Офаткуш: Тафовут байни таҳрирҳо
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Сатри 1:
[[File:Cropduster spraying pesticides.jpg|thumb|Пашидани офаткушҳо Калифорния]]
'''Офаткушҳо''', '''пестисидҳо''' ({{lang-lat|pestis}} «мараз» + {{lang-lat2|caedo}} «куштан»), '''заҳрхимикатҳо'''
== Таснифоти офаткушҳо ==
Офаткушҳоро вобаста аз он, ки барои маҳви кадом зараррасонҳо истифода мешаванд, ба чунин гурӯҳҳо ҷудо мекунанд:
=== Вобаста ба таъйинот ===
* акарисидҳо (канакуш)
* инсектитсидҳо (ҳашароткуш)
Line 17 ⟶ 16:
Ҳамчунин ба офаткушҳо тааллуқ доранд:
* [[алафкушҳо]] (гербисидҳо)
** дефоллиантҳо (моддаҳои баргрезон)
** десикантҳо (воситаҳои химиявии хушконандаи рустаниҳо)
** ангезандаи рушди рустаниҳо (ауксинҳо, ''гиббереллинҳо'' ва ғайра)
** репеллентҳо (воситаҳои химиявии рафъи кана ва ҳашарот)
** аттрактантҳо (ҳашаротҷалбкунанда бо мақсади минбаъд маҳв намудан)
** хемостери лянтҳо (моддаҳои химиявие, ки ҳашаротро бе насл мекунанд)
=== Вобаста ба таркиби кимиёӣ ===
* органикӣ
* ғайриорганикӣ.
Аксари онҳо моддаҳои органикӣ буда, бо роҳи синтез ҳосил мешаванд. Махсусан пестисидҳои хлорорганикӣ ва фосфорорганикӣ, ҳосилан пайвастҳои кислотаи карбаминат аҳамияти калони иқтисодӣ доранд. Аз пестисдҳои ғайриорганикӣ махсусан пайвастҳои мис, сулфур ва ғайра муҳиманд. Пестисидҳо асоси муҳофизати химиявии рустанӣ ва дар айни замон яке аз
=== Вобаста ба суръати вайроншавӣ ===
Пестисидҳо вобаста ба суръати вайроншавӣ дар хок ба 6 гурӯҳ тақсим мешаванд:
# мӯҳлати таҷзия бештар аз 18 моҳ (препаратҳои хлорорганикӣ, пайвастҳои селен);
# қариб 18 мох (гербитсидҳои триазинӣ, никлорам, диурон ва ғайра;
# қариб 12 моҳ (ҳосилаҳои кислотаи галоидбензоат ва баъзе амиддо);
# то 6 моҳ (нитрилҳои кислота, трефлаи, нитрофенолҳо ва ғайра);
# то 3 моҳ (ҳосилаи кислотаҳои арилкарбаминату алкилкарбаминат ва ғайра);
# камтар аз 3 моҳ (пайвастҳои органикии фосфор ва ғайра).
Дар хоҷагии қишлоқ бештар пестисидҳоеро истифода мебаранд, ки таъсирашон ба давраи нашъунамои рустанӣ рост меояд.
Line 52 ⟶ 50:
* камтаъсир.
Ин таснифот шартист, зеро заҳрнокии пестисидҳо барои одаму ҳайвонот ба бисёр омилҳои дигар вобаста аст. Механизми таъсири пестисидҳо ниҳоят гуногун буда, то ҳол пурра омӯхта нашудааст, Ба 1 га замин вобаста ба хусусиятҳои пестисидҳо 0,2—40 кг (бештар 0,5—2 кг) пестисидҳо мепошанд. Пестисидҳоро одатан дар намуди хока, моеъ ё бур истифода мебаранд.
== Тарзи корбурд ==
Ба зироати хоҷагии қишлоқ пестисидҳоро бо ёрии мошину самолётҳо мепошанд. Ҳангоми нодуруст ва баразиёд пошидани пестисидҳо рустанӣ ва гули он осеб мебинад ва ҳосил хеле кам мешавад. Истифодаи муттасили пестисидҳо боиси ифлосии растанӣ, бӯи бад ва таъми нохуш, инчунин сабаби дар сатҳи замин ғун шудани моддаҳои заҳрдори барои одаму ҳайвонот хавфнок мегардад. Махсусан ба биосенозҳо таъсири бад мерасонанд. Ҳангоми истифодаи пестисидҳои баландтаъсир (махсусан инсектисидҳо, акарисидҳо) бисёр вақт бандпойҳои паразит ва дарранда нобуд мегарданд ва дар натиҷа хурӯҷи ҳашаротҳои зараррасон ба амал меояд.
== Қоидаҳои муҳофизат аз офаткушҳо ==
Line 64 ⟶ 62:
== Адабиёт ==
▲* Руднев Д. Ф, Кононова Н. Э. Природа и ядохимикаты, М., 1971;
▲* Мельников Н. Н.. Химия и технология пестицидов. М., 1974;
* Справочник по пестицидам. Гигиена применения и токсикология, Киев, 1974.
|