Кароматуллоҳи Мирзо

Кароматуллоҳи Мирзо — нависанда, Нависандаи халқии Тоҷикистон, дорандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ, узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон (1982)

Кароматуллоҳи Мирзо
Кароматулло Мирзоев
Таърихи таваллуд:	25 апрел 1942(1942-04-25) (82 сол)
Зодгоҳ:	ноҳияи Рӯдакӣ
Шаҳрвандӣ:	Тоҷикистон, Иттиҳоди Шӯравӣ
Навъи фаъолият:	нависанда, узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон
Солҳои эҷод:	1965 — то ҳол
Самт:	воқеъият (реализм)
Жанр:	ҳикоя, қисса, роман
Забони осор:	забони тоҷикӣ
Ҷоизаҳо:	Нависандаи халқии Тоҷикистон; Корманди шоистаи маданияти Тоҷикистон; Аълочии маорифи Тоҷикистон.

Зиндагинома

Кароматуллоҳи Мирзо 25 апрели соли 1942 дар деҳаи Нилкони ҷамоати деҳоти Роҳатии ноҳияи Ленин (ҳозира ноҳияи Рӯдакӣ) дар хонадони мударрис Мирзои Мирҳайдар ба дунё омадааст. Модараш мактабдор буда, ба духтарони деҳа савод меомӯзондааст. Соли 1963 факултаи таъриху филологияи Донишкадаи давлатии омӯзгории Душанбе ба номи Т. Г. Шевченкоро хатм кардааст. Сипас муаллими мактаб, ходими адабии рӯзномаи «Пионери Тоҷикистон» («Анбоз»), мудири шуъбаи рӯзномаи «Комсомоли Тоҷикистон» («Ҷавонони Тоҷикистон»), мудири шуъбаи адабиёт ва санъати рӯзномаи «Тоҷикистони Советӣ» («Ҷумҳурият»), мудири шуъбаи адабиёти бадеии нашриёти «Маориф» («Маориф ва фарҳанг»), сармуҳаррир ва директори нашриёти «Адиб» (1990—2004) будааст. Аз соли 2007 якчанд сол сармуҳаррири ҳафтаномаи «Адабиёт ва санъат» бар зимма дошт. Соли 2004 мудири шуъбаи иттилоотию таҳлилии Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Раёсат ва раиси Шӯрои насри Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон ва узви чандин кумитаю созмону комиссияҳои бонуфузи ҷумҳуриявист. Аз соли 1982 узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон аст.

Эҷодиёт

Аз ибтидои солҳои шастуми асри гузашта рӯ ба таълифи насри бадеӣ овардааст. Нахустин ҳикояи ӯ «Айб аз худатон, додар!» соли 1965 дар рӯзномаи «Маориф ва маданият» ва китоби аввалинаш — қиссаи «Ситораи умед» соли 1980 дар нашриёти «Ирфон» ба табъ расидаанд. Маҷмӯаи ҳикоя, очерк ва қиссаҳояш «Маоши аввал» (1982), «Шабе дар Кабудҷар» (1984), «Дарди ишқ» (1986), «Суруди муҳаббат» (1988), «Дар орзуи падар» (1989), «Нишони зиндагӣ» (1993), «Ситораҳои паси абр» (2005), «Ҷилои ситораҳо» (2012), романҳои «Дар орзуи падар» (иборат аз се қисмат, 2010), «Марги бегуноҳ» (2012), «Ду ҳикоя» 2013), «Деҳаро хоб мебинам» (2014) пасиҳам рӯи чоп омада, мақоми ӯро дар адабиёти тоҷик шоиста гардонидаанд. Асарҳои нависанда бо забони суфтаю фасеҳи тоҷикӣ ба қалам омада, хислатҳои неку бади ҳамзамонони моро воқеънигарона ба риштаи тасвир кашидаанд ва муаллифашонро ба ҳайси яке аз шогирдони муваффақи мактаби нигорандагии Устод Садриддин Айнӣ ва давомдиҳандаи кори Сотим Улуғзодаю Ҷалол Икромию Фазлиддин Муҳаммадиев ва дигар устодони насри муосири тоҷик шуҳратёр намудаанд. Радиои ҷумҳурӣ дар асоси қиссаи «Дарди ишқ» ва қисмати аввали романи «Дар орзуи падар» радиотеатр офаридааст, ки писанди ҳамагонанд.

Аз дар даврони шӯравӣ Киностудияи «Тоҷикфилм» аввалин бор ба забони тоҷикӣ аз рӯи қиссаи «Дарди ишқ» филми ҳамноме ба навор гирифтааст, ки то имрӯз ҷолиби диққати тамошобинонанд. Дар заминаи романи сегонаи «Дар орзуи падар» иборат аз 23 қисмат сериали ҳамноме танзим гардидааст, ки на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар Эрону Афғонистон, маъруфияту маҳбубияти хоссае пайдо кардааст. Вобаста ба мавзӯи романи «Марги бегуноҳ», қиссаи «Нишони зиндагӣ» силсилафилм ва ҳикояи «Меҳри модар» филм омода ва пешкаши умум гардидааст. Муаллифи филмномаҳо ва радиотеатрҳои дар заминаи асарҳои нависанда таҳиягардида Шоири халқии Тоҷикистон Гулназар Келдист, ки бо эҷодиёти адиб хуб ошноӣ ва бо ӯ ҳамкорӣ дорад. Китоби қиссаҳои «Дарди ишқ»-аш таҳти унвони «Муки любви» соли 1989 дар Маскав (ба забони русӣ), романи «Дар орзуи падар» соли 2002 дар Ҷумҳурии Исломии Эрон интишор ёфтаанд. Осори гуногунаш дар 20 маҷмӯаи дастҷамъӣ ба чоп расидаанд. Асарҳои алоҳидаи ӯ, ҳамчунин, ба забонҳои инглисӣ, чехӣ (тарҷумон Иржи Бечка), туркманӣ, ӯзбекӣ ва ғ. тарҷума ва чоп шудаанд.

Ҷоизаҳо

• Нависандаи халқии Тоҷикистон;
• Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ;
• Ҷоизаи адабии ба номи Л. Н. Толстой;
• Корманди шоистаи маданияти Тоҷикистон;
• Ордени «Шараф»;
• Аълочии маорифи халқи Тоҷикистон.