Каманд
Каманд, таноб, ресмон, арғамчин — банд ва дом барои зинда гирифтани сайд (дар шикор) ё душман (дар ҷанг).
Аз таноб ё чарм сохта мешавад ва нӯгаш ҳалқа давак дорад. Камандандоз камандро ба сӯи шахс ё ҷонвари гурезпо партофта, ҳалқаро ба даври баданаш меандозад ва ба тарафи худ кашида, танг мекунад. Ҷондори гирифтор аз ҳаракат бозмонда, ба асорат меафтад. Камандро дар ҷангҳои қадим барои асир гирифтани душман ва дар шикор истифода мебурданд.
Ҳангоми муҳосираи шаҳру қалъаҳо ба нӯги Каманд чангаки филиззӣ ва чанд шохаро насб карда, онро ба самти кунгураву девори қалъаҳо мепартофтанд ва тавассути он худро ба боло мерасонданд. Баъзан дармуҳосира будагон низ барои аз девори қалъаҳо поин омадан ин усулро истифода мебурданд. Ҳоло камандро барои зинда гирифтани ҳайвонот - асп, гавазн ва амсоли ин истифода мебаранд. Камандандозӣ тамрину таҷрибаи бисёрро талаб мекунад ва ковбойҳои амрикоӣ дар истифодаи он маҳорат доранд. Каманд дар адабиёти классикӣ, бахусус дар «Шоҳнома», зиёд вомехӯрад:
|
Ҳаме тохт Суҳроб чун пили маст,
Каманде ба бозу камоне ба даст. |
|
Маҷозан ба маънои хами зулф ва гесу истифода шудааст:
|
|
Гар бипечам дар каманди зулфи ту,
Чун каманд аз шарми рух печон машав. |
|
Ба маънии воҳиди ченаки дарозӣ ё саъю кӯшиши бе фоида кардан низ истифода шудааст:
|
|
Дарозову паҳнои он даҳ каманд,
Ба гирд андараш тоқҳои баланд. |
|
Эзоҳ вироиш
Адабиёт вироиш
- Каманд // Исҳоқ — Кашиш. — Д. : СИЭМТ, 2020. — С. 320. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 9). — ISBN 978-99975-68-17-5.