Баллада
Балла́да (окс. balada/ballada, аз balar рақс кардан, арғушт рафтан) — навъҳои гуногуни шеъру мусиқӣ, ки ҳиссиёту ҳаяҷони шоир ва оҳангсоз, таассуроти ботинии онҳоро аз мушоҳидаи ҳаёту воқеаҳои табиат ва муҳити иҷтимоӣ дар бар мегиранд.
Таърих
вироишБаллада бори нахуст дар адабиёти халқҳои романизабони асрҳои миёна (Фаронса, Итолиё, Испания) пайдо шудааст ва навъе аз сурудҳои лирикии рақсии нақаротдор мебошад. Баъдтар Б. аз ҷиҳати шаклу мазмун тағйир ёфта, аз садаи 13 шеърҳои хурди сужетдори дорои мазмунҳои афсонавӣ, таърихӣ ва қаҳрамонӣ дошта низ номи Б.-ро гирифтанд. Мас., сурудҳои халқии англисӣ дар бораи Робин Гуд як навъ Б. мебошанд; дар адабиёти дарбории садаҳои 14–15-и Фаронса шеърҳои лирикии бесужетро Б. номидаанд. Минбаъда Б. аз маъмултарин жанрҳои намояндагони адабиёти мактабҳои адабии сентиментализм ва романтизм Р. Бёрнс, С. Колриҷ, Р. Саути (Англия), Ф. Шиллер, И. Гёте, Ҳ. Ҳейне (Олмон) ба шумор мерафт.
Б. хусусан дар назми садаи 19-и рус, дар эҷодиёти В. А. Жуковский («Людмила», «Светлана» ва ғайра), А. С. Пушкин («Достони Олеги дилогоҳ»), М. Ю. Лермонтов («Киштии ҳавоӣ») фаровон истифода шудааст. Дар адабиёти шӯравии рус беҳтарин намунаи Б.-ро Н. С. Тихонов («Қиссаи пакети кабуд», «Қиссаи мех»), Э. Багритский («Шаби охирин», «Марги пионердухтар») офаридаанд, ки дар онҳо васфи ҷавонмардию қаҳрамонӣ ва далерию шуҷоатмандӣ бештар мавқеъ дорад. Б. тавассути эҷодиёти М. Турсунзода ба адабиёти шӯравии тоҷик дохил гардид. «Қиссаи Ҳиндустон» аввалин намунаи Б.-и назми шӯравии тоҷик мебошад. Силсилаи шеърҳои ҳиндустонии М. Турсунзодаро баъзан қисса ҳам меноманд, чунки дар онҳо ҳам хусусиятҳои Б. (таассуроти сафари Ҳиндустон, ҳиссиёту ҳаяҷони шоир аз зиддиятҳои ҷамъиятии он) ва ҳам қисса (тасвири манзараҳои дилфиребу зисту зиндагии мардумони одии он ва тасвири беш аз пеш авҷ гирифтани зиддиятҳои иҷтимоӣ) ба ҳам омадаанд. Дар адабиёти муосири тоҷик Б. дар эҷодиёти М. Қаноат («Китобҳои захмин») ба назар мерасад.
Эзоҳ
вироишПайвандҳо
вироиш- Баллады средневековой Скандинавии
- Баллады русских поэтов
- Bailemos nós já todas дар YouTube — Ensemble Alcatraz with Kitka & Angelorum: Cantigas de Amigo, Sono Luminus, 2000
- Bailemos nós já todas tres дар YouTube — The Dufay Collective. Music For Alfonso The Wise, 2005, Harmonia Mundi HMU 907390, USA (contrafactum CSM 116)
Сарчашма
вироиш- Баллада // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.