Ҳормон: Тафовут байни таҳрирҳо

Content deleted Content added
х →‎top: ислоҳи вожаҳо using AWB
х →‎top: ислоҳи вожаҳо using AWB
 
Сатри 1:
'''Ҳормон''' -аз—аз лот. «хормо» ба хаячон меорам. Хормон бо [[хун]] ба тамоми организм рафта, ба кори системаи узвхо ва организм таъсир мекунад.
Гормонҳо ин моддаҳои биологии фаъоли табиати органикӣ мебошанд, ки дар ҳуҷайраҳои махсуси ғадудҳои эндокринӣ ҳосил шуда, ба ҷараёни хун ворид мешаванд, бо ретсепторҳои ҳуҷайраҳои мақсаднок пайваст мешаванд ва ба метаболизм ва функсияҳои физиологӣ таъсири танзимкунанда мерасонанд. Гормонҳо ҳамчун танзимгари гуморалии (бо хун) тавассути равандҳои муайян дар узвҳои гуногун хизматхидмат мекунанд. Таърифҳои дигаре низ мавҷуданд, ки тибқи онҳо тафсири мафҳуми "гормон" васеътар аст: "сигналҳои кимиёвӣ, ки аз ҷониби ҳуҷайраҳои бадан истеҳсол мешаванд ва ба ҳуҷайраҳои дигар узвҳои бадан таъсир мерасонанд." Ин таъриф афзалиятнок ба назар мерасад, зеро он моддаҳои зиёдеро дар бар мегирад, ки одатан онҳоро гормонҳо меноманд: гормонҳои ҳайвоноти бе системаи гардиш (масалан, экдисонҳои кирми мудаввар ва ғайра), Гормонҳои ҳайвонот, ки дар ғадудҳои эндокринӣ ҳосил намешаванд (простагландинҳо, эритропоэтин ва ғайра), инчунин гормонҳои рустанӣ.
Гормонҳо таъсири дур доранд: ворид шудан ба узвҳо ва системаҳои гуногуни бадан бо ҷараёни хун, онҳо фаъолияти узверо, ки дуртар аз ғадуди синтезкунандаи онҳо ҷойгир аст, ба танзим медароранд, дар ҳоле ки ҳатто миқдори хеле ками гормонҳо метавонад дар фаъолияти узв тағироти ҷиддӣ ба вуҷуд орад.
Оғози омӯзиши фаъоли ғадудҳои эндокринӣ ва гормонҳо аз ҷониби табиби англис Т.Аддисон дар соли 1855 гузошта шуда буд. Аддисон аввалин шуда бемории биринҷиро тавсиф кард, ки аломати он доғи мушаххаси пӯст буд ва сабаби он халалдор шудани гурдаҳо буд.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/wiki/Ҳормон"