Берсим

Берсим, ё себаргаи мисрӣ (лот. Trifolium alexandrinum) — гиёҳи яксола аз оилаи лубиёиҳо.

Берсим
Гулҳо
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Trifolium. Гуна: Берсим
Номи байнулмилалии илмӣ
Trifolium alexandrinum L.
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   26210 NCBI   97006 EOL   703383 GRIN   t:40161 IPNI   522827-1 TPL   ild-8042

Тавсифоти гиёҳшиносӣ

Пояаш рост, 40-70 см қад мекашад (бехи поя бебарг аст). Баргаш дарозрӯя (дарозиаш 3-5 см, бараш 1-1,5 см), мӯякдор. Гултӯдааш хӯшанамо, гулаш сафеди зардчатоб (9-10 гардбарга дорад); косабаргаш махрутшакл (дарозиаш 1 см), аз берун бо мӯяки зич пӯшида шудааст. Мевааш ғилофаки байзашакл. Нимаи аввали тобистон гул карда мева мебандад.

Берсим зироати хӯроки чорво аст. Онро соле чанд маротиба медараванд. Берсим дар Миср, Марокаш, Тунис, Ҳиндустон, Итолиё, Фаронса ва диг. кишварҳо мерӯяд. Онро дар Осиёи Хурд, Миср, Алҷазоир, соҳилҳои баҳримиёназаминии Аврупо, ноҳияи пахтакори Осиёи Марказӣ, Қафқози Шимолӣ, Украина ва ғайра чун зироати хӯроки чорво кишт мекунанд. Дар Тоҷикистон дар водии Вахш, ноҳияи Панҷ ва баъзе ноҳияҳои дигар кишт карда мешавад. Меъёри кишти тухмӣ 20-25 кг/га. Моҳи май гул карда (баъди 40-45 рӯз) тухм мебандад. Берсимро аз моҳи май то сент. 2-3 маротиба даравида, аз ҳар га 500—650 сентнер алафи сабз ё 100—130 сентнер хошок, 2,5-6 сентнер тухмӣ мегиранд. Хошоки берсим 15-16 % протеин ва 3-6 % равған дорад.

Адабиёт

• Берсим // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.

• Зироатҳои хӯроки чорво дар Тоҷикистон. Д., 1965;
• Возделывание клевера александрийского в Кировабад — Казахской зоне Азербайджана// Селекция и семеноводство. Красноярск, 1990;
• Власенко Н. Г., Власенко А. Н. (ва диг.). Сорные растения и борьба с ними при возделывании зерновых культур в Сибири. Новосибирск, 2007