А-

А... (AН… пеш аз садонокҳо) — пешвандест, ки ба решаи калима ҳамроҳ карда мешавад ва ба ин васила калима маънои инкорӣ мегирад. Ин пешванд мансуб ба забонҳои ҳиндуаврупоӣ аст ва аз рӯи вазифа ба пешвандҳои калимасози на-, но-, бе- баробар мебошад.

Забонҳои эронӣ

Калимаҳои зиёде дар забонҳои эронӣ – авестоӣ, форсии қадим, форсии миёна (паҳлавӣ) вомехӯранд, ки дар таркибашон ҳамин пешвандро доранд.

Масалан:

• akarta – насохта
• накарда, abarami – набурдан
• акаrаnа(h) – беканор
• анерон – ғайриэрон, ғайриэронӣ
• anahita – ноолуда
• adatih – бедодӣ
• anhastih – нестӣ
• анӯша – бемарг, безавол ва ғайра.

Забони тоҷикии муосир

Дар забони тоҷикии муосир ин навъ калимаҳо ба таври нодир мавриди истифода қарор гирифтаанд:

• асағда – осӯхта – носӯхта, нимсӯз;
• апеша – бекор, бепеша ва ғайра.

Калимаҳои иқтибосӣ

Бо чунин маъниву вазифа дар забони тоҷикӣ калимаҳои иқтибосие (асосан аз забони юнонӣ) вомехӯранд, ки дар таркибашон а-, ан- доранд:

• аморфӣ – бешаклӣ;
• авитаминоз – нарасидани витамин;
• анемия – камхунӣ;
• асимметрия – ғайримутавозӣ ва ғайра.

Сарчашма

• А- // А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.