Кадусиён — қабилаи бостонии эроние, ки дар кӯҳҳои ҷануби ғарбии баҳри Ҳазар, дар сарҳади Атропатена (дар минтақаи Озарбойҷон ва Гилони Эрони имрӯза) сукунат дошт.[1]

Пайдоиши

вироиш

Дар замонҳои қадим дар шимолу ғарби Эрони ҳозира ва як қисми сарзаминҳои Озарбойҷон халқе зиндагӣ мекард, ки онҳоро кадусӣ меномиданд. Муҳаққиқон то ҳол дар мавриди тааллуқ доштани ин қабилаҳо ба эрониён ё гурӯҳҳои дигари қабилаҳо ба як тавофуқ расида наметавонанд. Бо вуҷуди ин, дар бораи худи кадусия маълумоти зиёде мавҷуд нест. Ба гуфтаи муаррихон, кадусиҳо ҷамъияти асосии Гилон, яке аз минтақаҳои Эрон буда, дар Озарбойҷони Эрон низ зиндагӣ мекарданд. Аксари таърихшиносон аз қабили: Пигулевская Н. В[2]., Бернштам А. Н[3]., Маркварт Й[4]., Фрай Р. Н[5]., Харматта Я[6]., Кляшторный С. Г[7]., Еремян С. Т[8]., Минорский В. Ф[9]., кадусиёнро (кадисенҳоро) ба эфталитҳо нисбат медиҳанд, ки муаррихони аврупоӣонҳоро Ҳунҳои Сафед номидаанд. Дар навбати худ, эфталитҳо, ки кадусиҳо бо онҳо шинос мешаванд, яке аз қабилаҳои массагетҳо буданд. Массагетхо бошад, танхо як кабилаи скифхо буданд. Струве В.В. Массагетхоро сакхо меномиданд. Ва Афросиёб ҳокими Туронҳо – сакҳои бодиянишин ва  эронизабон буд. Эрнст Гертсфелд ӯро бо подшоҳи кадусиҳо Парсонд муайян карда шуд.[10]

  1. Rüdiger Schmitt, "Cadusii" in Encyclopedia Iranica
  2. Нина Викторовна Пигулевская. Сирийские источники по истории народов СССР. — Москва: Изд-во Академии наук СССР, 1941. — С. 48. — 170 с.
  3. Бернштам А. Н. Очерк истории гуннов / ред. М.М. Дьяконов. — Москва: Изд-во Ленинградского гос. университета, 1951. — С. 184. — 254 с.
  4. Joseph Markwart. Eranshahr. — Berlin, 1901. — С. 78.
  5. Richard Nelson Frye. The History of Ancient Iran. — C.H.Beck, 1984. — С. 348. — 441 с. — ISBN 978-3-406-09397-5.
  6. Харматта Янош. Chionitae, Euseni, Gelani // Acta Antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae. Том 31. — Будапешт: Akadémiai Kiadó, 1988. — С. 46-50. — 446 с.
  7. Кляшторный С.Г. "Дорога Страбона" как часть Великого Шелкового пути: материалы Международной конференции, Баку, 28-29 ноября 2008 г.. — Самарканд: Междунар. ин-т центральноазиатских исслед,, 2009. — С. 131. — 147 с. — ISBN 978-9943-357-04-4.
  8. Еремян С. Т. Армения по "Ашхарацуйцу". — 1963.
  9. V. Minorsky, C. E. Bosworth. Hudud al-'Alam 'The Regions of the World' - A Persian Geography 372 A.H. (982 AD). — Gibb Memorial Trust, 2015. — С. XXVIII.. — 596 с. — ISBN 978-1-909724-75-4.
  10. Władysław Dulęba. The Cyrus Legend in the Šāhnāme. — Enigma Press, 1995. — С. 63, 80. — 116 с. — ISBN 978-83-86110-19-3.