Ноҳияи Рӯдакӣ
| Ноҳияи Рӯдакӣ | |
|---|---|
| |
| Донистаниҳо | |
| Кишвар : |  Тоҷикистон 
|
| Вилоят : | Ноҳияҳои тобеи Ҷумҳурӣ |
| Марказ: | шаҳраки Сомониён |
| Замони таъсис : | 27 октябри 1932 |
| Раиси ноҳия: | Ҳикматуллозода Абдуғаффор (аз 2023)[1] |
| Ҷуғрофиёи табиъӣ | |
| Паҳноварӣ : | 1800 км² |
| Шумораи шаҳракҳо : | 3 |
| Шумораи ҷамоатҳо : | 13 |
| Мардум | |
| Аҳолӣ (2022) : | 387,2 ҳаз. кас[2] |
| Забони расмӣ : | тоҷикӣ |
| Забонҳои гуфторӣ : | тоҷикӣ ва ӯзбекӣ |
| Мазҳаб : | ҳанафӣ |
| Нишониҳо | |
| Сарвожа : | RU |
| ISO-намоя : | TJ.RR.RU |
| Пешшумора : | +992 3137 |
| Нишонии почта : | 734060 |
| Замон : | UTC+5 |
| Вебгоҳ : | .tj |
| Шумораи мошинҳо : | 07ТJ |
Ноҳияи Рӯдакӣ (форсӣ: ناحیۀ رودکی) — ноҳия, дар водии Ҳисор ҷой дорад.
Аҳолӣ — 387 200 нафар (2022). Маркази ин ноҳия шаҳраки Сомониён аст, ки 17 км ҷанубтар аз шаҳри Душанбе (вокзали роҳи оҳан) ҷойгир аст.
Таърих Вироиш
Ин ноҳия 17 сентябри 1927 бо номи ноҳияи Лоқай-Тоҷик дар ҳайати вилояти Ҳисор таъсис шуда, 21 январи соли 1935 номи ноҳияи Кӯктош дар вилояти Сталинободро гирифт, то ин ки соли 1970 ба ёдбуди 100-умин солгарди зодрӯзи Владимир Ленин ноҳияи Ленин номида шуд.
Бар асоси Қарори № 462 Маҷлиси Миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 21 ноябри соли 2003 ба поси хотири устод Абу Абдуллоҳ Рӯдакӣ ноҳияи Рӯдакӣ номида шуд[3].
Мувофиқи маълумоти омор аз 1 январи соли 2021, ҳамагӣ дар ноҳияи Рӯдакӣ 602 740 нафар зиндагӣ мекунад, шумори хоҷагиҳо 95 872 аст. Аз ин миқдор ба пойтахт 35767 хоҷагӣ бо 218260 нафар аҳолӣ гузаронда шуданд. Ба Душанбе аз қаламрави ҷамоати Россия 9 нуқтаи аҳолинишин, аз Чимтеппа 12, Сарикиштӣ 8 деҳа ба пуррагӣ ва 5-то қисман, Чоряккорон 2 деҳа пурра ва 6 деҳа қисман, Гулистон 5 деҳа пурра ва 1 деҳа қисман, Чортеппа 2 деҳа пурра ва 2 деҳа қисман, аз шаҳраки Навобод 2 гектар замин пайваст карда шуданд[4].
Ҷойгоҳ Вироиш
Ноҳияи Рӯдакӣ дар водии Ҳисор ҷой дорад. Дар шимол ва шимолу шарқ бо шаҳру ноҳияҳои Варзоб, Ҳисор, Шаҳринав ва Ваҳдат аз ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, дар шарқ ва ҷануб — бо ноҳияҳои Қубодиён, Дӯстӣ, Хуросон ва Ёвон аз ноҳияҳои вилояти Хатлон ва дар ғарб — бо вилояти Сурхондарёи Ӯзбекистон ҳаммарз аст.
Паҳноварии ноҳияи Рӯдакӣ 1700 км² аст. Аз шимолу шарқи ноҳияи Рӯдакӣ ба ҷанубу ғарби он рӯди Кофарниҳон гузар мекунад, ки ба рӯди Вахш мерезад.
