Википедиа

Малакаҳои асри 21

Малакаҳои асри 21 малакаҳо, қобилиятҳо ва майлҳои омӯзиширо дар бар мегиранд, ки барои муваффақият дар ҷомеаи асри 21 ва ҷойҳои корӣ аз ҷониби омӯзгорон, пешвоёни тиҷорат, олимон ва муассисаҳои давлатӣ заруранд.

Ин як қисми ҳаракати афзояндаи байналмилалӣ мебошад, ки ба малакаҳое, ки барои донишҷӯён дар омодагӣ ба муваффақият дар ҷомеаи зудтағйирёбандаи рақамӣ заруранд, тамаркуз мекунад. Аксари ин малакаҳо инчунин бо омӯзиши амиқтар алоқаманданд, ки ба азхудкунии малакаҳо ба монанди тафаккури таҳлилӣ, ҳалли мушкилоти мураккаб ва кори даста асос ёфтааст .

Ин малакаҳо аз малакаҳои академии анъанавӣ бо он фарқ мекунанд, ки онҳо асосан ба дониши мундариҷа асосёфта нестанд. [1] [2] [3] [4]

Дар давоми даҳсолаҳои охири асри 20 ва то асри 21, ҷомеа суръати тези тағйирот дар иқтисодиёт ва технологияро паси сар кард. Таъсири он ба ҷои кор ва аз ин рӯ ба талабот ба системаи таълимӣ, ки донишҷӯёнро ба қувваи корӣ омода мекунад, аз чанд ҷиҳат назаррас буд. Шурӯъ аз солҳои 1980-ум, ҳукумат, омӯзгорон ва корфармоёни асосӣ як қатор гузоришҳоро нашр карданд, ки малакаҳо ва стратегияҳои амалӣро муайян мекунанд, то донишҷӯён ва коргаронро ба қонеъ кардани талаботи тағйирёбандаи ҷои кор ва ҷомеа равона кунанд.

Қувваи кории кунунӣ эҳтимоли зиёд дорад, ки соҳаҳои касб ё ҷойҳои корро иваз кунанд. Онҳое, ки дар насли Бэйби Бум бо ҳадафи устуворӣ ба қувваи корӣ дохил шуданд; наслҳои баъдӣ бештар дар бораи дарёфти хушбахтӣ ва қаноатмандӣ дар ҳаёти корӣ ғамхорӣ мекунанд. Коргарони ҷавон дар Амрикои Шимолӣ ҳоло эҳтимол дорад, ки ҷои корро нисбат ба пештара хеле баландтар иваз кунанд, ба ҳисоби миёна ҳар 4,4 сол як маротиба. [5] [6] Бо ин ҳаракати шуғл талабот ба малакаҳои гуногун ба миён меояд, ки ба одамон имкон медиҳанд, ки дар нақшҳои гуногун ё дар соҳаҳои гуногуни касб чандир ва мутобиқ бошанд. [7]

Азбаски иқтисодҳои ғарбӣ аз саноатӣ ба хидматрасонӣ табдил ёфтанд, тиҷорат ва касбҳо нақшҳои хурдтар доранд. [8] Бо вуҷуди ин, малакаҳои мушаххаси сахт ва азхудкунии маҷмӯи маҳоратҳои махсус, бо таваҷҷӯҳ ба саводнокии рақамӣ, дар талабот зиёданд. [1] [2] Малакаҳои одамон, ки муошират, ҳамкорӣ ва идоракунии дигаронро дар бар мегиранд, аҳамияти бештар пайдо мекунанд. [9] Маҳоратҳое, ки ба одамон имкон медиҳанд, ки дар нақшҳои гуногун ё соҳаҳои гуногун чандир ва мутобиқ шаванд, онҳое, ки коркарди иттилоот ва идоракунии одамонро бештар аз коркарди таҷҳизот - дар офис ё корхона дар бар мегиранд, бештар талабот доранд. [10] Инҳо инчунин ҳамчун "малакаҳои амалӣ" ё " малакаҳои нарм " номида мешаванд, [11] аз ҷумла малакаҳои шахсӣ, байнишахсӣ ё ба омӯзиш асосёфта, ба монанди малакаҳои зиндагӣ (рафторҳои ҳалли мушкилот), малакаҳои одамон ва малакаҳои иҷтимоӣ. Маҳоратҳо ба се самти асосӣ гурӯҳбандӣ шудаанд: [12]

  • Малакаҳои омӯзишӣ ва навоварӣ : тафаккури интиқодӣ ва ҳалли мушкилот, муошират ва ҳамкорӣ, эҷодкорӣ ва навоварӣ
  • Малакаҳои саводнокии рақамӣ : саводнокии иттилоотӣ, саводнокии ВАО, Саводнокии технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ (ТИК)
  • Малакаҳои касб ва зиндагӣ : чандирӣ ва мутобиқшавӣ, ташаббус ва худидоракунӣ, ҳамкории иҷтимоӣ ва байнифарҳангӣ, маҳсулнокӣ ва масъулиятшиносӣ

Бисёре аз ин малакаҳо инчунин ҳамчун сифатҳои асосии таҳсилоти пешрафта муайян карда мешаванд, як ҳаракати педагогӣ, ки дар охири асри нуздаҳум оғоз ёфта, дар шаклҳои гуногун то имрӯз идома дорад.

Замина

вироиш

Аз ибтидои солҳои 1980-ум, сохторҳои гуногуни давлатӣ, академӣ, ғайритиҷоратӣ ва корпоративӣ барои муайян кардани малакаҳо ва салоҳиятҳои асосии шахсӣ ва академӣ, ки онҳо барои насли ҳозира ва оянда заруранд, тадқиқоти зиёде анҷом доданд. Муайян ва татбиқи малакаҳои асри 21 дар соҳаи маориф ва ҷойҳои корӣ дар Иёлоти Муттаҳида оғоз ёфт, вале дар Канада, [13] [14] Британияи Кабир, [15] Зеландияи Нав, [16] ва тавассути созмонҳои миллӣ ва байналмилалӣ, ба монанди APEC [17] ва OECD. [18]

