Ноҳияи Косонсой (ӯзбекӣ: Kosonsoy tumani/Косонсой тумани) (Тоҷики Косон яни ки Қадими Эморати Кушон) — ноҳия, воҳиди маъмурӣ дар ҳайати вилояти Намангони Ҷумҳурии Ӯзбекистон. Номи Косонсой аз номи Кушон гирифта шудаст. Сой яни ки аз забони суғди-Тоҷики дарёи калта аст. Маркази маъмурӣ — шаҳри Косонсой.

Ноҳияи Косонсой
Кишвар  [[|]]
Маркази маъмурӣ Косонсой
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 1926
Масоҳат
  • 510 км²
Баландӣ
965 м
Вақти минтақавӣ UTC+05:00
Вебгоҳи расмӣ(ӯзб.)
Ноҳияи Косонсой дар харита

Таърих

вироиш

Таърихи Косонсой аз 2000 сол ҳам қадимтарин аст. Дар замони эморати Кушонион як қасри пойтахт буд. Аз Кишвари Кушон то ҳол ин замин тараққий ёфт. Дар замони рус ҳо яни соли 1926 таъсис ёфтааст. Соли 1938 ба вилояти Фарғона дохил шуд ва с. 1941 ба ҳайати вилояти Намангон гузашт. Дар соли 1963 барҳам дода шуд. Соли 1973 ноҳия азнав барқарор шудааст. Ҳоло воҳиди маъмурӣ дар ҳайати вилояти Намангони Ҷумҳурии Ӯзбекистон мебошад. Уламоҳо: Аҳмад Косонӣ, олим/олим/шоири барҷастаи мусалмонон дар Косонсой ба дунё омада, кӯчаи Маҳдуми Аъзамро ба номи ӯ гузоштаанд ва дар наздикии соҳили дарёи Косонсой муҷассамаи Махдуми Аъзам мавҷуд аст, ки моҳи сентябри соли 2007 ба итмом расид. Маҳдуми Аъзам Косонӣ дин буд. устоди (пир) Захириддин Мухаммад Бобур. Маҳдуми Аъзам Косонӣ дар бораи ҳуқуқи ислом китобҳо навиштааст. Ӯ яке аз се Аъзам дар ҷаҳони ислом буд. Авлоди Афоқӣ Хоҷа дар Кошғар (Хитой) машҳур буд. Боборахими Машрабро (Шох Машраб) Оффокхоча дарс медод ва муаллими дини Машраб буд. Машраб шогирди у буд (мурид). [1].

Тақсимоти маъмурӣ

вироиш

Аз рӯи тақсимоти маъмурӣ (2011), тобеи ноҳия 10 шаҳрак ва 7 ҷамоати деҳот мебошанд.[2].

Ҷуғрофия

вироиш

Масоҳат — 510 км²

Аҳолӣ

вироиш

Аҳолӣ — Косонсой дар соли 2023 аз 270 000 ҳазор бисёртар аҳоли дорад ва аксар аҳоли тоҷикон мебошанд!

  1. Всемирный исторический проект(пайванди дастнорас)
  2. Список административно-территориальных образований Республики Узбекистан(рус.)(пайванди дастнорас — таърих). Государственный комитет Республики Узбекистан по статистике. 3 Январ 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 3 Январ 2016.