Баxтак

Баxтак дар афсонаҳо ва бовари омиёнаи Эрони ҳоми мавҷуди таxайюли аск ки шабҳо қасди xафа кардани афрод дар xоб ро дорад. Барxи манобеъ нез баxтак ро бо кобус ҳаммаъни донистаанд. албата баxтак бо кобӯс ҳам маъно нест, баxтак мавҷуди номаръи аст, ки шаб ҳингом бар бадани инсон мусаллат мешавад ва тамами бадан ро дар иxтиёр гирифта ва қуфл мекунад, дарин ҳолат инсон фақат низорагари нотавонӣи худ аст. тарси бедуни далил вуҷуди инсон ро дар бар мегирад ва инсон тавони кучиктарин вокуниши нисбат ба ин тарс надорад. дар барxи боварҳои қадими муътақиданд ки баxтак руйи синаи афрод менешинад ва тамоми вуҷуди онҳоро фалаҷ мекунад. шояд тарси инсони гирфтор ин мавҷуд нез ба далили ин аст, ки ҳузури онро бар руйи xуд ҳис мекуанд вали неметавонад онро бебинад. бархи диагар бар ин боваранд ки баxтак дар даруни инсон нуфуз мекунад ва бадан ро дар иxтиёр мегирад. истилҳои "баxтак руйи зиндагиаш уфтода" нез аз инҷо вориди адабиёти Форсӣ шудааст.

Ҳамчинин Шомлӯ мегуяд ки баxтак мавҷуди афсонаи аст, ки авом, иҳсоси сангинеро ки гоҳи авқот ба шаxси ки тоқбоз xобида даст медаҳад ро ба василаи он тавҷиҳ мекунанд.

Дар луғатнома

ҳолате иxтиноқ ва сангини ки гоҳи дар xоб ба инсон даст медаҳад, руъёи ваҳшатноки тавъам бо иҳсоси xафақон ва сангинии бадан ки инсон ро аз xоб мепаронад. баxтак ба шиклҳои зир ҳам гуфта шумаанд:

خفتک، خفتو، برفنجک، درفنجک و فرنجک و فدرنجک و برغفج و برخفج و خفج و فرهانج و کرنجو و سکاچه

Дар афсонаҳо

Баxтак ё Ференҷнак, ба ақидаи авом, канизи Искандар буд. Ҳингоми ки калоқ ба мушки муҳтавӣи оби ҳаёт ки Эскандар бо xуд аз зуламот овардабуд менқор зад ва онро дарид ба оби ҳаёт бар замин риxт, ин каниз би деранг мушти аз он обро бардошта ва нушид ва Эскандар ки саxт xашмгин шудабуд бо шамшир бинӣи ӯро ро бурид ва Ференҷак бо гил баройи худ бини соxт. Ференҷак ба далили нушидани он об умри ҷовдона ёфт ва чун каси ро ба пушт хуфта бебинад бар синаи у меҷаҳад ва агар дар он ҳол xуфта бидор шувад ва даст дар бинӣи у андозад аз тарси онки биниаш канда шавад ганҷи аз ганҷҳои Эскандар ро ки мешеносад ба у хоҳад дод то даст аз бинии у бардорад. баxтак ки ба сабаби ҳамин афсона бини гили ва бини xамири нез хонда мешавад ба бовар мардум зири дираxтҳо ва дар ҷангалҳо ва боғҳо мегардад. Зоҳиран ин бовар аз ноогоҳӣи авон ба C0₂ ки шабҳо аз гиёҳон мутусоъид мешавад ва касеро ки дар ҷангал ё зири дираxт xуфта бошад xафа мекунад падид омадааст.

Забонҳои дигар

Дар забони Олмонӣ нез ин номҳо маъруфанд.

• Намуна: Mahr – Schrätel – Alb – Alf
• Es lag mir wie ein Alp auf der Brust
  • Маънӣ: Мисли баxтак(бо сангинӣи ҷусса руи чизи уфтодан.

Намунаҳои аз корбурди баxтак

Чинон ба сони баxтак фуру гирифт маро // ки буд мурданам осону дам задан душвор(Муxторӣи ғазнави)