Сомонашиносӣ
Система́тика — дар биология илмест, ки гуногунии ҳамаи организмҳои мавҷуда ва мунқариз, муносибати байни ҳамдигарӣ ва алоқаи хешии байни гурӯҳҳои (таксонҳои) гуногуни онҳо — популятсия, намуд, ҷинс (авлод), оила, қатор (барои рустаниҳо тартиб), синф, тип (барои рустаниҳо шуъба) ва ғайраро тавсиф менамояд. Дар баъзе ҳолатҳо гурӯҳҳои таксономии иловагӣ: зероила, зерқатор, зерсинф, зертип, рӯиолам (забаролам), зеролам ва истифода бурда мешаванд.
Силсиламаротиби ҳашттабақаи орояшинохтии аслӣ дар табақабанди зистӣ
--> Табақаҳои миёнии ҷузъитар нишон дода нашудаанд.| Таксонҳо | Организмҳои ҳуҷайрагӣ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Рӯиолам | Тоядроӣ | Ядрогӣ | |||||
| Олам | Дробянкаҳо | Занбӯруғҳо | Рустаниҳо | Ҳайвонот | |||
| Зеролам | Бактерияҳо | Обзабзҳои
кабуду сабз оксифото- бактерияҳо |
Дараҷаи
паст |
Дараҷаи
олӣ |
Якҳуҷайрагиҳо | Бисёрҳуҷайрагиҳо | |
Мақсад ва принсипҳои систематика
вироишМақсади асосии систематика бо роҳи муқоиса муайян карданиҷиҳатҳои хоси ҳар як намуд ва ҳар як таксони дарафаи нисбатан баланд ва ошкор намудани ҷиҳатҳои муштараки онҳо мебошад. Систематика ҳангоми бунёд намудани (таснифоти) пурраи олами органикӣ ба принсипҳои эволютсионӣ ва маълумоти ҳамаи илмҳои биологӣ такя мекунад. Систематика аҳамияти калони илмӣ ва амалӣ дорад. Вай баробари дар системаи олами органикӣ муайян кардани ҷойи ҳар як организм имон медиҳад, ки кас ба гуногунии мавҷудоти зинда шинос шавад.
Эзоҳ
вироишАдабиёт
вироиш- Шипунов А. Б. Основы теории систематики: Учебное пособие. — М.: Открытый лицей ВЗМШ, Диалог-МГУ, 1999. — 56 с.
- Wheeler W.C. Systematics. A Cours of Lectures. — Wiley-Blackwell, 2012. — 426 с. — ISBN 9780470671696.
Пайвандҳо
вироиш- Введение в таксономию в английском Викиверситете(англ.)
- Основы систематики(пайванди дастнорас)
- Систематика органического мира
Сарчашма
вироиш- Энциклопедияи Советии Тоҷик : [дар 8 ҷ.] / сармуҳаррир А. С. Сайфуллоев. — Д. : СИЭСТ, 1978—1988.