Дар соли 1981, вазири маорифи ИМА Комиссияи Миллии Аълочии маорифро таъсис дод, то сифати таҳсил дар Иёлоти Муттаҳидаро тафтиш кунад." [19] Комиссия маърӯзаи худро «Миллате дар хатар: Императив барои ислоҳоти маориф» дар соли 1983 нашр кард. Бозёфти асоси ин буд, ки «ислохоти маориф бояд ба максади таъсиси Чамъияти донишчўён нигаронида шавад». [20] Тавсияҳои гузориш мундариҷа ва малакаҳои таълимро дар бар мегиранд:

Панҷ асоси нав: забони англисӣ, математика, илм, омӯзиши иҷтимоӣ, илми информатикаДигар масъалаҳои барномаи таълимӣ: Рушди маҳорат, сахтгирӣ ва малакаҳои забонҳои хориҷӣ, санъати иҷро, санъати тасвирӣ, омӯзиши касбӣ ва кӯшиши таҳсил дар сатҳи олӣ.Маҳорат ва қобилиятҳо (муттаҳид): [21]

  • шавку хавас ба омузиш
  • фаҳмиши амиқ
  • татбиқи омӯзиш
  • санҷиш, пурсиш, тафаккури интиқодӣ ва мулоҳиза
  • муошират - хуб нависед, самаранок гӯш кунед, оқилона муҳокима кунед, забони хориҷӣ дошта бошед,
  • фарҳангӣ, иҷтимоӣ ва экологӣ - фаҳмиш ва оқибатҳо
  • технология - фаҳмидани компютер ҳамчун дастгоҳи иттилоотӣ, ҳисоббарорӣ ва коммуникатсионӣ ва ҷаҳони компютерҳо, электроника ва технологияҳои ба он алоқаманд.
  • омӯзиши гуногун дар доираи васеъ - санъати тасвирӣ, санъати иҷро ва касбӣ

То оғози асри 21, системаҳои маориф дар саросари ҷаҳон ба омода кардани донишҷӯёни худ барои ҷамъ кардани мундариҷа ва дониш равона карда шуданд. [22] Дар натиҷа, мактабҳо ба таъмини малакаҳои саводнокӣ ва ҳисоббарорӣ ба хонандагони худ таваҷҷӯҳ карданд, зеро ин малакаҳо барои ба даст овардани мундариҷа ва дониш зарур дониста мешуданд. [22] Таҳаввулоти ахир дар технология ва телекоммуникатсия маълумот ва донишро дар асри 21 ҳама ҷо ва ба осонӣ дастрас кардааст. Аз ин рӯ, гарчанде ки малакаҳое чун савод ва ҳисобдорӣ ҳанӯз ҳам муҳим ва заруранд, онҳо дигар кофӣ нестанд. Барои вокуниш ба тағйироти технологӣ, демографӣ ва иҷтимоӣ-иқтисодӣ, системаҳои маориф тағиротро ба донишҷӯёни худ бо як қатор малакаҳое оғоз карданд, ки на танҳо ба шинохт, балки ба вобастагии мутақобилаи хусусиятҳои маърифатӣ, иҷтимоӣ ва эмотсионалӣ такя мекунанд. [23]

Кӯшишҳои назаррас аз ҷониби Комиссияи Котиби меҳнати ИМА оид ба ноил шудан ба малакаҳои зарурӣ (ККНМЗ), як эътилофи миллӣ бо номи Шарикӣ барои Малакаҳои асри 21 (P21), Созмони байналмилалии ҳамкории иқтисодӣ ва рушд, Ассотсиатсияи коллеҷҳои амрикоӣ ва Донишгоҳҳо, олимони MIT ва дигар муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва ташкилотҳои хусусӣ.

Тадқиқоти иловагӣ нишон дод, ки малакаҳои беҳтарини ширкатҳои Fortune 500 и ИМА то соли 2000 аз хониш, навиштан ва арифметикаи анъанавӣ ба кори дастаҷамъӣ, ҳалли мушкилот ва малакаҳои байнишахсӣ гузаштаанд. [24] Тадқиқоти Шӯрои Конфронси соли 2006 дар байни тақрибан 400 корфармо нишон дод, ки малакаҳои муҳимтарин барои довталабони нави қувваи корӣ муоширати шифоҳӣ ва хаттӣ ва тафаккури интиқодӣ/ҳалли мушкилотро дар бар мегиранд, пеш аз дониш ва малакаҳои асосӣ, ба монанди фаҳмиши хониш ва математика. Дар ҳоле, ки "се рупия" то ҳол барои қобилиятҳои довталабони нави қувваи корӣ асос ҳисобида мешуд, корфармоён таъкид карданд, ки малакаҳои амалӣ, ба мисли ҳамкорӣ/ кори гурӯҳӣ ва тафаккури интиқодӣ барои муваффақият дар кор "хеле муҳим" мебошанд." [25]

Гузориши муҳаққиқони ДТМ дар соли 2006 ба пешниҳоди он, ки донишҷӯён маҳорат ва салоҳиятҳои интиқодӣ ва салоҳиятҳои интиқодӣ тавассути муошират бо фарҳанги маъмулро мустақилона ба даст меоранд ва се тамоюли давомдорро қайд мекунанд, ки зарурати дахолати сиёсат ва педагогиро пешниҳод мекунанд: [26]

  • Фосилаи иштирок - дастрасии нобаробар ба имкониятҳо, таҷрибаҳо, малакаҳо ва донишҳое, ки ҷавононро барои иштироки пурра дар ҷаҳони фардо омода мекунанд.
  • Мушкилоти шаффофият - Мушкилоте, ки ҷавонон ҳангоми омӯхтани возеҳ дидани роҳҳое, ки ВАО тасаввуроти ҷаҳонро ташаккул медиҳанд, дучор мешаванд.
  • Мушкилоти ахлоқӣ - Барҳам додани шаклҳои анъанавии омӯзиши касбӣ ва иҷтимоӣ, ки метавонад ҷавононро барои нақшҳои афзояндаи ҷамъиятии худ ҳамчун эҷодкунандагони ВАО ва иштирокчиёни ҷомеа омода созад."

