Кӯфа
Ал-Куфа ё Куфа (ар. الكوفة) — шаҳрест дар маркази Ироқ, дар соҳили дарёи Фурот, дар 170 км ҷануби Бағдод. Кӯфа ҳамчун яке аз аввалин шаҳрҳои арабӣ дар Байнанаҳрайн нақши истисноӣ дар таърихи ислом дошт. То соли 2003, аҳолии он 110,000 нафарро ташкил медиҳад. Ин яке аз чаҳор шаҳрҳои Ироқ дар баробари Сомаро, Карбало ва Наҷаф барои шиъаҳо муқаддас аст.
| Шаҳр | |
| ар. الكوفة | |
 | |
| 32°02′ с. ш. 44°24′ в. д.HGЯO | |
| Кишвар |
 [[|]] |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Баландии марказ | 30 м |
| Аҳолӣ | |
| Аҳолӣ | |
|
|
|
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Ҳикоя вироиш
Кӯфа ҳамчун урдугоҳи низомӣ дар макони шаҳраки ашӯрии Акола дар ҷануби шаҳри лаҳмидии Ҳиро дар соли 637 аз ҷониби Саъд ибни Абуваққос, саҳобаи паёмбар Муҳаммад (с) таъсис ёфтааст. Ӯ то соли 642 ҳокими Куфа буд, ки халифа Умар ибни Хаттоб бо дархости мардуми Куфа ба ҷои ӯ ёрони дигари паёмбар Муғира ибни Шуъбаро таъин кард. Соли 645 халифа Усмон ибни Аффон Валид ибни Уқбаро ҳокими Куфа ва соли 650 Саид ибни Аъсро ҳоким таъин кард. Соли 654 Саид аз ҷониби мардуми шаҳр сарнагун карда шуд ва Абумӯсо ал-Ашъарӣ, дигар саҳобаи паёмбар, ҳокими нав интихоб шуд.
Муноқишаи байни халифа Усмон ва Абумӯсо боиси бархӯрди сокинони Куфа ва сулолаи Уммавиён гардид. Пас аз кушта шудани Усмон куфиён аз халифаи нав Алӣ ибни Абутолиб пуштибонӣ карданд, ки дар соли 656 Караза ибни Кабаъро ба ҷои Абумӯсо ҳоким таъин кард. Пеш аз ҷанг бо Муовия ибни Абусуфён Алӣ пойтахти худро ба Куфа кучонд. Куфа то вафоташ дар соли 661 ба Алӣ содиқ монд.
Муовия ҳокимиятро ба дасти худ гирифта, боз Муғираро амири Куфа таъин кард. Дар соли 670 Муғира аз Куфа, ки дар наздикии он вабои бубонӣ авҷ гирифта буд, фирор кард ва Муовия Зиёд ибни Аби Суфёнро ҳоким таъин кард. Амалиёти Зиёд боиси шӯриши тарафдорони Алӣ гардид, ки дар Куфа боқӣ монда буданд.
Солхои 701-702 шаҳрро аскарони Абдурраҳмон ибни Муҳаммад ишғол карданд .
Адабиёт вироиш
- Большаков О.Г. Таърихи хилофат. 2. Давраи истилоњои бузург (633-656) . Москва: Адабиёти Шарқ, 1993.
- Большаков О.Г. Таърихи хилофат. Т. 3. Байни ду љанги шањрвандї (656-696) . Москва: Адабиёти Шарқ, 1998.