Kholov.91

МАТЕРИАЛХОИ АРХЕОЛОГИИ АСРИ АВВАЛИ ОХАН

МАТЕРИАЛХОИ АРХЕОЛОГИИ АСРИ АВВАЛИ ОХАН

Материал[ои археологb бо rиѐси баъзе мадрак[ои забонb ва [амчунин сар-чашма[ои хаттии rадим, ки ба давра[ои баъдтар тааллуr доранд, манзараи [аѐти xамъиятии Осиѐи Миѐнаи охири [азораи II – ибтидои [азораи I пеш аз милодро равшан месозанд. Дар ибтидои [азораи I пеш аз милод сокинони Осиѐи Миѐна аз маъдан ис-те[сол кардани о[анро ѐд гирифта буданд. Ф.Энгелс а[амияти о[анро дар таърихи xамъияти инсонb муайян намуда, навиштааст: «О[ан аз тамоми ашѐи хоме, ки дар таърих роли револютсионb бозидааст, охирин ва му[имтарин, то худи пайдо шу-дани картошка навтарин навъи ашѐи хом буда, ба одам хидмат мекардагb шуд. О[ан барои дар майдон[ои васеъ ривоx додани зироат ва ба маrсади киштукор тоза кардани беша[ои па[новар имконият фаро[ам овард; вай ба дасти [унарманд чунон асбоби сахт ва тезе дод, ки [еx як санг ва [еx як металли то он замон маълум ба вай муrобил истода наметавонист. {амаи ин[о якбора муяссар нашуда-анд; аввалин о[ани [осилкардашуда бисѐр ваrт[о аз биринxb [ам мулоимтар буд» 1 . Шиносоb бо усули аз маъдан исте[сол намудани биринxb ба инсон дар бобати бо протсесси металлургb ба даст овардани о[ан ѐрb расонд. О[ан дар кeра[ои дошb, ки [арорати он то 1300–1400° мерасид, гудохта мешуд. М.С. Андреев дар сол[ои бистуми асри ХХ [амин гуна кeра[оро, ки [анeз мавриди истифода бу-данд, дар водии Ванx пайдо карда буд 2 . Барои инсони ибтидоb ба моддаи сахти ѐзанда мубаддал гардидани як порча санги бешакл, яъне маъдан мeъxизаосо ва пурасрор менамуд. Ин боиси пайдоиши э[тироми махсус нисбат ба о[ангару фулузсозон ва [ар гуна биму [ароси хур о-фотпарастона гардид. Дар миѐни бисѐр халr[о ин навъ муносибат то ваrт[ои охир давом карда омадаааст. Чунончи, аз xумла дар баъзе район[ои Помир о[ангарон одами хеле мe[тарам ва корхонаи он[о xои муrаддас дониста мешуд, мардум ба он[о саxда мекарданд ва пас аз xамъоварии [осил дар о[ангархона маросими rур-бонb барпо мегардид. Дар баробари ин аз рeи дигар эътиrод[ои динb о[ангарон фиристода[ои шайтон ва иблис [исоб меѐфтанд ва дар истифодаи о[ан мамони-ат[ои гуногун гузошта мешуданд, ки ин асари [амон тарсу ва[ми хурофии одамон аз фулузот буд 3