Ба гуфтаи иқтисоддонҳои меҳнат дар MIT ва Мактаби таҳсилоти олии Ҳарвард, тағйироти иқтисодӣ, ки дар тӯли чаҳор даҳсолаи охир тавассути технологияи нав ва ҷаҳонишавӣ ба вуҷуд омадааст, талаботи корфармоён ба одамони дорои салоҳиятҳо, ба монанди тафаккури мураккаб ва малакаҳои муошират хеле афзоиш ёфтааст. [27] Онҳо бар ин назаранд, ки муваффақияти иқтисоди ИМА ба тавонмандии кишвар вобаста хоҳад буд, ки ба донишҷӯён "маҳоратҳои бунёдӣ дар ҳалли мушкилот ва иртиботот, ки компютерҳо надоранд" медиҳад. [28]

Дар соли 2010 Ташаббуси умумии стандартҳои давлатӣ, ки аз ҷониби Ассотсиатсияи Миллии Губернаторҳо (АМГ) ва Шӯрои Сармутахассисони Мактабҳои Давлатӣ (ШСМД) сарпарастӣ карда мешавад, Стандартҳои асосии умумиро нашр кард, ки ба ҳамгироии малакаҳои асри 21 ба К-12 барномаи таълимӣ дар саросари Иёлоти Муттаҳида. [29] Муаллимон ва шаҳрвандони умумӣ инчунин дар рушди он дар баробари НГА ва ШСМД бо изҳори шарҳу эзоҳ дар ду форуми ҷамъиятӣ, ки ба ташаккули барномаи таълимӣ ва стандартҳо мусоидат карданд, нақши муҳим бозиданд. Давлатҳо инчунин гурӯҳҳои муаллимонро даъват карданд, ки ба онҳо кӯмак расонанд ва фикру мулоҳизаҳои худро пешниҳод кунанд, инчунин онҳо ба Ассотсиатсияи Миллии Маориф (АММ) ва бисёр ташкилотҳои дигари маориф барои пешниҳоди фикру мулоҳизаҳои созанда муроҷиат карданд. [30] То моҳи декабри соли 2018, 45 иёлот стандартҳои ягонаи асосиро комилан қабул кардаанд, як иёлот нисфи онро танҳо бо қабули бахши саводнокӣ (Миннесота) қабул кардааст ва танҳо чаҳор иёлот боқӣ мондаанд, ки ба стандартҳои умумии асосии таҳсилот қабул нашудаанд (Аляска, Небраска), Техас ва Вирҷиния). [31]

Маҳоратҳо

вироиш

Маҳорат ва салоҳиятҳое, ки ба таври умум "маҳоратҳои асри 21" ҳисобида мешаванд, гуногунанд, аммо баъзе мавзӯъҳои умумиро дар бар мегиранд. Онҳо ба он асос ёфтаанд, ки омӯзиши самаранок ё омӯзиши амиқтар, маҷмӯи натиҷаҳои таълимии донишҷӯён, аз ҷумла ба даст овардани мундариҷаи асосии таълимӣ, малакаҳои тафаккури сатҳи олӣ ва майлҳои омӯзишӣ. Ин педагогика эҷод кардан, кор кардан бо дигарон, таҳлил ва муаррифӣ ва мубодилаи ҳам таҷрибаи омӯзиш ва ҳам дониш ё ҳикмати омӯхташуда, аз ҷумла ба ҳамсолон ва мураббиён ва муаллимонро дар бар мегирад. Малакаҳо ба донишҷӯён ва коргарон барои ҷалби ҷалби онҳо нигаронида шудаанд; ҷустуҷӯ, таҳким ва мусоидат ба робитаҳо бо дониш, ғояҳо, ҳамсолон, омӯзгорон ва аудиторияи васеъ; эҷод / истеҳсол; ва муаррифӣ/нашр. [32] Тасниф ё гурӯҳбандӣ барои ташвиқ ва пешбурди педагогика, ки ба омӯзиши амиқтар тавассути таълими анъанавӣ, инчунин омӯзиши фаъол, омӯзиши лоиҳавӣ, омӯзиши мушкилот асосёфта ва ғайра мусоидат мекунанд, анҷом дода шудааст. Тадқиқоте, ки соли 2012 аз ҷониби Ассотсиатсияи Менеҷменти Амрико (AMA) гузаронида шуд, се малакаи беҳтарини барои кормандони онҳо заруриро муайян кард: тафаккури интиқодӣ, муошират ва ҳамкорӣ. [33] Дар зер баъзе аз рӯйхатҳои ба осонӣ муайяншавандаи малакаҳои асри 21 оварда шудаанд.

Асоси умумӣ

вироиш

Стандартҳои асосии умумӣ, ки соли 2010 интишор шудаанд, барои дастгирӣ кардани "татбиқи дониш тавассути малакаҳои тафаккури сатҳи олӣ" пешбинӣ шудаанд. Ҳадафҳои зикршудаи ташаббус пешбурди малакаҳо ва консепсияҳое, ки барои коллеҷ ва омодагии касб дар соҳаҳои гуногун ва ҳаёт дар иқтисоди ҷаҳонӣ заруранд. Малакаҳое, ки барои муваффақият дар соҳаҳои саводнокӣ ва математика муайян карда шудаанд: [34] [35]

  • далели муътадил
  • ҷамъоварии далелҳо
  • тафаккури интиқодӣ, ҳалли мушкилот, тафаккури таҳлилӣ
  • муошират

ККНМЗ

вироиш

Пас аз нашри "Миллате дар хатар", вазири меҳнати ИМА Комиссияи котибро оид ба ноил шудан ба малакаҳои зарурӣ (ККНМЗ) таъин кард, то малакаҳоеро, ки барои ҷавонон барои муваффақ шудан дар ҷои кор заруранд, барои мусоидат ба иқтисодиёти баландсифат муайян кунанд. ККНМЗ ба он чизе ки онҳо "омӯхтани зиндагии зиндагӣ" меноманд, тамаркуз карданд. Соли 1991 онҳо гузориши аввалини худро нашр карданд, ки кор аз мактабҳо чӣ талаб мекунад . Дар ин гузориш омадааст, ки ҷои кори баландсифат аз коргароне талаб мекунад, ки малакаҳои асосии бунёдӣ доранд: малака ва донишҳои асосӣ, малакаҳои тафаккур барои татбиқи ин дониш, малакаҳои шахсии идора ва иҷро; ва панҷ салоҳияти асосии ҷои кор. [36]

