Муҳаммаду Бухорӣ
Муҳаммаду Бухорӣ (англ. Muhammadu Buhari; 17 декабри соли 1942, Даура) — арбоби давлатии Нигерия, сарвари давлат аз соли 1983 то 1985 аст. Соли 2015 раисиҷумҳури кишвар ва дар соли 2019 дубора интихоб шуд.
| хауса Muhammadu Buhari | |
 | |
| 31 декабр 1983 — 27 август 1985 | |
| Пешгузашта | Shehu Shagari[d] |
| Ҷонишин | Ibrahim Babangida[d] |
| 29 май 2015 — 29 май 2023 | |
| Пешгузашта | Goodluck Jonathan[d] |
| Ҷонишин | Bola Tinubu[d] |
| июли 1975 — марти 1976 | |
| Пешгузашта | Musa Usman[d] |
| Ҷонишин | Mustapha Amin[d] |
| 11 ноябр 2015 — 28 май 2019 | |
| Пешгузашта | Diezani Alison-Madueke[d] |
| 21 август 2019 — 2023 | |
| Таваллуд |
17 декабр 1942[1][2] (81 сол) |
| Ҳамсар | Aisha Buhari[d] |
| Фарзандон | Zahra Buhari[d], Fatima Buhari[d] ва Halima Buhari Sheriff[d] |
| Ҳизб | |
| Таҳсилот | |
| Эътиқод | ислом |
| Ҷоизаҳо | |
| Вебгоҳ | thisisbuhari.com(англ.) |
| Навъи артиш | Артиши Нигерия[d] |
| Рутба | генерал-майор |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Зиндагинома вироиш
Аз рӯи миллат — фулбе. Дар оила фарзанди 23-юм буд. Бухорӣ таҳсили мактабии худро дар Катсина гирифтааст, аммо тасдиқи боэътимоди ин вуҷуд надорад. Дар соли 2015 барои пешниҳоди номзад ба мақоми президентӣ, ӯ бояд шаҳодатномаи мактаб пешниҳод кунад (барои тасдиқи ҳадди ақали салоҳияти таҳсилот, ки Конститутсия талаб мекунад), аммо ин корро карда натавонист. Дар остонаи интихоботи соли 2019 набудани санади ҳатмӣ аз ҷониби мухолифони президент интиқод шуда буд [5].
Дар соли 1961, Бухорӣ ба Коллеҷи ҳарбии шоҳии Кадун дохил шуд; соли оянда вай ба Британияи Кабир, ба мактаби кадетӣ дар Олдершот фиристода шуд. Аз он ҷо соли 1963 ҳамчун лейтенанти дуюм баргашт ва фармондеҳи взводи дар ҷануби мамлакат дар Абеокутабударо гирифт. Чанд муддат дар Конго, дар ҳайати контингенти «каскаҳои кабуд»-и СММ хидмат карда, баъдан таҳсилашро дар Британияи Кабир идома дод [5].
Пас аз табаддулоти соли 1975, вай губернатори низомии минтақаи шимолу шарқӣ, баъдтар, пас аз тақсими ин минтақа ба се штат дар моҳи марти соли 1976 - штати навтаъсиси Борно таъйин шуд. Дар соли 1977, ҳукумат Корпоратсияи миллии нафтии Нигерияро (NNPC) таъсис дод, Бухорӣ вазифаи Комиссари федералии нафт ва захираҳои табииро гирифт, ки раисии NNPC-ро пешниҳод кард [5].
31 декабри соли 1983 генерал-майор Бухорб баъд аз табаддулоти бомуваффақияти низомӣ, ки президент Шеху Шагариро барканор кард, кишварро ба ӯҳда гирифт. Пеш аз табаддулот Бухорӣ дар шаҳри Ҷос ба дивизияи зиреҳпӯш фармондеҳӣ мекард [6]. Муҳаммаду Буҳорӣ ғасби қудрат аз ҷониби низомиён дар кишварро асоснок мешуморад, зеро ба ақидаи ӯ, ҳукумати ғайринизомӣ ба таври ноумед фасодзада буд. Баъди ба сари хокимият омадани ҳарбиён хидматчиёни давлатиро барои ба кор дер монданашон дар назди омма хор мекарданд (онҳо маҷбур мешуданд, ки мисли қурбоққа ҷаҳидан оянд) [7].
Бухорӣ ҳамчунин як фармоне содир кард, ки озодии матбуотро маҳдуд мекунад ва фармон додааст, ки мухолифони режим бидуни иттиҳоми расмӣ то се моҳ боздошт шаванд. Илова бар ин, ӯ корпартоии коргаронро манъ кард ва дар Нигерия полиси махфӣ (Ташкилоти Амнияти Миллӣ) таъсис дод [8]. Дар замони ҳукмронии ӯ навозанда ва мунаққиди сиёсӣ Фела Кути даҳ соли зиндон маҳкум шуд. Amnesty International ҳукмро маҳкум кард ва маводи парвандаро сохта номид [9].
