Занҷабили обӣ

Занҷабили обӣ (лот. Polygonum hydropiper ), (русӣ: Перец водяной) — рустании доруворӣ. Дар илми тиб истифода бурда мешавад.

Занҷабили обӣ
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Persicaria. Гуна: Занҷабили обӣ
Номи байнулмилалии илмӣ
Persicaria hydropiper (L.) Delarbre, 1800
Мутародифот
Polygonum hydropiper L.basionym Persicaria hydropiper (L.) Opiz Persicaria hydropiper (L.) Spach Persicaria urens Garsault nom. inval. Persicaria vernalis Nakai Polygonum schinzii J.Schust.
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   518732 NCBI   46901 EOL   586677 GRIN   t:400981 IPNI   77069479-1 TPL   kew-2572559

Тавсиф ва сифат

Занҷабили обӣ — рустании яксола буда, баландиаш 20-70 см бо таъми тезӣ мебошад. Пояаш — ростистодаи сабз буда, дар тирамоҳ сурх мешавад. Баргҳояш — ҷойгиршавиашон пайдарҳам, дарозрӯяи борик, дарозиашон 3-10 см ва пањниаш 0,4-1,7 см мешавад. Гулҳояш — майдаи нишаста буда, дар нӯгҳои навда ҷорӯбакҳои гандумшаклро ташкил медиҳанд, ки дарозиашон 1-12 см буда, рангашон сафед ва ё сафеди сурхчатоб мебошанд. Меваҳояш — донакҳои сиёҳи тухмшакли рангашон малла ё ҷигарии торик бо дарозии 2-3,5 мм мебошад. Вазни 1000 дона тухмӣ 1,5-3,02г. мебошад.

Макон

Занҷабили обӣ дар бехи ҷӯйборҳо мерӯяд. Гулкуниаш аз моҳи июн то сентябр мегузарад.

Хосиятҳои доруӣ

Занҷабили обӣ аз даври қадим ҳамчун доруворӣ маълум мебошад. Дар Рум ва Юнони қадим занҷабили обиро ҳамчун дорувории захмтозакун ва варамро нест мекардагӣ истифода мебурданд. Инчунин занҷабили обиро ҳамчун хунманъкун ва зидди дарунронӣ истифода мебурданд. Дар тибби халқи тоҷик занҷабили обиро зидди касалии бавосир (геморой) истифода мебаранд. Қиммаи нав кардаи аз баргҳои занҷабили обиро ба захмҳо мемоланд. Дар тибби илмӣ алафи занҷабили обиро дар намуди ширеши обӣ (водный настой) (20: 200) бо 1 қошуқи ошӣ 3 бор дар як рӯз ҳамчун хунманъкун дар вақти хунравии бачадон истифода мебаранд. Занҷабили обӣ ба таркиби шамҳои зидди геморой «анастезол» ва «анузол» дохил мебошад. Қисмҳои болоии занҷабили обӣ дар таркиби худ чунин моддаҳоро доранд:

• флавонидҳо 2-2,5 %, ки аз онҳо чунин моддаҳо тасдиқ шуданд:
• рутин, кверцибрин, гиперозид, рамнезин, кемпферол ва ғайра. 21
• Ба ғайр аз флавонидҳо дар таркиби занҷабили обӣ чунин моддаҳо

ҳастанд:

• моддаҳои дубилӣ — 3-8 %;
• қатронҳо — 3-4,5 %;
• гликозидњо — 0,10-0,16 %:
• равғанҳои эфирӣ — бо миқдори на чандон калон;
• кислатаҳои органикї;
• витаминҳо — К; Е; Д — 42,3 мг;
• каротин ва ғайра.

Сарчашма

• Сатторов Ҷ.С. Растаниҳои доруворӣ. Курси мухтасари лексия аз фанни «Растаниҳои доруворӣ». — Душанбе, 2007