Малакаҳои асосӣ

  • Малакаҳои асосӣ: мехонад, менависад, амалҳои арифметикӣ ва математикиро иҷро мекунад, гӯш мекунад ва мегӯяд.
  • Маҳорати тафаккур: эҷодкорона фикр мекунад, қарор қабул мекунад, мушкилотро ҳал мекунад, тасаввур мекунад, чӣ гуна омӯхтан ва сабабҳоро медонад
  • Сифатҳои шахсӣ: масъулият, худбаҳодиҳӣ, муошират, худидоракунӣ ва беайбӣ ва ростқавлиро нишон медиҳад

Салоҳиятҳои ҷои корӣ

  • Захираҳо: захираҳоро муайян, ташкил, банақшагирӣ ва тақсим мекунад
  • Муоширати байнишахсӣ: бо дигарон кор мекунад (ҳамчун узви гурӯҳ иштирок мекунад, ба дигарон малакаҳои нав меомӯзад, ба мизоҷон/муштариён хизмат мерасонад, роҳбариро машқ мекунад, гуфтушунид мекунад, бо гуногунрангӣ кор мекунад )
  • Маълумот: иттилоотро ба даст меорад ва истифода мебарад (ба даст меорад ва баҳо медиҳад, ташкил ва нигоҳдорӣ, тафсир ва иртиботи иттилоот; компютерҳоро барои коркарди иттилоот истифода мебарад )
  • Системаҳо: муносибатҳои мураккаби байниҳамдигариро дарк мекунад (системаҳоро мефаҳмад, иҷроишро назорат мекунад ва ислоҳ мекунад, системаҳоро такмил медиҳад ё тарҳрезӣ мекунад)
  • Технология: бо технологияҳои гуногун кор мекунад (технологияро интихоб мекунад, технологияро барои вазифа татбиқ мекунад, таҷҳизотро нигоҳ медорад ва бартараф мекунад)

Шарикӣ барои малакаҳои асри 21 (С21)

вироиш

Соли 2002 Шарикӣ барои малакаҳои асри 21 (ҳоло Шарикӣ барои омӯзиши асри 21 ё А21 ) ҳамчун як созмони ғайритиҷоратӣ аз ҷониби эътилоф, ки аъзои ҷомеаи тиҷоратии миллӣ, пешвоёни маориф ва сиёсатмадоронро дар бар мегирифт: Ассотсиатсияи Миллии Маориф таъсис дода шуд. (АММ), Департаменти маорифи Иёлоти Муттаҳида, Бунёди AOL Time Warner, Apple Computer, Inc., Cable in Classroom, Cisco Systems, Inc., Dell Computer Corporation, Microsoft Corporation, SAP, Кен Кей (Президент ва ҳаммуассис), ва Динс Голдер-Дардис. [37] Барои таҳкими сӯҳбати миллӣ дар бораи "аҳамияти малакаҳои асри 21 барои ҳамаи донишҷӯён" ва "мавқеъи омодагии асри 21 дар маркази таҳсилоти ИМА K-12", P21 шаш малакаи асосиро муайян кард: [37] [38]

  • Мавзӯҳои асосӣ.
  • Мазмуни асри 21.
  • Қобилиятҳои омӯзиш ва тафаккур.
  • Саводнокии технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ (ТИК).
  • Маҳорати ҳаёт.
  • Арзёбии асри 21.

Малакаҳои 7C-ро ҳамкорони калони P21 дар P21, Берни Триллинг ва Чарлз Фадел муайян кардаанд: [12]

  • Тафаккури интиқодӣ ва ҳалли мушкилот
  • Эҷодкорӣ ва навоварӣ
  • Фаҳмиши байнифарҳангӣ
  • Муошират, иттилоот ва саводнокии ВАО
  • Саводнокии компютерӣ ва ТИК
  • Карера ва омӯзиши худбоварӣ

Чор асоси умуми

вироиш

Ташкилоти А21 инчунин тадқиқоте анҷом дод, ки салоҳиятҳо ва малакаҳои амиқтари омӯзиширо муайян кард, ки онҳоро чаҳор асоси умуми омӯзиши А21 меномиданд:

  • Ҳамкорӣ
  • Муошират
  • Тафаккури интиқодӣ
  • Эҷодкорӣ

Вебсайти Лоиҳаи Саводҳои Нави Донишгоҳи Калифорнияи Ҷанубӣ чаҳор малакаи гуногуни "C"-ро номбар мекунад: [26]

  • Эҷод кунед
  • Муомилот
  • Пайваст кунед
  • Ҳамкорӣ кардан

Фарҳанги иштирок ва саводнокии нави ВАО

вироиш

Тадқиқотчиёни ДТМ бо роҳбарии Ҳенри Ҷенкинс, Директори Барномаи Муқоисавии Таҳқиқоти ВАО, дар соли 2006 як коғази сафед ("Муқовимат бо мушкилоти фарҳанги муштарак: Таълими ВАО барои асри 21") нашр карданд, ки васоити рақамӣ ва омӯзишро баррасӣ карданд. [26] Барои рафъи ин тафовути рақамӣ, онҳо тавсия доданд, ки ба ҷои ташвиқ кардани насби компютерҳо дар ҳар як синфхона, барои рушди салоҳиятҳои фарҳангӣ ва малакаҳои иҷтимоие, ки барои иштироки пурра дар ҷомеаи муосир заруранд, кӯшиш ба харҷ дода шавад. [39] Он чизе, ки онҳо фарҳанги шарикӣ меноманд, ин саводро аз сатҳи инфиродӣ ба иртибот ва ҷалби васеътар мегардонад, бо назардошти он, ки шабака ва ҳамкорӣ малакаҳои иҷтимоиро инкишоф медиҳанд, ки барои саводҳои нав муҳиманд. Инҳо дар навбати худ ба малакаҳои бунёдии анъанавӣ ва донишҳои дар мактаб таълим додашуда асос меёбанд: саводнокии анъанавӣ, тадқиқотӣ, техникӣ ва таҳлили интиқодӣ.

