Жан-Жак Ампер
Жан-Жак Ампер (фр. Jean-Jacques Ampère; 12 август 1800, Лион — 27 марти 1864, По) — филолог, адабиётшиноси франсавӣ, узви Академияи Фаронса (1846).
| фр. Jean-Jacques Ampère | |
 | |
| Таърихи таваллуд | 12 август 1800[1][2][3][…] |
| Зодгоҳ | |
| Таърихи даргузашт | 27 март 1864[4][3][5][…] (63 сол) |
| Маҳалли даргузашт | |
| Кишвар | |
| Имзо |
 |
 Гуфтовардҳо дар Викигуфтовард | |
 Осор дар Викитека | |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома
вироишПисари физик ва математики маъруф Андре-Мари Ампер. Донандаи якчанд забони дунё.
Асарҳои ӯ «Таърихи адабиёти Франсия то қарни XII» (1839), «Мадхали таърихи адабиёти франсавии асрҳои миёна» (1840), «Юнон, Рум ва Данте» (1848) ва ғ. байни мутахассисони адабиёти асрҳои миёнаи Аврупо маъруфанд.
Жан-Жак Ампер донандаи хуби ҳамосаҳои қаҳрамонии адабиёти Шарқу Ғарб буд. Оид ба тамаддуни халқҳои Машриқзамин рисолаҳо дорад, ки дар китоби «Илм ва адабиёт дар Шарқ» (1865) фароҳам омадаанд.
Тарҷумаи «Шоҳнома»
вироишДар рисолае оид ба нашри ҷилдҳои аввали тарҷумаи франсавии «Шоҳнома», ки шарқшиноси франсавӣ Жул Мол анҷом дода буд, баҳс оростааст. Жан-Жак Ампер ба «Шоҳнома» аз дидгоҳи эстетикаи романтизм баҳо додааст. Дар адабиётшиносии франсавӣ Жан-Жак Ампер нахустин касест, ки ғояи муборизаи некӣ ва бадиро дар «Шоҳнома» пай бурда, гуфтааст, ки «муборизаи байни некию бадӣ, ки асоси теологияи Зардушт аст, асоси достони Фирдавсиро ташкил медиҳад». Дар адабиёти ҷаҳон достонҳои ҳамосӣ бисёранд, вале ба гуфтаи Жан-Жак Ампер «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ «беҳтарин достони миллист». Дар бобҳои дигари рисолааш Жан-Жак Ампер «Шоҳнома»-ро бо ҳамосаҳои дигари адабиёти ҷаҳон муқоиса кардааст. Асари Жан-Жак Ампер оид ба «Шоҳнома» ба забонҳои кишварҳои Аврупо, аз ҷумла русӣ тарҷума шудааст.
Дар рисолае оид ба нашри ҷилдҳои аввали тарҷумаи франсавии «Шоҳнома», ки шарқшиноси франсавӣ Жул Мол анҷом дода буд, баҳс оростааст. Жан-Жак Ампер ба «Шоҳнома» аз дидгоҳи эстетикаи романтизм баҳо додааст. Дар адабиётшиносии франсавӣ Жан-Жак Ампер нахустин касест, ки ғояи муборизаи некӣ ва бадиро дар «Шоҳнома» пай бурда, гуфтааст, ки «муборизаи байни некию бадӣ, ки асоси теологияи Зардушт аст, асоси достони Фирдавсиро ташкил медиҳад». Дар адабиёти ҷаҳон достонҳои ҳамосӣ бисёранд, вале ба гуфтаи Жан-Жак Ампер «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ «беҳтарин достони миллист». Дар бобҳои дигари рисолааш Жан-Жак Ампер «Шоҳнома»-ро бо ҳамосаҳои дигари адабиёти ҷаҳон муқоиса кардааст. Асари Жан-Жак Ампер оид ба «Шоҳнома» ба забонҳои кишварҳои Аврупо, аз ҷумла русӣ тарҷума шудааст.
Осор
вироиш- De l’histoire de la poésie (1830) ;
- De la littérature française dans ses rapports avec les littératures étrangères au moyen âge (1833) ;
- Littérature et voyages : Allemagne et Scandinavie (1833) ;
- Histoire littéraire de la France avant le XIIe siècle (3 volumes) (1839) ;
- Histoire de la littérature au moyen âge. De la formation de la langue française (3 volumes) (1841) ;
- Ballanche (1849) ;
- La Grèce, Rome et Dante : études littéraires d’après nature (1848) ;
- Littérature, voyages et poésies (2 volumes) (1848) ;
- L’histoire romaine à Rome (4 volumes) (1856) ;
- César, scènes historiques (1859) ;
- Promenade en Amérique (2 volumes) (1860) ;
- La science et les lettres en Orient (1865) ;
- Mélanges d’histoire et de littérature (2 volumes) (1867) ;
- L’Empire romain à Rome (2 volumes) (1867) ;
- Voyage en Égypte et en Nubie (1868) ;
- Christian ou l’année romaine (1887).
Эзоҳ
вироиш- ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ база данных Léonore (фр.) — ministère de la Culture.
- ↑ 3.0 3.1 Store norske leksikon (бук.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ 4.0 4.1 различные авторы Энциклопедический словарь (рус.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.
- ↑ Pinson G., Thérenty M. Médias 19 (фр.) — 2011. — ISSN 1927-0178
- ↑ 6.0 6.1 https://www.accademiadellescienze.it/accademia/soci/jean-jacques-ampere (итол.)
- ↑ Académie française (фр.)
- ↑ Annuaire prosopographique : la France savante / зери таҳрири B. Delmas, R. Mathis — 2009.
- ↑ RKDartists (нидерл.)
Сарчашма
вироиш- А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.