Дар шароити сарфакорӣ, бад шудани шароити иқтисодӣ ва идомаи фасод, Бухорӣ дар табаддулоти давлатӣ таҳти роҳбарии генерал Иброҳим Бабангида 27 августи соли 1985 сарнагун карда шуд. Муҳаммаду Буҳорӣ то соли 1988 дар шаҳри Бенин боздошт буд [10].
Солҳои 2003, 2007 ва 2011 ба курсии президентӣ пешбарӣ шуда буд, вале ҳар дафъа ҷои дуюмро ишғол мекард [11].
Дар интихоботи президентии 28 марти соли 2015 ғолиб омада, президенти кунунӣ Гудлак Ҷонатанро бо 15,424,921 овоз ба 12,853,162 овоз бурд.Бухорӣ дар 21 иёлот, асосан дар шимол, дар ҳоле ки Ҷонатан дар 15 иёлоти ҷанубӣ ва қаламрави пойтахт пирӯз шуд [12].
Пас аз пирӯзӣ дар интихобот, ӯ ҳамлаи густурда ба мавқеъҳои гурӯҳи Боко Ҳарам ташкил карда, дар моҳи декабри соли 2015 "бохти техникӣ"-и худро эълон кард [5]. Бо вуҷуди ин, ҳамлаҳои Боко Ҳарам то соли 2020 [13] идома доранд.
Бухорӣ барои мубориза бо фасод иқдом кард. Моҳи августи соли 2015 Шӯрои мубориза бо фасод дар назди президенти Нигерия таъсис ёфт. Моҳи декабри соли 2016 мукофотпулӣ барои ифшогарон дар бораи саркашӣ аз пардохти андоз муқаррар карда шуд. Санҷиши хароҷоти маъмурияти қаблӣ гузаронида шуд [5].
Дар моҳи апрели соли 2017 Нақшаи сесолаи барқарорсозии иқтисодӣ ва рушд (ERGP) қабул карда шуд. Ӯ ба эътидол овардани вазъи макроиқтисодӣ, рушди соҳаи кишоварзӣ ва амнияти озуқаворӣ, баланд бардоштани самаранокии соҳаи энергетика ва беҳбуди инфрасохтори нақлиётӣ [5].
Соли 2017 чанд маротиба ба муддати тӯлонӣ барои табобат ба хориҷа рафтааст. Бухорӣ ба кадом беморӣ гирифтор аст, ошкор нашудааст. Дар моҳи декабри соли 2017, пас аз бозгашт аз сафари дигар ба Лондон, президент изҳор дошт, ки саломатии ӯ "ба таври назаррас беҳтар шудааст" [5].
23 феврали соли 2019 дар интихоботи президентӣ пирӯз шуд ва барои як давраи дуввуми чаҳор сол дар ин мақом монд [14].
Эзоҳ вироиш
- ↑ https://id.loc.gov/authorities/names/n79094087.html
- ↑ https://statehouse.gov.ng/people/president-muhammadu-buhari/
- ↑ 3.0 3.1 https://www.britannica.com/biography/Muhammadu-Buhari
- ↑ http://www.bbc.com/news/world-africa-12890807
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Кусов В.Г.. Мухаммаду Бухари: президент Нигерии(рус.), Правители Африки: XXI век (2017). Бойгонӣ шудааст 3 ноябри 2018 сол. Проверено 3 ноябри 2018.
- ↑ Mathews, 2002, p. 123.
- ↑ Muhammadu Buhari, Nigeria's 'new broom' president in profile(англ.), BBC (27 February 2019). Бойгонӣ шудааст 31 августи 2020 сол.
- ↑ Mathews, 2002, p. 122.
- ↑ Shola Adenekan. Obituary: Dr Beko Ransome-Kuti(англ.), The Guardian (15 February 2006).
- ↑ Muhammad Buhari (head of state of Nigeria) - Britannica Online Encyclopedia. Britannica.com. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 31 августи 2012.
- ↑ Elections in Nigeria(англ.). African Election Database(пайванди дастнорас — таърих) (19 April 2011). 28 Декабри 2020 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 21 октябри 2021.
- ↑ Independent national electoral comission. Independent national electoral comission. 2015 presidental election — Summary of Results(англ.)(пайванди дастнорас — таърих) (28 March 2015). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 29 марти 2017.
- ↑ Генсек ООН призвал немедленно освободить школьников, захваченных в Нигерии(рус.), ТАСС (18 Декабри 2020). Бойгонӣ шудааст 18 Декабри 2020 сол. Проверено 28 Декабри 2020.
- ↑ Breaking: INEC gives Buhari, Osinbajo certificates of return(англ.), Vanguard[en] (27 February 2019). Бойгонӣ шудааст 28 феврали 2019 сол. Проверено 28 феврали 2019.
Адабиёт вироиш
- Lawal Jimi Adebisi. Buhari: The Making of a President. — Safari Books Ltd, 2017. — 410 p. — ISBN 9789785478549.
- Mathews Martin P. Nigeria: Current Issues and Historical Background. — Nova Publishers, 2002. — 202 p. — ISBN 9781590333167.