Фарҳанги иштирок дар ин пажӯҳиш чунин муайян шудааст: монеаҳои паст барои баёни бадеӣ ва ҷалби шаҳрвандӣ, дастгирии қавӣ барои эҷод ва табодули офаридаҳои худ, роҳнамоии ғайрирасмӣ, эътиқод ба саҳми худи аъзоён ва иртиботи иҷтимоӣ (ғамхорӣ кардани он, ки дигарон дар бораи онҳо чӣ фикр мекунанд. офаридаҳо). [26] Шаклҳои фарҳанги иштирок дар бар мегиранд: [26]

  • Мансубиятҳо - узвият, расмӣ ва ғайрирасмӣ, дар ҷомеаҳои онлайн, ки дар атрофи шаклҳои гуногуни васоити ахбори омма, аз қабили лавҳаҳои паёмӣ, метагаминг, кланҳои бозӣ ва дигар васоити ахбори иҷтимоӣ мутамарказ шудаанд).
  • Ифодаҳо — тавлиди шаклҳои нави эҷодӣ, аз қабили намунагирии рақамӣ, пӯст ва моддинг, видеомакерии мухлисон, навиштани фантастика, зинҳо, машқҳо .
  • Ҳалли муштараки мушкилот — кор кардан дар гурӯҳҳо, расмӣ ва ғайрирасмӣ, барои иҷрои вазифаҳо ва таҳияи донишҳои нав (масалан, тавассути Википедия, бозии воқеияти алтернативӣ, вайроншавӣ).
  • Тираж – ташаккули ҷараёни васоити ахбори омма (ба монанди подкастинг, блоггинг ) .

Малакаҳои муайяншуда инҳоянд: [1]

  • Бозӣ
  • Симуляция
  • Азхудкунӣ
  • Мунтазам
  • Маърифати тақсимшуда
  • Интеллектуалии коллективона
  • Ҳукм
  • Навигатсия Трансмедиа
  • Шабакабандӣ
  • Гуфтушунид

Тадқиқоти соли 2005 (Ленхардт ва Мадден) нишон дод, ки беш аз нисфи ҳамаи наврасон мундариҷаи ВАО эҷод кардаанд ва тақрибан сеяки наврасоне, ки аз Интернет истифода мебаранд, мундариҷаи таҳиякардаи худро мубодила кардаанд, ки ин нишон медиҳад, ки сатҳи баланди ҷалб дар фарҳангҳои иштирок. [26] Чунин саводнокии рақамӣ ба фаъолияти зеҳнии шахсе, ки бо технологияи мукаммали иртибототи иттилоотӣ кор мекунад, таъкид мекунад, на ба малакаи ин асбоб. [1] [40]

Маҳоратҳои асри 21-ро омӯзед

вироиш

Дар соли 2003 Лабораторияи таълимии минтақавии марказии шимолӣ ва гурӯҳи Метири гузоришеро таҳти унвони "enGauge® малакаҳои асри 21: саводнокӣ дар асри рақамӣ" бар асоси таҳқиқоти дусола нашр карданд. Дар гузориш аз сиёсатмадорон ва омӯзгорон даъват шудааст, ки малакаҳои асри 21-ро муайян кунанд, робитаи ин малакаҳоро бо стандартҳои анъанавии академӣ нишон диҳанд ва зарурати баҳодиҳии сершуморро барои андозагирӣ ва арзёбии ин малакаҳо дар заминаи стандартҳои академӣ ва ҷомеаи кунунии технологӣ ва ҷаҳонӣ эътироф кунанд. . [41] Барои фароҳам овардани фаҳмиши умумӣ ва забон барои муҳокимаи ниёзҳои донишҷӯён, шаҳрвандон ва коргарон дар ҷомеаи муосири рақамӣ, гузориш чаҳор "кластерҳои маҳорат"-ро муайян кардааст:

  • Синну соли рақамӣ
  • Тафаккури ихтироъкорӣ
  • Муоширати муассир
  • Хосилнокии баланд

Салоҳиятҳои СХИР

вироиш

Соли 1997 кишварҳои узви Созмони Ҳамкории Иқтисодӣ ва Рушд Барномаи Арзёбии Байналмилалии Донишҷӯёнро (БАБД) оғоз карданд, то "дараҷаи азхуд кардани донишу малакаҳои донишҷӯён дар наздикии хатми таҳсили ҳатмӣ барои иштироки пурра дар ҷомеа». [9] Дар соли 2005 онҳо се "Категорияи салоҳиятҳоро барои нишон додани салоҳиятҳои марбут ба интиқол, байнишахсӣ ва стратегӣ муайян карданд: [42] "

  • Истифодаи асбобҳо ба таври интерактивӣ
  • Муомила дар гурӯҳҳои гетерогенӣ
  • Фаъолияти мустақилона

Ассотсиатсияи коллеҷҳо ва донишгоҳҳои амрикоӣ

вироиш

АК ва ДА якчанд тадқиқот ва пурсишҳои аъзоёни худро гузаронд. Дар соли 2007 онҳо тавсия доданд, ки хатмкунандагони мактаби олӣ ба чаҳор малака ноил шаванд - Натиҷаҳои асосии омӯзиш: [43]

  • Дониш дар бораи фарҳангҳои инсонӣ ва ҷаҳони ҷисмонӣ ва табиӣ
  • Малакаҳои зеҳнӣ ва амалӣ
  • Масъулияти шахсӣ ва иҷтимоӣ
  • Омӯзиши интегратсионӣ

Онҳо дарёфтанд, ки малакаҳое, ки бештар дар ҳадафҳои коллеҷ ва донишгоҳ баррасӣ мешаванд, инҳо мебошанд: [44]

  • навиштан
  • тафаккури танкидй
  • далели миқдорӣ
  • муоширати шифоҳӣ
  • малакаҳои байнифарҳангӣ
  • саводнокии иттилоотӣ
  • далелҳои ахлоқӣ

Тадқиқоти соли 2015 дар муассисаҳои узви АК ва ДА ҳадафҳои зеринро илова ворид кард:

  • тафаккури аналитикӣ
  • малакаҳои тадқиқотӣ ва лоиҳаҳо
  • ҳамгироии таълим дар байни фанҳо
  • татбиқи омӯзиш берун аз синф
  • иштироки шаҳрвандӣ ва салоҳият

Стандартҳои иҷрои ISTE / NETS

вироиш

Стандартҳои Технологияи Таълимии ISTE (қаблан Стандартҳои Миллии Технологияи Таълимӣ (NETS) ) маҷмӯи стандартҳое мебошанд, ки аз ҷониби Ҷамъияти Байналмилалии Технология дар Таҳсилот (ISTE) барои истифода аз технология дар таълими K-12 нашр шудаанд. [45] [46] Инҳо баъзан бо малакаҳои технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ (ТИК) омехта мешаванд. Дар соли 2007 NETS як қатор 6 нишондиҳандаи фаъолиятро нашр кард (танҳо чор нишондиҳандаи аввал дар вебсайти онҳо дар соли 2016 мавҷуд аст):

