳод менамояд. Қонунҳо «Дар бораи ҳифзи муҳити зист» (1993; 2008), «Дар бораи ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда ва иншоотҳо» (1996), «Дар бораи олами ҳайвонот» (2008), «Дар бораи муҳофизат ва истифодаи олами наботот» (1996), «Оид ба гуногунии биологӣ ва бехатарии биологӣ» (соли 2004) ва ғ., инчунин барномаи давлатии экологӣ барои с-ҳои 1999—2008 ва барномаи нави экологӣ барои с -ҳои 2009 — 19 аз ҷумлаи тадбирҳое мебошанд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин росто ба нақшаи амал гирифтааст.
Бо мақсади таъмини амнияти экологӣ Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон меъёрҳои экологиро ба меъёрҳои ҷаҳонӣ мутобиқ намуда, ҳуҷҷатҳои заруриро омода кардааст. Вай ба як қатор созишномаҳои ҳифзи муҳити зисти байналхалқӣ: Созишномаи Вена «Дар бораи ҳифзи қабати озон» (1996), Созишнома «Дар бораи гуногунии биологӣ» (1997), Созишнома «Доир ба мубориза алайҳи биёбоншавӣ», Созишнома «Дар бораи тағйирёбии иқлим» (1998), Созишнома «Дар бораи заминҳои обӣ — ботлоқӣ» (2000), Созишнома «Доир ба нигоҳдории намудҳои кӯчандаи ҳайвоноти ваҳшӣ» (2000) шомил аст. Ҳамзамон бо мақсади таъмини мувозинати биологӣ — амнияти экологии кишвар Фармони Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон № 121-ф аз 2 дек. 2009 ва Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Низомнома оид ба Китоби сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистон» ба тасвиб расидааст, ки ҳоло мавриди иҷро қарор дорад.
Эзоҳ
вироишСарчашма
вироиш- А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.