Сарбоз: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
Omid Jeyhani (баҳс | ҳисса) х илова, сарчашмаҳо |
Omid Jeyhani (баҳс | ҳисса) х илова, навсозӣ, сарчашмаҳо, вироишоти сабкӣ, мусавварсозӣ |
||
Сатри 6:
| caption2 =
| name = Сарбоз
| country = {{flag|
| service branch = [[Нерӯҳои мусаллаҳ|Артиш]]
| abbreviation = {{lang-fa|'''سرباز'''}}
Сатри 18:
| equivalents = {{bulleted list|{{nowrap|{{lang-fa|'''سرباز وظیفه'''}}}}|{{lang-ru|''Рядовой''}}|{{lang-en|''Private''}}|{{lang-de|Soldat}}|{{lang-tr|''Er''}}|{{lang-ar|'''جندي'''}}}}
}}
'''Сарбоз''' ({{lang-fa|'''سرباز'''}}) ё '''Аскар''' ({{lang-ar|'''عسکر'''}}) —
{| class="wikipedia sortable" border="1"
Сатри 30:
== Вожашиносӣ ==
«''Сарбоз''» аз ду бахш сохта шудааст: ''сар'' ({{lang-fa|'''سر'''}} < {{lang-pal|''sar''}} < {{lang-peo|''*sarah-''}}) + ''боз'' > ''бохтан''. Мақулаи дастурии ин вожа исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''сар'') + асоси феъли замони ҳозираи «''бохтан''» (''боз'')] аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст
«''Сарбоз''» дар истилоҳ касеро гӯянд, ки аз сару ҷони худ гузаштаву омодаи ҷонбозӣ бошад<ref>[https://www.vazhaju.com/search/сарбоз ''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 2.]</ref>. Ин вожа аз дер боз ба маънои «''аскар'', ''аксари қатории пиёда''; ''сипоҳӣ'', ''лашкарӣ''» ба кор меравад<ref>[https://archive.org/details/farhangitafsirii01naza/page/84 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 1, с. 84.]</ref><ref>[https://archive.org/details/farhangitafsirii02naza/page/208 ''Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ (иборат аз 2 ҷилд)''. Зери таҳрири Сайфиддин Назарзода (раис), Аҳмадҷон Сангинов, Саид Каримов, Мирзо Ҳасани Султон. – Душанбе: Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ, 2008. – 950 саҳ. – ҷ. 2, с. 209.]</ref>. Аз ин рӯ, «''сарбоз''» барои ҷойгузин кардани [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаи низомии]] «''аскари қаторӣ''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст<ref>[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]</ref>.
▲«''Сарбоз''» аз ду бахш сохта шудааст: ''сар'' + ''боз''. Мақулаи дастурии ин вожа исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''сар'') + асоси феъли замони ҳозираи «''бохтан''» (''боз'')] аст. Дар сохти ин исм аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст: ''сар'' ({{lang-fa|'''سر'''}} < {{lang-pal|''sar''}} < {{lang-peo|''*sarah-''}} «''сар''» + ''боз'' > ''бохтан''.
== Рутбабандӣ ==
Дар [[нерӯҳои мусаллаҳ]] низомиеро ''сарбоз'' мегӯянд, ки зери дасти [[фармондеҳ]] хидмат мекунад ва поинтарин [[Дараҷаи низомӣ|рутбаи низоми]]ро дорад<ref>''Фарҳанги истилоҳоти ҳуқуқ''. Зери таҳрири Маҳмудов М. А. — Душанбе: ЭР-граф, 2009. — с. 58</ref>. Дараҷаи сарбозӣ дар нерӯҳои мусаллаҳи бисёре аз кишварҳои ҷаҳон 1 — 3 рутба — ''сарбоз'', ''сарбози дувум'', ''сарбози якум'' — дорад, ки баробар бо дараҷаҳои НАТО OR-1 — OR-3 ҳастанд.
Ин дараҷа дар нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон танҳо як рутба дорад, ки «''аскари қаторӣ''» номида мешавад<ref>[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хизмати ҳарбӣ»]</ref>.
== Пешина ==
Дараҷаи «''аскари қаторӣ''» соли 1946 дар [[Артиши Шуравӣ]] ҷойгузини дараҷаи «''аскари сурх''» шуда, ки он соли 1918 дар [[Артиши Сурх]] ҷорӣ шуда ва 22 сентябри 1935 ҳамчун понтарин дараҷаи шахсии сарбозӣ пазируфта шуда буд<ref>[http://kitobam.com/cr/rutbai-arb/ РУТБАИ ҲАРБӢ // Энсиклопедияи тоҷикӣ]</ref>.
{| style="border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; padding:5px; font-size:95%; margin: 12px 12px 12px 0px;"
|- align="center" bgcolor="#cccccc"
!colspan=5| <big>— Нишони аскарони сурх —</big>
!colspan=5| <big>— Сардӯшии аскарони қаторӣ—</big>
|-align="center"
|[[File:RA I K0 1924.jpg|альт=|71x71px]]
| [[File:RA A-cav R1RA-Sol col 1943.jpg|71x71px]]
|[[File:Red Army 1935 collar small krasnoarmeyets.svg|альт=|71x71пкс]]
|[[File:RKKA 1941 collar small OR1 krasnoarmeyets.svg|альт=|71x71пкс]]
| [[File:Красноармеец ВВС до 1943г.png|71x71px]]
|[[File:1943inf-p20.png|альт=|безрамки|119x119px]]
|[[File:1943inf-pf20.png|альт=|безрамки|116x116px]]
| [[File:Rank insignia of рядовой of the Soviet Army.svg|45px]]
| [[File:Rank insignia of рядовой of the Soviet Air Force.svg|45px]]
|[[File:Tajikistan-Army-OR-1.png|45px]]
|-align="center"
| <br>нерӯҳои<br> заминӣ<br><small>(1924–1935)</small>
|<br>нерӯҳои<br> савора<br><small>(1924–1943)</small>
| <br>нерӯҳои<br> пиёда<br><small>(1935–1940)</small>
| <br>нерӯҳои<br> заминӣ<br><small>(1940–1943)</small>
| <br>нерӯҳои<br> ҳавоӣ <br><small>(1935–1940)</small>
| <br><small>(1943–1946)</small>
| <br>майдонӣ<br> <small>(1946–1955)</small>
| <br>нерӯҳои<br> заминӣ<br><small>(1955–1994)</small>
| <br>нерӯҳои<br> ҳавобурд ва ҳавоӣ<br> <small>(1955–1994)</small>
| <br>Нерӯҳои<br> мусаллаҳи<br>Тоҷикистон
|}{{clear}}
== Манобеъ ==
{{эзоҳ}}
== Пайвандҳо ==
| |||