  • Эҷодкорӣ ва навоварӣ
  • Муошират ва ҳамкорӣ
  • Фаъолияти тадқиқотӣ ва иттилоотӣ
  • Тафаккури интиқодӣ, ҳалли мушкилот ва қабули қарор
  • Шаҳрвандии рақамӣ
  • Амалҳо ва консепсияҳои технологӣ

Панели саводнокии ТИК стандартҳои саводнокии рақамӣ (2007)

вироиш

Дар соли 2007 Хадамоти санҷиши таълимӣ (ХСТ) Панели саводнокии ТИК стандартҳои саводнокии рақамии худро нашр кард: [47]

Талабот дар соҳаи технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ (ТИК) :

  • Маҳорати маърифатӣ
  • Маҳорати техникӣ
  • малакаи ТИК

Шахсе, ки дорои ин малакаҳо аст, интизор меравад, ки ин вазифаҳоро барои маҷмӯи мушаххаси иттилоот иҷро кунад: дастрасӣ, идора кардан, ҳамгироӣ кардан, арзёбӣ кардан, эҷод кардан / нашр кардан / пешниҳод кардан. Таваҷҷӯҳ ба маҳорат бо абзорҳои рақамӣ дода мешавад. [47]

Услуб ва категорияхои таълими деде

вироиш

Соли 2005 Крис Деде аз Мактаби таҳсилоти олии Ҳарвард чаҳорчӯбаеро дар асоси саводнокии нави рақамӣ таҳия кардУслубҳои омӯзишии неомиҳазорсола : [1]

  • Муваффақият дар бисёр васоити ахбори омма
  • Омӯзиши фаъол дар асоси ҷустуҷӯи дастаҷамъӣ, ҷӯркунӣ ва синтези таҷрибаҳо.
  • Ифода тавассути шабакаҳои ғайрихаттӣ, ассотсиатсияи намояндагӣ.
  • Тарҳрезии муштарак аз ҷониби муаллимон ва донишҷӯён таҷрибаҳои омӯзиши фардӣ.

Системаи категорияи дедеБо тавсеаи экспоненсиалии дастрасии шахсӣ ба захираҳои интернетӣ, аз ҷумла васоити ахбори иҷтимоӣ, иттилоот ва мундариҷа дар Интернет аз эҷоди провайдерҳои вебсайт ба шахсони алоҳида ва ҷомеаи саҳмгузорон табдил ёфт. Интернети асри 21 ба маводе, ки аз ҷониби шумораи ками одамон сохта шудааст, воситаҳои Web 2.0 (масалан Википедиа) ба муоширати онлайн, ҳамкорӣ ва эҷоди мундариҷа аз ҷониби шумораи зиёди одамон (алоҳида ё гурӯҳӣ) дар ҷомеаҳои онлайн мусоидат мекунад. [1]

Дар соли 2009 Деде системаи категорияи абзорҳои Web 2.0-ро таъсис дод: [1]

  • Мубодила (хатчӯбҳои умумӣ, мубодилаи аксҳо/видео, шабакаҳои иҷтимоӣ, семинарҳои нависандагон/фанфикҳо)
  • Тафаккур (блогҳо, подкастҳо, форумҳои мубоҳисавии онлайн)
  • Эҷоди муштарак (викиҳо/эҷоди файлҳои муштарак, mashups / эҷоди васоити дастаҷамъӣ, ҷомеаҳои муштараки тағйироти иҷтимоӣ)

Форуми умумиҷаҳонии иқтисодӣ

вироиш

Дар соли 2015 Форуми Ҷаҳонии Иқтисодӣ гузоришеро таҳти унвони «Нишондиҳи нав барои маориф: кушодани потенсиали технология» [48] нашр кард, ки ба масъалаи мубрами холигии малакаҳои асри 21 ва роҳҳои ҳалли он тавассути технология тамаркуз кардааст. Дар гузориш, онҳо маҷмӯи 16 малакаҳои муҳимро барои таҳсил дар асри 21 муайян карданд. Ин малакаҳо шаш "саводи бунёдӣ", чаҳор "салоҳият" ва шаш "сифатҳои хислат" -ро дар бар мегиранд, ки дар поён оварда шудаанд.

Саводҳои бунёдӣ

  • Савод ва ҳисоб
  • Саводи илмӣ
  • Саводнокии ТИК
  • Саводнокии молиявӣ
  • Саводи фарҳангӣ
  • Саводи шаҳрвандӣ

Салоҳиятҳо

  • Тафаккури интиқодӣ / ҳалли мушкилот
  • Муошират
  • Ҳамкорӣ
  • Эҷодкорӣ

Сифатҳои характер

  • Ташаббус
  • Устуворӣ/шарикӣ
  • Мутобиқшавӣ
  • кунҷковӣ
  • Роҳбарият
  • Огоҳии иҷтимоӣ ва фарҳангӣ

Шӯрои миллии тадқиқот

вироиш

Дар мақолае бо номи "Маълумот барои ҳаёт ва кор: рушди дониш ва малакаҳои интиқолшаванда дар асри 21" [49], ки аз ҷониби Шӯрои миллии тадқиқоти Академияҳои миллӣ таҳия шудааст, Тадқиқоти Миллӣ Малакаҳои Асри 21-ро муайян мекунад ва тавсиф мекунад, ки чӣ гуна малакаҳо бо ҳамдигар робита доранд. ва далелҳоро дар бораи малакаҳои асри 21 ҷамъбаст мекунад.

Ҳамчун як қадами аввал дар самти тавсифи "Маҳоратҳои Асри 21" Шӯрои Миллии Тадқиқот се соҳаи салоҳиятро муайян кард: когнитивӣ, байнишахсӣ ва дохилишахсӣ дар ҳоле ки эътироф мекунад, ки се соҳа дар ҳоле ки гуногунанд, дар рушди инсон ва омӯзиши инсонӣ бо ҳам алоқаманданд. Ин се соҳа паҳлӯҳои ҷудогонаи тафаккури инсониро намояндагӣ мекунанд ва ба кӯшишҳои қаблӣ барои муайян ва ташкили андозагирии рафтори инсон такя мекунанд. Кумита кластери зерини малакаҳои асри 21-ро дар 3 соҳаи дар боло зикршуда истеҳсол намуд.