Мардум Вироиш
Бино бар саршумори соли 2010 дар ноҳияи Рӯдакӣ 394,2 ҳаз. тан будааст[5]. Мардуми ноҳияи Рӯдакӣ ба забонҳои тоҷикӣ ва ӯзбекӣ сухан мегӯянд.
| сол | 2010 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022[6] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| шумора (ҳаз. нафар) |
394,2 | ↗411,5 | ↗425,6 | ↗437 | ↗449,6 | ↗472,2 | ↗504,3 | ↗518,2 | ↘377,8 | ↗387,2 |
Бино бар гузаштани қисми заминҳои ноҳия ба тобеияти шаҳри Душанбе дар соли 2020, аҳолии ноҳия дар соли 2021 қариб 30% камтар шуд.
Бахшҳои идорӣ Вироиш
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Рӯдакӣ 3 шаҳрак — Сомониён, Навобод, Мирзо Турсунзода ва 13 ҷамоат дорад[7]:
| Ҷамоатҳои ноҳияи Рӯдакӣ | ||||||||||
| Ҷамоат | Аҳолӣ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Сомониён, шаҳрак | 25 200 | |||||||||
| Навобод, шаҳрак | 10 200 | |||||||||
| Мирзо Турсунзода, шаҳрак | 7 900 | |||||||||
| Гулистон | 31 680 | |||||||||
| Зайнабобод | 36 716 | |||||||||
| Қиблаӣ | 10 612 | |||||||||
| Лоҳур | 15 424 | |||||||||
| Роҳатӣ | 26 976 | |||||||||
| Русия | 22 162 | |||||||||
| Сарикиштӣ | 26 584 | |||||||||
| Султонобод | 13 180 | |||||||||
| Чимтеппа | 26 342 | |||||||||
| Чоргултеппа | 25 392 | |||||||||
| Чортеппа | 25 400 | |||||||||
| Чоряккорон | 20 657 | |||||||||
| Эсанбой | 15 920 | |||||||||
Ҳукумат Вироиш
Сарвари ноҳияи Рӯдакӣ Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Рӯдакӣ — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Рӯдакӣ ба муддати 5 сол интихоб мешавад.
Одамони ифтихории ноҳия Вироиш
- Кароматулло Қурбонов (1961−1992) — мусиқидон композитор ва овозхони шинохташуда. — солисти гуруҳи эстрадии овозадори «Гулшан»[8]. Ба поси хотираи овозхон дар маркази шаҳраки Сомониён тандиси овозхон гузошта шудааст. [9].
- Абдураҳим Раҳимов (05.01.1952—08.09.2001) — вазири Фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон аз январи соли 2001 то 08.09.2011.
Эзоҳ Вироиш
- ↑ Указы Президента Республики Таджикистан | НИАТ "Ховар" (ru-RU). 11 январи 2023 санҷида шуд.
- ↑ Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. ШУМОРАИ АҲОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ТО 1 ЯНВАРИ СОЛИ 2022. 14 ноябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 октябри 2022.
- ↑ http://www.tajik-gateway.org/index.phtml?id=3638&lang=ru
- ↑ Рӯдакӣ ба Душанбе меояд | ТҶ “Маркази мустақил оид ба ҳифзи ҳуқуқи инсон”. ichrptj.org. 3 май 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 октябри 2022.
- ↑ |Шумора ва ҷойгиршавии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷилди I (нашри расмӣ) - Душанбе: "Ирфон", 2012, - с.26. 18 феврали 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 сентябри 2016.
- ↑ Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. ШУМОРАИ АЊОЛИИ ЉУМЊУРИИ ТОЉИКИСТОН ТО 1 ЯНВАРИ СОЛИ 2022. 14 ноябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 октябри 2022.
- ↑ List of Jamoats. UN Coordination, Tajikistan. 23 май 2010 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 феврали 2012.
- ↑ ВИА «Гулшан» — Музыка 70-80-х(рус.). abrgen.ru(пайванди дастнорас — таърих). 25 октябри 2019 санҷида шуд.
- ↑ Талант убить не удалось. Памяти Кароматулло Курбанова | Новости Таджикистана ASIA-Plus(рус.). news.tj(пайванди дастнорас — таърих). 25 октябри 2019 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 май 2018.