Салоҳиятҳои маърифатӣ

  • Равандҳо ва стратегияҳои маърифатӣ: тафаккури интиқодӣ, ҳалли мушкилот, таҳлил, далелҳо ва далелҳо, тафсир, қабули қарор, омӯзиши мутобиқшавӣ
  • Дониш: саводнокии иттилоотӣ, саводнокии ТИК, муоширати шифоҳӣ ва хаттӣ ва гӯш кардани фаъол
  • Эҷодкорӣ: Эҷодкорӣ ва навоварӣ

Салоҳиятҳои дохилишахсӣ

  • Кушода будани зеҳнӣ: чандирӣ, мутобиқшавӣ, қадршиносии бадеӣ ва фарҳангӣ, масъулияти шахсӣ ва иҷтимоӣ, қадршиносӣ барои гуногунрангӣ, мутобиқшавӣ, омӯзиши пайваста, таваҷҷӯҳи зеҳнӣ ва кунҷковӣ
  • Этикаи корӣ/виҷдонӣ: Ташаббус, худидоракунӣ, масъулият, суботкорӣ, ҷасорат, самти касб, ахлоқ, поквиҷдонӣ, шаҳрвандӣ
  • Арзёбии асосии мусбат: Мониторинги худ, баҳодиҳии худ, таҳкими худ, саломатии ҷисмонӣ ва равонӣ

Салоҳиятҳои байнишахсӣ

  • Кори гурӯҳӣ ва ҳамкорӣ: Муошират, ҳамкорӣ, ҳамкорӣ, кори дастаҷамъӣ, ҳамоҳангсозӣ, малакаҳои байнишахсӣ
  • Роҳбарият: Масъулият, муоширати боэътимод, муаррифии худ, таъсири иҷтимоӣ бо дигарон

Амалият

вироиш

Якчанд муассисаҳо ва созмонҳо барои татбиқи малакаҳои асри 21 дар муҳитҳои гуногуни омӯзишӣ ва ҷойҳои омӯзишӣ роҳнамо ва тавсияҳо нашр кардаанд. Инҳо панҷ соҳаи алоҳидаи таълимро дар бар мегиранд: стандартҳо, арзёбӣ, рушди касбӣ, барномаи таълимӣ ва таълим ва муҳити омӯзиш. [50] [51]

Тарҳҳои муҳити омӯзишӣ ва барномаҳои таълимӣ аз ташаббусҳо ва кӯшишҳо оид ба татбиқ ва дастгирии малакаҳои асри 21 бо гузаштан аз модели мактабҳои заводӣ ва ба як қатор моделҳои гуногуни ташкилӣ таъсир расониданд. [52] [53] Омӯзиши амалӣ ва омӯзиши лоиҳавӣ боиси таҳияи барномаҳо ва фазоҳо ба монанди STEM ва makerspaces гардид. Муҳитҳои омӯзишии муштарак чандириро дар мебел ва тарҳбандии синфхонаҳо, инчунин ҷойҳои фарқкунанда, ба монанди утоқҳои хурди семинарӣ дар назди синфхонаҳо афзоиш доданд. Саводнокӣ ва дастрасӣ ба технологияи рақамӣ ба тарҳрезии мебел ва ҷузъҳои собит таъсир расонд, зеро донишҷӯён ва муаллимон аз планшетҳо, тахтаҳои интерактивӣ ва проекторҳои интерактивӣ истифода мебаранд. Андозаи синфхонаҳо барои мувофиқ кардани сохторҳои гуногуни мебел ва гурӯҳбандӣ афзоиш ёфт, ки бисёре аз онҳо нисбат ба конфигуратсияҳои анъанавии мизҳои сатрҳо камсамаранд. [54]

Ҳамчунин нигаред

вироиш
  • Академикҳои амалӣ
  • Омӯзиш дар асоси тарҳрезӣ
  • Саводҳои иттилоотӣ
  • Муҳити таълим
  • Фазои омӯзиш
  • Омӯзиш дар асоси феномен
  • Майдонҳои STEM

Иқтибосҳо

вироиш
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Chris Dede, Comparing Frameworks for 21st Century Skills, Harvard Graduate School of Education, 2009. Retrieved 2016-03-09
  2. ↑ 2.0 2.1 Stedman Graham, Preparing for the 21st Century: Soft Skills Matter, Huffington Post, April 26, 2015. Retrieved 2016-03-16
  3. ↑ Larry Cuban, Content vs. skills in high schools - 21st century arguments echo 19th century conflicts, November 3, 2015. Retrieved 2016-03-12
  4. ↑ Manalo, Emmanuel (2019-09-12). Deeper Learning, Dialogic Learning, and Critical Thinking. ISBN 9780429323058. doi:10.4324/9780429323058. 
  5. ↑ Job-hopping is the new normal for millennials, Forbes Magazine, August 14, 2012. Retrieved 2016-03-12
  6. ↑ Are millennials more likely to switch jobs and employers, Psychology Today, March 29, 2015. Retrieved 2016-03-12
  7. ↑ Career changers - 4 tips to determine if your skills are transferable, Forbes Magazine, April 28, 2014. Retrieved 2016-03-12
  8. ↑ Futurework - Trends and Challenges for work in the 21st century, US Department of Labor report, Chapter 4 Бойгонӣ шудааст 13 марти 2016  сол.. Retrieved 2016-03-12
  9. ↑ 9.0 9.1 The Definition and Selection of Key Competencies, OECD, 2005. Retrieved 2016-03-08
  10. ↑ 21st-century-workplaces Attitudinal Skills for 21st century workplaces, Arbora Бойгонӣ шудааст 9 июли 2019  сол.. Retrieved 2016-03-12
  11. ↑ "Soft Skills" in Big Demand, Education Week, March 8, 2016. Retrieved 2016-03-09
  12. ↑ 12.0 12.1 Trilling, Bernie and Fadel, Charles: 21st Century Skills: Learning for Life in Our Times, Jossey-Bass (publisher), 2009. ISBN 978-0-470-55362-6. Retrieved 2016-03-13
  13. ↑ C21 - A Parent's Guide to 21st century learning. Retrieved 2016-03-13
  14. ↑ Canadians for 21st century learning and innovation. Retrieved 2016-03-13
  15. ↑ 21st Century Learning Alliance Бойгонӣ шудааст 11 июли 2019  сол.. Retrieved 2016-03-13
  16. ↑ New Zealand Council for Educational Research. Retrieved 2016-03-13
  17. ↑ APEC Human Resources Development Working Group Бойгонӣ шудааст 15 марти 2016  сол.. Retrieved 2016-03-13
  18. ↑ What should student learn in the 21st century? Charles Fadel, Education and Skills Today, May 18, 2012. Retrieved 2016-03-12
  19. ↑ Nation at Risk, introduction Retrieved 2016-03-09
  20. ↑ Nation at Risk. Retrieved 2016-03-09
  21. ↑ Nation at Risk, recommendations. Retrieved 2016-03-09
  22. ↑ 22.0 22.1 Care. How Education Systems Approach Breadth of Skills. Brookings. Brookings (19 May 2016).
  23. ↑ Erik Brynjolfsson and Andrew McAfee, The Second Machine Age: Work, Progress, and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies (W. W. Norton & Company, 2014)
  24. ↑ Cassel (1998). «The critical job-skills requirements for the 21st century: Living and working with people». Journal of Instructional Psychology 25 (3): 176–180.
  25. ↑ Are They Ready to Work? Employers' Perspectives on the Basic Knowledge and Applied Skills of New Entrants to the 21st Century U.S. Workforce (PDF). Washington, D.C.: Partnership for 21st Century Skills. 2006. Archived from the original (PDF) on 2018-04-27. Retrieved 2023-07-01. 
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 26.4 26.5 Jenkins. Retrieved 2016-03-07
  27. ↑ Murnane, Richard J.; Levy, Frank (1996). Teaching the New Basic Skills: Principles for Educating Children to Thrive in a Changing Economy. New York: Free Press. ISBN 9780684827391. 
  28. ↑ Levy, Frank; Murnane, Richard. Dancing with Robots: Human Skills for Computerized Work (PDF). Third Way. Archived from the original (PDF) on 2020-06-13. Retrieved 2023-07-01. 
  29. ↑ Frequently Asked Questions. Common Core State Standards Initiative. 4 Декабри 2013 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 26 феврали 2014.
  30. ↑ Development Process. corestandards.org. Common Core State Standards Initiative. 5 Декабри 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 августи 2019.
  31. ↑ Common Core Standards Adoption by State. ascd.org. ASCD. 5 Декабри 2018 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 сентябри 2021.
  32. ↑ Stuart, Lisa (1999). 21st century skills for 21st century jobs : a report of the U.S. Department of Commerce, U.S. Department of Education, U.S. Department of Labor, National Institute for Literacy, and Small Business Administration. For sale by U.S. G.P.O., Supt. of Docs. ISBN 0-16-049964-X. OCLC 41038816. 
  33. ↑ Critical Skills Survey (PDF). New York: American Management Association. 2012. Archived from the original (PDF) on 2020-02-08. Retrieved 2016-03-12. 
  34. ↑ Common Core Initiative - Read the Standards Бойгонӣ шудааст 8 июни 2021  сол.. Retrieved 2016-03-09
  35. ↑ Common Core Initiative - Literacy Standards Бойгонӣ шудааст 10 июни 2021  сол.. Retrieved 2016-03-09
  36. ↑ SCANS report 1991. Retrieved 2016-03-08
  37. ↑ 37.0 37.1 P21 Our History Бойгонӣ шудааст 22 Декабри 2018  сол.. Retrieved 2016-03-09
  38. ↑ P21 Skills Бойгонӣ шудааст 6 марти 2010  сол.. Retrieved 2016-03-09
  39. ↑ New Media Literacies webpage. Retrieved 2016-03-08
  40. ↑ Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media Education for the 21st Century, Henry Jenkins. Retrieved 2016-03-09
  41. ↑ enGauge 21st Century Skills Бойгонӣ шудааст 3 апрели 2016  сол.. Retrieved 2016-03-08
  42. ↑ OECD Core Competencies. oecd.org. OECD. 5 Декабри 2018 санҷида шуд.
  43. ↑ Talking Points: AAC&U 2009 Member Survey Findings Бойгонӣ шудааст 12 марти 2016  сол. . Retrieved 2016-03-10
  44. ↑ AAC&U - Recent Trends in General Education Design, Learning Outcomes, and Teaching Approaches, 2015 Бойгонӣ шудааст 12 марти 2016  сол.. Retrieved 2016-03-10
  45. ↑ NETS Project(2007). National Educational Technology Standards for Students. ISTE. ISBN 978-1-56484-237-4.
  46. ↑ ISTE Standards for Students Бойгонӣ шудааст 25 июни 2016  сол.. Retrieved 2016-03-09
  47. ↑ 47.0 47.1 Digital Transformation - A Framework for ICT Literacy. International ICT Literacy Panel. 2007 Бойгонӣ шудааст 26 феврали 2015  сол.. Retrieved 2016-03-08
  48. ↑ New Vision for Education Unlocking the Potential of Technology. World Economic Forum (2015).
  49. ↑ National Academies of Science, National Research Council (2012). Education for Life and Work: Developing Transferable Knowledge and Skills in the 21st Century (in Англисӣ). National Academies Press. ISBN 978-0-309-25649-0. doi:10.17226/13398. 
  50. ↑ P21 implementation guide Бойгонӣ шудааст 22 феврали 2015  сол.. Retrieved 2016-03-09
  51. ↑ Hanover Research, Best Practices in Implementing 21st Century Skills Initiatives Бойгонӣ шудааст 12 марти 2016  сол.. Retrieved 2016-03-11
  52. ↑ NEA 21st-Century Learner, summer 2011 Бойгонӣ шудааст 27 октябри 2017  сол.. Retrieved 2016-03-11
  53. ↑ Top 10 Characteristics of a 21st Century Classroom, Ed Tech Review, 20 December 2013. Retrieved 2016-03-11
  54. ↑ Making 21st Century Schools - Creating Learner-Centered Schoolplaces/Workplaces for a New Culture of Students at Work, Bob Pearlman, EDUCATIONAL TECHNOLOGY/September–October 2009. Retrieved 2016-03-11

Пайвандҳои беруна

вироиш
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Малакаҳои_асри_21&oldid=1402165"